Page 270 - kpi12821
P. 270
แนวทางปรับปรุงกฏหมายเกี่ยวกับการยุบพรรคการเมือง
ด้วยเหตุนี้ ผู้วิจัยจึงเห็นว่า ในการพิจารณารับคำร้องให้มีคำสั่งเลิกประกาศ
นายทะเบียนเกี่ยวกับการสิ้นสภาพพรรคการเมืองนั้น ศาลรัฐธรรมนูญต้องตีความอย่าง
กว้าง ให้รวมถึงสมาชิกพรรคการเมืองคนอื่นๆ ที่มิใช่หัวหน้าพรรคหรือกรรมการบริหาร
พรรคด้วย ทั้งนี้ เพื่อเป็นการเคารพสิทธิของบุคคลในการเข้าถึงกระบวนการยุติธรรม
ตามมาตรา 40 (1) ของรัฐธรรมนูญ 2550 และข้อ 14 ของกติการะหว่างประเทศว่า
ด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง และที่สำคัญ สมควรแก้ไขเพิ่มเติมกฎหมายให้
175
เป็นไปตามข้อเสนอแนะนี้ในโอกาสต่อไป
5.3 ปัญหาการวินิจฉัยให้พรรคการเมืองสิ้นสภาพในช่วง
เวลาใกล้วันเลือกตั้ง
ด้วยเหตุที่รัฐธรรมนูญ มาตรา 101 (3) กำหนดให้ผู้มีสิทธิสมัครรับเลือกตั้ง
ส.ส. ต้องเป็นสมาชิกพรรคการเมืองใดพรรคการเมืองหนึ่งแต่เพียงพรรคเดียวเป็นเวลา
ติดต่อกันไม่น้อยกว่า 90 วันนับถึงวันเลือกตั้ง เว้นแต่ในกรณีที่มีการเลือกตั้งทั่วไปเพราะ
เหตุยุบสภา กำหนดเวลาดังกล่าวจะลดลงเหลือไม่น้อยกว่า 30 วันนับถึงวันเลือกตั้ง
สมมุติว่า กรณีแรก สภาครบวาระ 31 มีนาคม 2553 กำหนดวันเลือกตั้ง 9 พฤษภาคม
2553 (ภายใน 45 วัน) ผู้สมัครต้องเป็นสมาชิกพรรคการเมืองอย่างช้าที่สุดคือ ภายใน
วันที่ 8 กุมภาพันธ์ 2553 (90 วัน) หรือกรณีที่สอง ประกาศยุบสภาวันที่ 31 มีนาคม
2553 กำหนดวันเลือกตั้ง 22 พฤษภาคม 2553 (ภายใน 45 – 60 วัน) ต้องเป็นสมาชิก
พรรคการเมืองอย่างช้าที่สุดคือ 21 เมษายน 2553 (30 วัน) ทั้งนี้ ในช่วงระยะเวลา
ดังกล่าว มีความเป็นไปได้อยู่เหมือนกันที่นายทะเบียนโดยความเห็นชอบของ กกต.
อาจประกาศในราชกิจจานุเบกษาว่าพรรคการเมืองหนึ่งๆ สิ้นสภาพความเป็น
พรรคการเมืองแล้ว
ปัญหาก็คือ กรณีเช่นนี้อาจกระทบสิทธิในการลงสมัครเลือกตั้ง ส.ส. ของ
สมาชิกพรรคการเมืองนั้น โดยเฉพาะอย่างยิ่ง หากพรรคการเมืองต้องถูกประกาศให้สิ้น
สภาพเพราะหาสมาชิกได้ไม่ครบ 5,000 คนหรือมีสาขาไม่ครบทุกภาค หรือสมาชิกลด
ลงเหลือน้อยกว่า 5,000 คนเป็นเวลาหนึ่งปีติดต่อกัน ยิ่งถ้าเป็นกรณีที่สมาชิกขาดไป
176
175 สมควรที่จะพิจารณาต่อไปอีกว่า ควรกำหนดจำนวนสมาชิกขั้นต่ำในการยื่นคำร้องต่อศาลรัฐธรรมนูญ
ในกรณีเช่นนี้ไว้หรือไม่ เช่น อาจกำหนดไว้ที่ 15 คน เท่ากับจำนวนขั้นต่ำของผู้ขอจดแจ้งจัดตั้งพรรคการเมือง
176 หากเป็นการสิ้นสภาพตามมาตรา 91 (2) เพราะไม่ส่งผู้สมัครเข้ารับการเลือกตั้ง 8 ปี หรือการเลือกตั้ง
ทั่วไป 2 ครั้ง สุดแต่ว่าระยะเวลาใดจะยาวกว่ากัน ผู้วิจัยเห็นว่า มิใช่กรณีที่กระทบสิทธิในการลงสมัครรับเลือกตั้ง
ที่รุนแรงนัก เพราะสมาชิกของพรรคการเมืองดังกล่าวมีโอกาสในการลงสมัครเลือกตั้งมาแล้วถึง 8 ปี 188 วัน
ส่วนกรณีการสิ้นสภาพเพราะเหตุตามมาตรา 91 (4) โดยทั่วไปไม่น่าจะเกิดขึ้นได้ เพราะก่อนจะมีการเลือกตั้ง ส.ส.
ก็ต้องมีการประชุมและดำเนินกิจการภายในพรรคหลายอย่าง