Page 238 - kpi12821
P. 238
แนวทางปรับปรุงกฏหมายเกี่ยวกับการยุบพรรคการเมือง
กระเทือนเสรีภาพในการจัดตั้งพรรคการเมืองและดำเนินกิจกรรมทางการเมืองเท่านั้น
หากแต่ยังกระทบกระเทือนสิทธิที่จะลงสมัครรับเลือกตั้ง ส.ส. ของบุคคลดังกล่าว
อีกด้วย
อนึ่ง การให้เหตุผลโดยเชื่อมโยงความเกี่ยวพันของเสรีภาพในการ
จัดตั้งพรรคการเมืองและสิทธิในการสมัครรับเลือกตั้งในลักษณะนี้ เป็นนิติวิธีที่ปรากฏ
ให้เห็นในคำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญต่างประเทศหลายฉบับทีเดียว ตัวอย่างเช่น ศาล
รัฐธรรมนูญมอลโดว่า เคยวินิจฉัยว่า บทบัญญัติกฎหมายเลือกตั้งที่กำหนดให้เฉพาะ
พรรคการเมืองหรือองค์กรสังคมและการเมืองอื่นๆ จะส่งสมาชิกลงสมัครรับเลือกตั้งได้ก็
ต่อเมื่อ ได้จดทะเบียนจัดตั้งพรรคมาแล้วไม่น้อยกว่า 2 ปี ย่อมละเมิดหลักความเสมอ
ภาคของพรรคการเมือง และในขณะเดียวกันก็ละเมิดสิทธิของบุคคลแต่ละคนที่เป็น
สมาชิกพรรคการเมืองซึ่งจดทะเบียนจัดตั้งไม่ถึง 2 ปีในการมีส่วนร่วมอย่างเสรีเพื่อสร้าง
เจตจำนงทางการเมืองโดยการเสนอชื่อสมาชิกพรรคลงสมัครรับเลือกตั้ง จึงเป็นอันขัด
73
ต่อรัฐธรรมนูญ คล้ายคลึงกับ ศาลรัฐธรรมนูญมองโกเลีย ซึ่งอ้างถึงสิทธิเลือกตั้ง สิทธิ
ในการเป็นผู้สมัครรับเลือกตั้ง และสิทธิในการมีส่วนร่วมในการหาเสียงเลือกตั้งของ
สมาชิกพรรคการเมืองแต่ละคนที่รับรองไว้ในมาตรา 16.9 ของรัฐธรรมนูญมองโกเลีย
0
เป็นรากฐานรองรับสิทธิของพรรคการเมืองในการส่งสมาชิกลงสมัครรับเลือกตั้ง และ
วินิจฉัยว่า เงื่อนไขในกฎหมายพรรคการเมืองที่กำหนดให้พรรคการเมืองต้องลงทะเบียน
74
อย่างน้อย 18 เดือนจึงจะส่งสมาชิกลงสมัครรับเลือกตั้งได้ขัดต่อรัฐธรรมนูญ นอกจากนี้
ยังมีคดีในศาลฎีกาแคนาดาซึ่งก็ใช้นิติวิธีเดียวกันนี้อีกด้วย 75
(2) ขัดต่อหลักความได้สัดส่วน
แม้ศาลรัฐธรรมนูญของบางประเทศเคยวินิจฉัยรับรองความชอบ
ด้วยรัฐธรรมนูญของการยุบพรรค การถอนชื่อพรรคจากทะเบียนพรรคการเมือง หรือ
การทำให้พรรคการเมืองสิ้นสภาพไปด้วยเหตุข้อนี้ว่าไม่ขัดต่อหลักความได้สัดส่วน
ก็ตาม แต่เมื่อพิเคราะห์ตามนิติวิธีการปรับใช้หลักความได้สัดส่วนในกฎหมายสิทธิ
76
73 Moldova: Constitutional Court No. 35 dated 10/10/2000: Constitutionality of Certain
Provisions of Law No. 894-XVI of 23/03/2000 to Amend and Supplement the Electoral Code.
74 Mongolia: Constitutional Court – Full Bench No. 1/01 dated 11/11/2005: Final Decision
of the Dispute on Constitutionality of the Relevant Provision of the Law on Political Parties.
75 โปรดดู คดี Figueroa v. Canada ในหัวข้อ 3.3.3 ของบทนี้ ในหน้า 218 - 219.
76 South Korea: 18-1(A) KCCR 402, 2004 Hun-Ma246, March 30, 2006: คดี Socialist Party
“จำนวนสาขาอย่างน้อย 5 สาขาและมีสมาชิกในสาขาดังกล่าวไม่น้อยกว่าสาขาละ 1,000 คน มิได้มากจนกระทั่ง