Page 119 - kpi16607

ดุลอำนาจ ในการเมืองการปกครองไทย

หนึ่ง มีจุดประสงค์เพื่อให้ได้รับการสนับสนุนทางการเมืองจากประชาชน

ซึ่งไม่ใช่เรื่องเสียหายโดยตัวเอง เพราะการที่พรรคการเมืองต้องการได้รับความ
นิยมหรือการสนับสนุนทางการเมืองจากประชาชน จะทำให้พรรคการเมือง
ต้องพยายามนำเสนอนโยบายที่ถูกใจและเป็นประโยชน์ต่อประชาชนมากที่สุด

สอง เน้นการโอนรายได้หรือทรัพยากร (redistribution) จากกลุ่มจากคน
กลุ่มหนึ่งไปให้แก่คนอีกกลุ่มหนึ่ง เช่น จากผู้มีรายได้มากไปยังผู้มีรายได้น้อย

จากคนเมืองสู่คนชนบท จากคนในอนาคตมายังคนรุ่นปัจจุบัน ฯลฯ โดยผ่าน
นโยบายการคลังหรือการแทรกแซงกลไกตลาด เช่น นโยบาย “จำนำข้าว”

ในราคาที่สูงกว่าราคาตลาดมาก ซึ่งเป็นการโอนทรัพยากรจากประชาชนผู้เสียภาษี
ไปยังชาวนา และมีผลในการทำลายตลาดข้าวของประเทศ เนื่องจากรัฐกลายเป็น
2
ผู้ผูกขาดรับซื้อและผู้ผูกขาดขายข้าว

สาม ไม่สร้างขีดความสามารถ (capability) คือไม่ทำให้คนเข้มแข็งขึ้น
ตามนัยที่อมาตยา เซ็น (Amartya Sen) ให้คำจำกัดความไว้ในหนังสือ 111
Development as Freedom (Sen, 2001) ทั้งนี้ หากเป้าหมายที่นโยบายต้องการ

ให้ความช่วยเหลือเป็นผู้ผลิต (producer) เช่น ธุรกิจ หรือเกษตรกร ขีดความ
สามารถดังกล่าวอาจหมายถึง ผลิตภาพ (productivity) ซึ่งนำมาสู่ความสามารถ

ในการแข่งขัน (competitiveness)

โดยนัยนี้ ผู้เขียนเห็นว่า นโยบาย “30 บาท รักษาทุกโรค” ไม่ใช่นโยบาย

ประชานิยม แม้จะมีการโอนทรัพยากรจากผู้เสียภาษีไปยังผู้ถือบัตรทองก็ตาม
เนื่องจากนโยบายดังกล่าวช่วยสร้างขีดความสามารถของประชาชน โดยทำให้
ผู้ป่วยมีสุขภาพดีขึ้น ซึ่งมีผลในการเพิ่มทุนมนุษย์ (human capital) เช่นเดียวกับ
นโยบายให้ทุนการศึกษาแก่นักเรียนยากจน

2 ที่กล่าวเช่นนี้ มิได้หมายความว่า กลไกตลาดเป็น “สิ่งศักดิ์สิทธิ์” ที่ไม่สามารถแตะต้องได้
ในหลายกรณีตลาดก็มีความล้มเหลว (market failure) ซึ่งต้องแก้ไขด้วยการแทรกแซงของรัฐ
อย่างไรก็ตาม ในกรณีที่กลไกตลาดทำงานได้ดี การแทรกแซงโดยรัฐอาจทำลายกลไกตลาด
จนพังพินาศไป ในขณะที่การแทรกแซงของรัฐก็ทำให้เกิดปัญหาความล้มเหลวของรัฐ
(government failure)

สถาบันพระปกเกล้า