Page 237 - kpi12821

ณรงค์เดช สรุโฆษิต

เสถียรภาพของรัฐบาลอันเนื่องมาจากการที่รัฐสภาประกอบไปด้วยพรรคหรือกลุ่ม

การเมืองหลายพรรคหลายกลุ่มดังเช่นที่เคยเกิดขึ้นหลายครั้งในอดีต การประสาน
ประโยชน์จึงลงตัวตรงจุดที่กำหนดให้ ส.ส. ต้องสังกัดพรรคการเมืองแต่ก็เปิดโอกาสให้
70
จัดตั้งพรรคการเมืองได้ง่ายยิ่งขึ้น ดังนั้น จึงอาจสรุปได้ว่า รัฐธรรมนูญทั้งสองฉบับมี
เจตนารมณ์ให้เงื่อนไขการบังคับให้ ส.ส. ต้องสังกัดพรรคการเมืองส่งผลสืบเนื่องเป็นการ
จำกัดสิทธิที่จะลงสมัครรับเลือกตั้ง ส.ส. ให้น้อยที่สุด เท่าที่จะเป็นไปได้

สิทธิของบุคคลในการลงสมัครรับเลือกตั้ง ส.ส. นี้ เป็นสิทธิที่
รัฐธรรมนูญรับรองไว้โดยชัดแจ้งในมาตรา 101 และโดยการเทียบเคียงคำวินิจฉัยศาล

รัฐธรรมนูญที่ 24/2543 ที่ว่า “...สิทธิของบุคคลในการสมัครรับเลือกตั้งเป็นสมาชิก
วุฒิสภาตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 125 เป็นสิทธิที่รัฐธรรมนูญรับรองไว้ จะถูกจำกัดได้
แต่เฉพาะกรณีตามรัฐธรรมนูญ มาตรา 126 เท่านั้น...” และยังได้รับรองไว้ในข้อ 25
71
ของกติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง (ICCPR)
ซึ่งประเทศไทยเป็นภาคีในกติกาฉบับนี้ด้วย และในประเด็นนี้ คณะกรรมาธิการ
สิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติเคยมีบันทึกความเห็นไว้ว่า “สิทธิของบุคคลที่จะลง
สมัครรับเลือกตั้งไม่ควรจะถูกจำกัดอย่างไร้เหตุผลด้วยการบังคับให้ผู้สมัครต้องเป็น 0
สมาชิกของพรรคการเมือง หรือของพรรคการเมืองใดเป็นการเฉพาะ...” 72

ดังนั้น การกำหนดเหตุแห่งการสิ้นสภาพตามหลักเกณฑ์ข้อนี้
ย่อมเป็นการไม่เคารพเจตนารมณ์รัฐธรรมนูญ และอาจละเมิดพันธกรณีด้านสิทธิมนุษยชน

ระหว่างประเทศที่ไทยเป็นภาคี เพราะเท่ากับเป็นการปิดกั้นโอกาสของบุคคลที่รวมกลุ่ม
กันโดยมีเจตจำนงทางการเมืองอย่างหนึ่งร่วมกัน แต่ด้วยเหตุที่มีสมาชิกพรรคไม่ครบ
5,000 คน หรือมีสาขาพรรคไม่ครบทุกภาค จึงไม่อาจดำรงสถานะความเป็นพรรค
การเมืองต่อไปได้ และยังผลให้บุคคลแต่ละคนที่เคยเป็นสมาชิกพรรคการเมืองดังกล่าว

ไม่สามารถลงสมัครรับเลือกตั้ง ส.ส. ได้ จึงเป็นบทบัญญัติที่ไม่เพียงแต่จะกระทบ

70 นันทวัฒน์ บรมานันท์, ถกรัฐธรรมนูญ 2540, (กรุงเทพฯ: สถาบันนโยบายศึกษา, 2541), น. 165 –
166.
71 ศร. ที่ 24/2543 ลงวันที่ 15 มิถุนายน 2543 [รจ. ล.118 ต.50ก (2 กรกฎาคม 2544) น. 1 – 8] น. 6
ซึ่งศาลวินิจฉัยว่า ระเบียบ กกต. ที่กำหนดให้การประกาศให้มีการเลือกตั้งใหม่ 2 ครั้ง มีผลเป็นการตัดสิทธิผู้สมัคร
จากการเลือกตั้ง หรือที่เรียกกันว่า สองใบเหลืองเท่ากับใบแดง ขัดรัฐธรรมนูญ
72 General Comment No. 25: The right to participate in public affairs, voting rights
and the right of equal access to public service (Art. 25) 07/12/1996: CCPR/C/21/Rev.1/Add.7,
General Comment No. 25. (General Comments), § 17.