Page 31 - kpi16607
P. 31
ดุลอำนาจ ในการเมืองการปกครองไทย
หรืออีกนัยหนึ่งคือ รูปแบบการปกครองโดยคน ๆ เดียว และต่อมาเปลี่ยนไปเป็น
รูปแบบการปกครองโดยกลุ่มคนและต่อมาเปลี่ยนไปสู่รูปแบบการปกครองโดยคน
จำนวนมากและมาสู่ทรราชหรืออีกนัยหนึ่งก็คือ วนกลับมาสู่รูปแบบการปกครอง
27
โดยคน ๆ เดียวอีกนั่นเอง และเมื่อพิจารณามุมมองเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงรูป
แบบการปกครองทั้งสามของเซโนฟอน เพลโตและอริสโตเติลโดยรวม กล่าวได้ว่า
ทั้งสามเห็นความไม่แน่นอน ไร้เสถียรภาพของรูปแบบการปกครองทั้งสามแบบ
และทั้งสามก็พยายามจะหาทางที่จะให้มีรูปแบบการปกครองที่มีเสถียรภาพและ
ยั่งยืน ใน The
Education
of
Cyrus เซโนฟอนมุ่งให้คำตอบผ่านข้อแนะนำ
28
สำหรับรูปแบบการปกครองที่อำนาจอยู่ในมือของคน ๆ เดียว
ขณะเดียวกันใน
โลกแห่งความเป็นจริงที่ไม่ใช่โลกของแบบเพลโตย่อมเห็นว่า ไม่มีรูปแบบการเมือง
การปกครองใดจะสามารถอยู่ยั้งจีรังได้เป็นอมตะถาวร เพียงแต่จะช้าหรือเร็ว
เท่านั้น และเขาก็ได้อธิบายถึงปัจจัยที่นำไปสู่การเปลี่ยนแปลงจากรูปแบบ
การปกครองหนึ่งไปสู่อีกรูปแบบการปกครองหนึ่ง โดยชี้ให้เห็นว่าปัจจัยเด่นของ
27 และต้องพึงสังเกตด้วยว่า เพลโตได้เขียนไว้ว่า เมื่อสถานการณ์สุดโต่งจนถึงที่สุดท่ามกลาง 23
ความแตกแยก ไร้ระเบียบของผู้คนในฝักฝ่ายต่าง ๆ ที่ต่างมุ่งมั่นถอดถอนให้มีการถอดถอน
ตัดสินลงโทษกันและกัน และมวลประชามหาชน (demos) นั้นจะถวิลเรียกร้องหา ใครสักคนหนึ่ง
ที่สามารถขึ้นมาเป็นผู้ปกป้องรักษาความสงบ โดยประชาชนจะรักชื่นชมและทำให้เขาผู้นั้น
มีอำนาจยิ่งใหญ่ และในที่สุดประชาธิปไตยก็เป็นตัวส่งให้ความเป็น “ทรราช” เริ่มถือกำเนิดขึ้น
และในเบื้องต้นที่บังเกิด “ทรราช” ประชาชนคนส่วนใหญ่จะยังไม่ได้มองเขาผู้นั้นในฐานะ
“ทรราช” และเขาก็ยังไม่ได้เป็นทรราชสมบูรณ์เต็มตัว ช แต่เมื่อเขาผู้นั้นได้กลายเป็นทรราช
เต็มตัวแล้ว ช เพลโตได้เขียนให้โสเครติสกล่าวถึงชีวิตอันเต็มไปด้วยความทุกข์มหันต์อันเกิดจาก
สภาวะความเป็นทาสทางอารมณ์จิตใจของตัวทรราชเอง และพยามยามชี้ให้เห็นว่า หากเขาผู้นั้น
ต้องการที่จะเป็นผู้ปกครองที่มีความสุขและเป็นอิสระและสามารถปกครองตัวเองและประชาชนได้
อย่างแท้จริง เขาผู้นั้นก็จะต้องเรียนรู้ที่จะหลุดพ้นจากความเป็นทรราช 27 หรืออีกนัยหนึ่งคือ
หลุดพ้นเปลี่ยนผ่านจากทรราชเข้าไปสู่เส้นทางของการเป็นผู้ปกครองที่รักในความรู้ (philosopher-
ruler) Plato, Republic, ibid., Book VIII, 565c: “And then there ensue impeachments
and judgements and lawsuits on either side?”; 565c: “And then there ensue
impeachments and judgements and lawsuits on either side?”; 565c: “And is it not
always the way of a demos to put forward one man as its champion and protector
and cherish and magnify him.”
28 อันเป็นต้นแบบและงานเขียนที่มีอิทธิพลต่อ The
Prince
ของมาคิอาเวลลี ดู บทที่สิบสี่
เป็นต้น
สถาบันพระปกเกล้า
