Page 26 - kpi16607
P. 26
ดุลอำนาจ ในการเมืองการปกครองไทย
กรีกโบราณการปกรองโดยคนจำนวนมากมิได้เป็น “รูปแบบการปกครองเดียวที่
เป็นทางเลือกหรือควรต้องเลือก” อย่างที่ ผศ. ดร.ศุภมิตร ปิติพัฒน์ได้กล่าวถึง
บริบทของกระแสการเมืองในยุโรปในศตวรรษที่สิบเก้าว่า การปกครองแบบ
ประชาธิปไตย (democracy) ยังไม่ใช่ระบอบการปกครองที่เป็นตัวเลือกที่ดีเพียง
ตัวเลือกเดียว (the only game in town) เหมือนอย่างในบริบทปัจจุบัน เพราะ
17
หากศึกษาความคิดทางการเมืองกรีกโบราณก็จะพบว่า การปกครองแบบ
ประชาธิปไตยก็ยังไม่ใช่ระบอบการปกครองที่เป็นตัวเลือกที่ดีเพียงตัวเลือกเดียว
ดังที่ Roger Scruton ได้กล่าวในทำนองเดียวกันนี้ว่า “นักคิดกรีกโบราณได้เตือน
ให้ตระหนักว่าประชาธิปไตยนั้นเป็นเพียงหนึ่งในหลากหลายรูปแบบการ
ปกครองเท่านั้น ไม่ได้มีคุณค่าอะไรพิเศษในตัวเองเหนือรูปแบบการปกครอง
อื่นๆ” อย่างที่แฮนเซนกล่าวข้างต้น การแบ่งประเภทของรูปแบบการปกครอง
18
ทั้งสามนี้ดูจะเริ่มต้นปรากฏในเห็นเป็นครั้งแรกในงานของกวีที่ชื่อ พินดาร์
(Pindar) และปรากฏต่อมาในข้อถกเถียงเกี่ยวกับรูปแบบการปกครองในงานที่เป็น
ที่รู้จักกันทั่วไปของเฮโรโดตัส และต่อมามันได้กลายเป็นรากฐานสำคัญที่เก่าแก่
1 ที่สุดอันหนึ่งของการคิดถกเถียงเกี่ยวกับประเภทและรูปแบบการปกครองต่าง ๆ 19
โดยงานชิ้นบุกเบิกทั้งสองนี้ได้นำเสนอรูปแบบการปกครองสามรูปแบบ แต่ยังไม่
ปรากฏแนวความคิดเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงรูปแบบการปกครองทั้งสามในเชิง
17 ไชยันต์ ไชยพร, รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการวิจัยเรื่อง “สถาบันพระมหากษัตริย์
ไทยภายใต้รัฐธรรมนูญของไทย: ปัญหาในการเปรียบเทียบอ้างอิงกับระบอบการปกครองที่เป็น
ตัวแบบในต่างประเทศ,” หน้า 162-164. โครงการวิจัยภายใต้โครงการศูนย์ประสานงาน
โครงการวิจัยเชิงนโยบาย ด้านสถาบันการเมืองและนโยบายต่างประเทศ (CCPR) ทุนสนับสนุน
จากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการวิจัย (สกว.)
18 Roger Scruton, Limits to Democracy, http://www.newcriterion.com/articles.cfm/
limits-to-demo-1430)
19 Mogens Herman Hansen, Reflections on Aristotle’s Politics, (Copenhagen:
Museum Tusculanum Press, University of Copenhagen: 2013), p. 1: “The Greeks, as is
well known, distinguished between three different types of constitution: the rule of
the one, the rule of the few, and the rule of the many. This threefold division can be
traced back to Pindar, (Pind. 522-443, Pyth. 2. 86-88), it occurs in Herodotus’
famous debate on the constitutions, (Hdt. 3.80-82) and it became the foundations of
most ancient discussions of the typology of states.”
สถาบันพระปกเกล้า