Page 172 - kpi16607

ดุลอำนาจ ในการเมืองการปกครองไทย

1. หลักการกระจายอำนาจ: แนวคิดและความท้าทาย

หลักการการกระจายอำนาจสู่ท้องถิ่นผู้เขียนสามารถสรุปเป็นใจความสั้น ๆ
ว่าคือ “เพื่อเอาอำนาจการแก้ปัญหาไปไว้ใกล้ปัญหา” และ “สร้างสำนึกความ

เป็นเจ้าของของประชาชนในการจัดการตนเอง (Self-governance)” ซึ่งนิยาม
นี้แตกต่างจากนิยามการกระจายอำนาจในอดีตที่มุ่งการกระจายอำนาจในเชิง
บริหารและองค์กรเป็นหลักมากกว่า ดังที่ D. Burns (1994) เสนอว่าการกระจาย
อำนาจมีอยู่ 4 มิติ คือ 1). การทำให้เป็นท้องถิ่น (Localization) ที่มุ่งถ่ายโอน

การบริการจากส่วนกลางไปสู่ชุมชนหรือจุดต่าง ๆ มากขึ้น 2). ความยืดหยุ่น
(Flexibility) ที่มุ่งให้เกิดรูปแบบการจัดการที่ยืดหยุ่นและให้องค์การทำงานผ่าน
ทีมงานสหสาขาวิชา (multi-disciplinary team working) 3). การพัฒนาการ

จัดการ คือ การกระจายอำนาจการตัดสินใจไปสู่ผู้จัดการหรือเจ้าหน้าที่ที่จัด
บริการโดยตรง และ 4). วัฒนธรรมองค์การและการเปลี่ยนแปลง
(organizational culture and change) คือการปรับตัวการบริหารจัดการและ
1 4 บุคลากรในการส่งเสริมคุณภาพการบริการและการเสริมอำนาจให้ท้องถิ่น 4

อย่างไรก็ตามการกระจายอำนาจในเชิงบริหารและองค์กรแบบที่แล้วมา

ในอดีตยังไม่เพียงพอ แต่เราต้องทำให้การกระจายอำนาจที่เกิดขึ้นต้องสร้าง
ดุลอำนาจใหม่ที่คืนอำนาจให้ท้องถิ่นและประชาชนเป็นใหญ่ในขณะเดียวกันก็ต้อง
ทำให้ท้องถิ่นสามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพเพื่อตอบสนองความต้องการได้

ตรงจุด โดยไม่ให้การกระจายอำนาจถูกจำกัดไว้ทั้งจากผู้มีอิทธิพลที่สามารถ
ครอบงำรัฐบาลท้องถิ่น สอดคล้องกับที่นักวิชาการจำนวนมากได้เสนอให้ท้องถิ่น
เป็นการปกครองตนเองที่คืนอำนาจให้กับประชาชน ดังที่ David Osborne และ

Ted Gaebler (1992) ในหนังสือ Reinventing Government: How the
Entrepreneurial Spirit is Transforming the Public Sector ได้เสนอปัญหาการ
บริหารงานภาครัฐที่ผ่านมาในอดีตของสหรัฐอเมริกา พบว่าแต่เดิมการบริหารงาน

ภาครัฐมองประชาชนเป็นเพียง “ผู้รับบริการจากภาครัฐ” (Clients) ที่ควรถูก

4 Parson, Wayne. (1997). Public policy: an introduction to the theory and
practice of policy analysis. Cheltenham: Edward Elgar Publishing, p. 495.

สถาบันพระปกเกล้า