Page 123 - kpi16607
P. 123
ระดับประเทศ แทนนโยบายสรางโครงสรางพื้นฐานเชน ตัดถนน หรือขุดคลองในระดับจังหวัดแบบเดิม ซึ่งเปนนโยบาย
ที่มากับการเลือกตั้งแบบเขตเล็ก
การเลือกตั้งตามรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2540 จึงทําใหพรรคการเมืองตางๆ สามารถนําเสนอ
นโยบายในระดับประเทศ เพื่อแขงขันกันไดอยางแทจริงเปนครั้งแรก โดยประชาชนมีความเชื่อมั่นมากกวาในอดีตวา
นโยบายที่ใชในการหาเสียงเลือกตั้งนั้นจะสามารถนําไปปฏิบัติไดจริงเมื่อมีการจัดตั้งรัฐบาล เพราะฝายบริหารมีความ
เขมแข็งมากขึ้น ดังนั้นการเกิด “นโยบายประชานิยม” ในชวงหลังป พ.ศ. 2540 มากขึ้น จึงมีเหตุผลมาจากปจจัยดาน
อุปทานดวย
5. รัฐธรรมนูญกับแนวนโยบายพื้นฐานแหงรัฐ
หากประชาธิปไตยในสังคมที่มีความเหลื่อมล้ําสูงมีแนวโนมที่จะทําใหเกิดนโยบายประชานิยม ซึ่งเสี่ยงตอการ
สรางความเสียหายตอฐานะทางการคลังและระบบเศรษฐกิจของประเทศแลว จะมีเครื่องมือใดในระบอบประชาธิปไตย
หรือไมที่จะชวยปองกันผลเสียจากนโยบายประชานิยม? รัฐธรรมนูญเปนเครื่องมือที่สําคัญประการหนึ่งดวยหรือไมและ
อยางไร? ดวยบทบัญญัติในลักษณะใด?
เมื่อดูอยางผิวเผินแลว บทบัญญัติในหมวด “แนวนโยบายพื้นฐานแหงรัฐ” นาจะเปนสวนของรัฐธรรมนูญที่มี
ความเกี่ยวของกับการดําเนินนโยบายตางๆ ของรัฐ รวมทั้งนโยบายประชานิยมมากที่สุด ทั้งนี้การศึกษาของผูเขียนมา
พบวา บทบัญญัติในหมวดดังกลาวไดมีเนื้อหาเพิ่มขึ้นมาก เชน หากนับเปนจํานวนนโยบาย ก็จะพบวามีจํานวนเพิ่มขึ้น
ดุลอำนาจ
ในการเมืองการปกครองไทย
เรื่อยๆ จาก 17 นโยบายในรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2492 เปน 50 นโยบายในรัฐธรรมนูญแหง
ราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2550 ดังที่แสดงในภาพที่ 1
ภาพที่ 1 จำนวนนโยบายพื้นฐานแห่งรัฐในรัฐธรรมนูบฉบับต่างๆ
ภาพที่ 1 จํานวนนโยบายพื้นฐานแหงรัฐในรัฐธรรมนูบฉบับตางๆ
ที่มา: ปรับปรุงจาก รังสรรค ธนะพรพันธุ (2546)
ที่มา: ปรับปรุงจาก รังสรรค์ ธนะพรพันธุ์ (2546)
นอกจากนี้ แมวารัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2550 จะมีจํานวนนโยบายที่ถูกกําหนดเปน
นอกจากนี้ แม้ว่ารัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2550 จะมีนโยบาย
จำนวนนโยบายที่ถูกกำหนดเป็นนโยบายพื้นฐานของรัฐน้อยกว่ารัฐธรรมนูญ
nt) ใน
พื้นฐานของรัฐนอยกวารัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2540 แตหากนับจํานวนถอยคํา (word cou
แห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2540 แต่หากนับจำนวนถ้อยคำ (word count)
11
8
ในหมวดแนวนโยบายพื้นฐานของรัฐในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ.
2540 ก็จะพบว่ามี 957 คำ ซึ่งน้อยกว่าในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย
พ.ศ. 2550 ซึ่งมี 2,472 คำมาก ซึ่งชี้ให้เห็นถึงความพยายามในการกำหนดแนว
นโยบายพื้นฐานของรัฐในรัฐธรรมนูญมากขึ้นเรื่อยๆ
อย่างไรก็ตาม เราจะเห็นว่า หมวดแนวนโยบายพื้นฐานของรัฐในรัฐธรรมนูญ
แห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2550 ซึ่งบัญญัติไว้อย่างละเอียดมาก ก็ไม่สามารถ
ป้องกันนโยบายประชานิยมไม่ให้สร้างความเสียหายแก่ประเทศไทยได้ ทั้งนี้
เนื่องจาก บทบัญญัติส่วนใหญ่ในหมวดดังกล่าวของรัฐธรรมนูญมุ่งกำหนดให้รัฐ
ต้องมีนโยบายในเชิงบวกคือ การให้มีนโยบายอย่างใดอย่างหนึ่ง มากกว่ามุ่งที่
ควบคุมนโยบายในเชิงลบ ซึ่งหมายถึง การห้ามมีนโยบายอย่างใดอย่างหนึ่ง
คำถามในสังคมไทยประการหนึ่งภายหลังการรัฐประหารในปี 2557 ก็คือ
จะมีแนวทางอย่างไรในการบัญญัติรัฐธรรมนูญเพื่อห้ามการดำเนินนโยบาย
ประชานิยม เช่น มาตรา 35(7) และ 35(8) ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย
สถาบันพระปกเกล้า