Page 290 - kpi12821

แนวทางปรับปรุงกฏหมายเกี่ยวกับการยุบพรรคการเมือง

ต่อไปอีกว่า การตีความบทบัญญัติรัฐธรรมนูญให้มีผลในลักษณะดังกล่าวสอดคล้องกับ

หลักนิติธรรมหรือไม่

แนวคิดพื้นฐานประการหนึ่งของหลักนิติธรรมและหลักนิติรัฐก็คือ แนวคิด

ที่ว่าด้วย “ความรับผิดเฉพาะบุคคลผู้กระทำ” (Personal Guilt/ Liability) อันเป็น
“คุณค่าพื้นฐาน” (Basic Value) เกี่ยวกับความยุติธรรมของระบบกฎหมายในสังคม
52
ยุคปัจจุบัน กล่าวคือ บุคคลซึ่งมีสิทธิเสรีภาพอยู่แล้วตามสภาพธรรมชาติและตามที่
รับรองไว้ในรัฐธรรมนูญ ย่อมไม่ต้องรับผิดทางกฎหมายในการกระทำของบุคคลอื่น 53
ซึ่งตนเองไม่ได้มีส่วนเกี่ยวข้องใดๆ กับการกระทำดังกล่าว ทั้งในทางแพ่ง ทางปกครอง

หรือทางอาญา ทั้งนี้ เว้นแต่

ประการแรก เป็นกรณีที่ต้องด้วยหลักความรับผิดในการกระทำของบุคคล

54
อื่น ซึ่งในระบบกฎหมายต่างๆ ต่างถือเป็นข้อยกเว้น มิได้ใช้บังคับเป็นหลักทั่วไป หาก
แต่จะใช้เฉพาะกรณีที่บุคคลเหล่านั้นมีความสัมพันธ์พิเศษบางอย่างระหว่างกัน ไม่ว่าจะ

52 ต่างจากแนวคิดของระบบกฎหมายในสังคมโบราณ เช่น เมื่อ 1760 ปีก่อนคริสตกาล ในประมวล
กฎหมายฮัมมูราบี (Code of Hammurabi) เรื่อยมาจนถึงยุคฟื้นฟูศิลปะวิทยา (Renaissance) มองว่า บ้านหรือ
ครอบครัวเป็นหน่วยพื้นฐานของกฎหมาย (Household as a basic lega lunit) ดังนั้น ผู้อยู่ในบ้านหรือ
ครอบครัวเดียวกันต้องร่วมรับผิดทางกฎหมายในการกระทำของสมาชิกในครอบครัวด้วย; โปรดดู H. Beau Baez
III, “Volunteers, Victims, And Vicarious Liability: Why Tort Law Should Recognize Altruism,”
University of Louisville Law Review, (Vol. 48, Winter 2009, น. 221 – 264) น. 225 – 232; สังคม
ตะวันออกก็เช่น ประมวลกฎหมายราชวงศ์ชิง ญาติหรือเพื่อนบ้าน 9 ลำดับชั้นของผู้ที่ให้ที่พักแก่นักโทษหรือทาสที่
หลบหนีทางการ ต้องรับโทษประหารชีวิตด้วย; โปรดดู Zheng Qin, และ Guangyuan Zhou, “Pursuing
Perfection: Formation of the Qing Code,” Modern China, (Vol. 21, No. 3, Jul., 1995, น. 310–344)
น. 325; กฎหมายไทยก่อนการปฎิรูประบบกฎหมายและการศาลก็เช่นกัน ตัวอย่างเช่น พระไอยการลักขณโจร
มาตรา 38 “...ท่านว่าให้เอาแต่พ่อแม่พี่น้องลูกเมียโจรอันสนิดนั้นมาจำไว้จนกว่าจะได้โจร ถ้าแลหมีได้โจร ท่านว่า
ให้มันผู้ต้องจำนั้นไช้แต่ทุนสีนอย่าให้ใช้สีนไหมพิไนยเลย” หรือพระราชบัญญัติโจรห้าเส้น จ.ศ. 1199 เป็นต้น;
โปรดดู กฎหมายตราสามดวง ฉบับพิมพ์มหาวิทยาลัยวิชาธรรมศาสตร์และการเมือง แก้ไขปรับปรุงใหม่,
(กรุงเทพฯ: สุขภาพใจ, 2548) เล่ม 2 – น. 281 – 282, และเล่ม 3 – น. 527 – 541; และโปรดดู John Rawls,
A Theory of Justice, (Oxford: Oxford University Press, 1999) น. 206 – 213.
53 H. Beau Baez III, เรื่องเดิม, น. 233; Mark Noferi,“Towards Attenuation: A ‘New’ Due
Process Limit on Pinkerton Conspiracy Liability,” ใน American Journal of Criminal Law, (Vol.
33, Spring 2006, น. 91 – 156) น. 107.
54 ศึกษาพัฒนาการทางประวัติศาสตร์ที่เกี่ยวกับความรับผิดทางอาญาในการกระทำของบุคคลอื่นในแต่ละ
ระบบกฎหมายได้ใน สืบพงษ์ ศรีพงษ์กุล, เรื่องเดิม, น. 6 – 14; เฉพาะของระบบกฎหมายอเมริกัน โปรดดู Mark
Noferi, เรื่องเดิม, น. 92 – 120; ในทางแพ่ง โปรดดู สุษม ศุภนิตย์, เรื่องเดิม, น. 104 – 106; ศนันท์กรณ์
โสตถิพันธุ์, เรื่องเดิม, น. 156 – 157; และ H. Beau Baez III, เรื่องเดิม, 225 – 236.