Page 266 - kpi12821

แนวทางปรับปรุงกฏหมายเกี่ยวกับการยุบพรรคการเมือง

พรรคหรือกรรมการบริหารพรรคการเมืองดังกล่าวไม่เห็นด้วยกับการประกาศของ

นายทะเบียนก็มีสิทธิที่จะยื่นคำร้องต่อศาลรัฐธรรมนูญเพื่อให้วินิจฉัยชี้ขาดได้

ปัญหาน่าคิดก็คือ มาตรา 68 ของรัฐธรรมนูญ 2550 กำหนดให้เป็นอำนาจ

ของศาลรัฐธรรมนูญในการวินิจฉัยสั่งยุบพรรคการเมืองเพราะเหตุที่พรรคการเมือง
กระทำการล้มล้างการปกครองระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็น
ประมุขหรือเพื่อให้ได้มาซึ่งอำนาจในการปกครองประเทศโดยวิธีการซึ่งมิได้เป็นไปตาม
วิถีทางที่บัญญัติไว้ในรัฐธรรมนูญ อันมีลักษณะเนื้อหาคล้ายคลึงกับความในมาตรา 21
(2) ของรัฐธรรมนูญเยอรมัน ซึ่งศาลรัฐธรรมนูญเยอรมันได้วางแนวบรรทัดฐานไว้ว่า การ

รวมกลุ่มที่มีลักษณะเป็นพรรคการเมืองตามบทนิยามมาตรา 2 (1) ของกฎหมาย
พรรคการเมืองจะถูกประกาศว่าเป็นพรรคที่มิชอบด้วยรัฐธรรมนูญและถูกยุบไปได้ก็แต่
โดยคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญแห่งสหพันธ์เท่านั้น องค์กรอื่นไม่สามารถวินิจฉัยและ

163
มีคำสั่งเช่นนั้นได้ ดังที่มีผู้อธิบายไว้ว่าเป็นเอกสิทธิ์เฉพาะของพรรคการเมือง ด้วยเหตุนี้
การที่กฎหมายไทยกำหนดให้นายทะเบียนโดยความเห็นชอบของ กกต. มีอำนาจประกาศ
ให้พรรคการเมืองสิ้นสภาพไป จะถือว่า เป็นการขัดหรือแย้งต่อรัฐธรรมนูญหรือไม่

ในประเด็นปัญหานี้ ผู้วิจัยมีความเห็นว่า ไม่ขัดต่อรัฐธรรมนูญและเป็น

กระบวนการที่กำหนดไว้อย่างเหมาะสมแล้ว ด้วยเหตุผลต่างๆ ดังต่อไปนี้

ประการแรก แม้อำนาจในการประกาศให้พรรคการเมืองสิ้นสภาพไปจะ
เป็นของนายทะเบียนพรรคการเมืองโดยความเห็นชอบของ กกต. แต่ท้ายที่สุด กรณี
ดังกล่าวจะไปจบลงที่คำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญ หากหัวหน้าหรือกรรมการบริหาร
พรรคการเมืองยื่นคำร้องต่อศาลรัฐธรรมนูญ จึงเห็นได้ว่า แม้จะเป็นการจำกัด
ตัดสิทธิเสรีภาพทางการเมืองโดยองค์กรอื่นที่มิใช่องค์กรตุลาการ แต่ก็มีช่องทางเยียวยา

โดยองค์กรตุลาการกำหนดไว้เป็นการเฉพาะ ไม่ถือว่า เป็นการละเมิดสิทธิของบุคคลใน
การเข้าถึงกระบวนการยุติธรรมตามมาตรา 40 (1) ของรัฐธรรมนูญ 2550 และข้อ 14
ของกติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง และที่สำคัญ กกต.

164
เป็นองค์กรกลุ่มที่เป็นองค์กรอิสระตามรัฐธรรมนูญ มีอำนาจหน้าที่เฉพาะ
เกี่ยวกับการเลือกตั้งและพรรคการเมืองโดยตรง ทั้งยังมีความเป็นอิสระจากฝ่ายบริหาร
ทั้งในแง่ที่มาขององค์กร สำนักงานธุรการ และงบประมาณ จึงมีหลักประกันในทาง

163 โปรดดู บทที่ 3 กฎหมายเยอรมันเกี่ยวกับการยุบพรรคการเมือง หน้า 74 – 75.

164 ร.ธ.น., ม. 229 – 241; อย่างไรก็ดี ผู้วิจัยเห็นว่า หากให้เป็นอำนาจของนายทะเบียนพรรคการเมืองแต่
โดยลำพัง ดังเช่นหลายๆ กรณีที่เคยกำหนดไว้ในกฎหมายพรรคการเมือง 2541 เช่นนี้ อาจขัดต่อรัฐธรรมนูญได้