Page 299 - kpi12821

ณรงค์เดช สรุโฆษิต

(Judicial Independence) อิสระในแง่ “องค์กร” (Institutional Independence)

และอิสระในแง่ “ผู้พิพากษาแต่ละคน” (Individual/Personal Independence)
ในการทำหน้าที่พิจารณาพิพากษาอรรถคดี อิสระทั้งจากกระแสสังคมภายนอก อิสระ
จากองค์กรผู้ใช้อำนาจนิติบัญญัติและอำนาจบริหาร อิสระจากผู้บริหารศาลและตุลาการ
คนอื่นๆ อิสระจากคู่ความ ตลอดจนอิสระจากอคติส่วนบุคคลของผู้พิพากษาตุลาการ
86
ผู้นั้นเอง ความเป็นอิสระที่ว่ามาทั้งหมดนี้มีขึ้นเพื่อเป็นหลักประกันซึ่งความยุติธรรม
นั่นเอง

หลักความเป็นอิสระขององค์กรผู้ใช้อำนาจตุลาการนี้อาจไม่มีประโยชน์

อันใด หากองค์กรตุลาการเป็นอิสระจริง แต่กลับไม่มีเขตอำนาจเหนือข้อพิพาทหรือ
ถูกจำกัดอำนาจในการพิจารณาพิพากษาคดี ทำให้ไม่อาจควบคุมตรวจสอบความชอบ
ด้วยรัฐธรรมนูญและความชอบด้วยกฎหมายของการกระทำขององค์กรผู้ใช้อำนาจ

อธิปไตยอื่นๆ ได้อย่างเต็มที่ ด้วยเหตุนี้ เพื่อให้หลักการแบ่งแยกอำนาจเกิดการดุลและ
87
คาน “ให้อำนาจยับยั้งอำนาจ” อย่างเหมาะสม องค์กรตุลาการที่เป็นอิสระจึงจำเป็น
ต้องมีอำนาจในการควบคุมตรวจสอบการใช้อำนาจอธิปไตยขององค์กรอื่นๆ ด้วย

อนึ่ง ในส่วนของไทย รัฐธรรมนูญไทยทุกฉบับ แม้ในช่วงรัฐประหารที่ใช้
รัฐธรรมนูญชั่วคราว ต่างก็ถือหลักการแบ่งแยกอำนาจ (ซึ่งรวมถึงหลักความเป็น
อิสระขององค์กรผู้ใช้อำนาจตุลาการ) เป็นพื้นฐานสำคัญ ดังนั้น จึงอาจสรุปได้ว่า
88

86 โปรดดู ร.ธ.น., ม. 197 – 198, ม. 202, ม. 168 ว. 8 – 9, ม. 217, ม. 222, ม. 227; และโปรดดู
Aharon Barak, The Judge in A Democracy, (New Jersey: Princeton University Press, 2006) น. 76
– 80; และ Frank Cross, “Judicial Independence,”ใน Keith E. Whittington, et. Al. (ed.), The Oxford
Handbook of Law and Politics, (New York: Oxford University Press, 2010) น. 557 – 572.
87 Frank Cross, เรื่องเดิม, น. 561.

88 โปรดดู บทบัญญัติรัฐธรรมนูญไทย ซึ่งอาจแบ่งได้เป็นสองกลุ่ม กลุ่มแรก มิได้บัญญัติแบ่งแยกออกเป็น
“อำนาจ” ต่างๆ อันได้แก่ ร.ธ.น. 2550, ม. 3; ร.ธ.น. ชั่วคราว 2549, ม. 2; ร.ธ.น. 2540, ม. 3; ร.ธ.น. 2534, ม.
3, ร.ธ.น. 2521, ม.3; ร.ธ.น. 2517, ม. 3; และพระราชบัญญัติธรรมนูญการปกครองแผ่นดินสยามชั่วคราว 2475,
ม.2; กับกลุ่มที่สอง บัญญัติรับรองอำนาจอธิปไตยออกเป็น “อำนาจนิติบัญญัติ” “อำนาจบริหาร” และ “อำนาจ
ตุลาการ” ได้แก่ ธรรมนูญฯ 2534, ม.3; ธรรมนูญฯ 2520, ม.3, ร.ธ.น. 2519, ม. 3 และ ม. 7; ธรรมนูญฯ 2515,
ม. 3; ร.ธ.น. 2511, ม. 3, และ ม. 7–9; ธรรมนูญฯ 2502, ม.5; ร.ธ.น. 2492, ม. 8– 10; ร.ธ.น.ชั่วคราว 2490,
ม. 6– 8; ร.ธ.น. 2489, ม. 6 – 8; ร.ธ.น. 2475, ม. 6 - 8; ผู้สนใจข้อถกเถียงในประเด็นการบัญญัติแบ่งแยก
(การใช้) อำนาจออกเป็นสามอำนาจ โปรดดู โภคิน พลกุล, ปัญหาและข้อคิดบางเรื่องในรัฐธรรมนูญ, (กรุงเทพฯ:
ศูนย์การพิมพ์พลชัย, 2529) น. 26 – 41.