Page 263 - kpi12821

ณรงค์เดช สรุโฆษิต

ในทางตรงกันข้าม ผู้วิจัยกลับมองในอีกแง่มุมหนึ่งว่า ความหลากหลาย

ทางการเมืองอันเป็นหัวใจสำคัญของระบอบประชาธิปไตยจะเกิดขึ้นได้เฉพาะแต่ภายใต้
บริบทระบบพรรคการเมืองที่หลากหลาย การทำให้พรรคการเมืองต้องสิ้นสุดลงโดยง่าย
จนเกินไป แม้จะสอดคล้องกับลักษณะธรรมชาติของการรวมกลุ่มก็ตาม ก็ย่อมสวนทาง
กับแนวคิดดังกล่าว หรือแม้แต่การอ้างเป้าประสงค์ให้กลไกการประชุมใหญ่เป็นเครื่อง
เสริมสร้างและรักษาไว้ซึ่งความเป็นประชาธิปไตยภายในพรรคการเมือง ก็จัดว่าเป็น

มาตรการที่รุนแรงเกินสมควร เมื่อชั่งน้ำหนักความสมดุลระหว่างประโยชน์อันอาจเกิด
ขึ้นจากมาตรการที่ใช้และผลกระทบที่จะเกิดขึ้นกับเสรีภาพของบุคคล ทั้งนี้ แม้บาง
ประเทศ เช่น สเปนได้กำหนดเหตุยุบพรรคการเมืองเพราะดำเนินการขัดต่อหลัก

ประชาธิปไตยภายในพรรคการเมืองไว้ก็ตาม ก็ยังระบุให้การละเมิดหลักดังกล่าวต้อง
กระทำซ้ำๆ ต่อเนื่องหลายๆ ครั้งหรืออย่างเป็นระบบ จึงจะร้ายแรงเพียงพอที่จะถือเป็น
เหตุยุบพรรคการเมือง 159

ประการต่อมา ด้วยความที่กฎหมายพรรคการเมืองของต่างประเทศ
ตระหนักถึงความสำคัญของการมีพรรคการเมืองในระบอบประชาธิปไตยและหลักความ
ได้สัดส่วน ทั้งในมิติความสัมพันธ์ของเป้าหมายและมาตรการที่ใช้ มิติหลักความจำเป็น 1
และมิติการชั่งน้ำหนักระหว่างประโยชน์สาธารณะและภาระผลกระทบต่อสิทธิเสรีภาพ

ของปัจเจกชนดังกล่าวแล้ว แม้มีการกำหนดหน้าที่ให้พรรคการเมืองต้องประชุมใหญ่
และกำหนดกิจการที่บังคับให้ต้องกระทำโดยที่ประชุมใหญ่พรรคการเมืองเท่านั้น แต่
กลับไม่พบว่า มีประเทศใดกำหนดให้พรรคการเมืองสิ้นสภาพ ถูกยุบ ถูกถอนชื่อจาก

ทะเบียน หรือยกเลิกการจดทะเบียนไป เพียงเพราะเหตุที่ไม่เรียกประชุมใหญ่ตลอด
ระยะเวลา 1 ปี หากแต่มักจะกำหนดตัวเลขไว้ที่ 5 ปี หรือไม่เช่นนั้น ก็ล่วงพ้นกำหนด
เวลาประชุมใหญ่ตามปกติแล้ว 2 ครั้ง

นอกจากนี้ สำหรับกรณีการไม่ดำเนินกิจกรรมใดๆ ทางการเมืองเป็นเวลา
1 ปีติดต่อกันก็เช่นเดียวกัน จากการสอบทานกฎหมายพรรคการเมืองกว่า 70 ประเทศ
ทั่วโลกครอบคลุมทุกทวีป พบว่า มีเพียง 2 ประเทศ คือ ไทยและฮังการีเท่านั้นที่กำหนด
เหตุสิ้นสภาพพรรคการเมืองในข้อนี้ไว้โดยตรง แต่ก็คาดว่าในอีกไม่กี่ปีข้างหน้า คงมี

159 Spain: Ley Orgánica 6/2002 de Partidos Políticos (L.O.P.P.), art. 10.2.b; โปรดดู บทที่ 4
กฎหมายสเปนเกี่ยวกับการยุบพรรคการเมือง หน้า 130 - 132; และ Yigal Mersel, “The Dissolution of
Political Parties: The Problem of Internal Democracy,” ใน International Journal of
Constitutional Law, Vol. 4, January, 2006, น. 84–112 ซึ่งเสนอเหตุผลสนับสนุนให้รัฐนำเอาการที่
พรรคการเมืองละเมิดหลักประชาธิปไตยภายในพรรคการเมืองไปกำหนดเป็นเหตุยุบพรรคการเมือง แต่ก็จำกัดไว้
เฉพาะกรณีที่ร้ายแรงและซ้ำๆ กันหลายครั้งเท่านั้น.