Page 175 - kpi16607

ดุลอำนาจ ในการเมืองการปกครองไทย

เราสามารถสรุปหลักการสำคัญของการกระจายอำนาจที่เกิดขึ้นตั้งแต่

พ.ศ. 2540 ได้ 4 ประการดังนี้ 9

1) การบังคับให้รัฐต้องมีกระบวนการกระจายอำนาจ

รัฐธรรมนูญฉบับ พ.ศ. 2540 มาตรา 284 และรัฐธรรมนูญฉบับ พ.ศ.

2550 มาตรา 283 กำหนดให้รัฐบาลต้องมีกฎหมายกำหนดแผนและขั้นตอน
การกระจายอำนาจเพื่อ 1). ระบุอำนาจหน้าที่ในการจัดทำบริการสาธารณะ
ระหว่างรัฐกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและระหว่างองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น

ด้วยกันเอง 2). การจัดสรรสัดส่วนภาษีและอากรระหว่างรัฐกับองค์กรปกครอง
ส่วนท้องถิ่น โดยคำนึงถึงภาระหน้าที่ของรัฐกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและ
ระหว่างองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นด้วยกันเอง และ 3). จัดตั้งคณะกรรมการ

การกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นมาทำหน้าที่จัดทำแผนการ
กระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นและแผนปฏิบัติการกำหนด
ขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น จากความต้องการ
1

ทั้งสามด้านทำให้มีการตราพระราชบัญญัติกำหนดแผนและขั้นตอนการกระจาย
อำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ. 2542 เพื่อตั้งคณะกรรมการการ
กระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น จัดทำแผนการกระจายอำนาจ

และแผนปฏิบัติการกำหนดขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องค์กรปกครอง

องค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นย่อมได้รับการส่งเสริมและสนับสนุนให้มีความเข้มแข็ง ในการ
บริหารงานได้โดยอิสระและตอบสนองต่อความต้องการของประชาชนในท้องถิ่นได้อย่างมี
ประสิทธิภาพ สามารถพัฒนาระบบการคลังท้องถิ่นให้จัดบริการสาธารณะได้โดยครบถ้วนตาม
อำนาจ หน้าที่ จัดตั้งหรือร่วมกันจัดตั้งองค์การเพื่อการจัดทำบริการสาธารณะตามอำนาจหน้าที่
เพื่อให้เกิด ความคุ้มค่าเป็นประโยชน์ และให้บริการประชาชนอย่างทั่วถึง”
อนึ่งรัฐธรรมนูญ พ.ศ.2550 ได้ตัดคำว่า “ให้เป็นไปตามที่กฎหมายบัญญัติ” ออกเพื่อ
ลดข้อจำกัดการดำเนินการกระจายอำนาจที่บางหน่วยงานการอ้างว่าไม่มีกฎหมายลูกให้ดำเนินงาน

9 ดัดแปลงจาก Tanchai, Woothisarn. (2015) Decentralization and Local Governance
in Thailand: Trends Reforms and Ideas. Paper for The Seminar “Decentralization in
Asian Countries — Reviewing the Present and Designing the Future”. National
Graduate Institute for Policy Studies (GRIPS).

สถาบันพระปกเกล้า