Page 22 - kpiebook67035

การเสริมสร้างความมั่นคงทางสังคมของชาติเพื่ออนาคตประชาธิปไตยไทย
กรณีศึกษาการใช้ทุนทางวัฒนธรรม
เพื่อเสริมสร้างภูมิคุ้มกันทางสังคมในพื้นที่เทศบาลตำาบลเชียงคาน

มาตรฐานที่บ่งบอกความมั่นคงทางสังคมในมุมมอง “โภคภัณฑ รายได้ และคุณภาพชีวิต” ยังอาจ
แตกต่างหรือผันแปรในแต่ละบุคคล เช่น ระดับแคลอรีที่บ่งบอกภาวะโภชนาการที่สมบูรณขึ้นกับ
ขนาดร่างกาย เพศ อายุ ฯลฯ หรือการเปรียบเทียบความขาดแคลนระหว่างบุคคลไม่อาจทำาได้
โดยการเปรียบเทียบเพียงโภคภัณฑเท่านั้น หรือการเปรียบเทียบรายได้และความยากจนว่าเป็น
ตัวชี้วัดความมั่นคงทางสังคมก็เป็นปัญหาหรือมีความบิดเบือนอีกเช่นกัน (Dreze & Sen, 1991,
pp.5-9) ความมั่นคงทางสังคมในมิตินี้สอดคล้องกับการศึกษาของ Shorani et al. (2021)
ที่ศึกษาความมั่นคงทางสังคมในเชิงความรู้สึก เช่น ชีวิต การเงิน สติปัญญา อาชีพ ฯลฯ
3) มาตรฐานความเป็นอยู่และความสามารถ เป็นแนวทางการมองความมั่นคงทางสังคม
ที่หลุดพ้นจากการมองแบบจิตวิสัยและแบบรายได้ มุมมอง “มาตรฐานความเป็นอยู่และความ
สามารถ” เป็นตัวแปรในการวิเคราะหคุณภาพชีวิตทั่วไป ขณะเดียวกันก็วิเคราะหความขาดแคลน
และความยากจนโดยเฉพาะ มุมมองนี้มีรากฐานแนวคิดว่าหากชีวิตเป็นชุดของการกระทำาและ
ความเป็นอยู่ซึ่งมีคุณค่า การประเมินคุณภาพชีวิตจึงเป็นการประเมินความเป็นอยู่และการกระทำา
เพื่อความเป็นอยู่ที่มีคุณค่านั้น ดังนั้น ความพึงพอใจ ความปรารถนา รายได้ โภคภัณฑ จึงค่อนข้าง
“ปลอม” ที่จะบ่งบอกว่าเป็นความมั่นคงทางสังคม ในมุมมองนี้ มาตรฐานความเป็นอยู่และ
ความสามารถให้ได้มันมาต่างหากที่เป็นความมั่นคงทางสังคมอย่างแท้จริง
4) ความยากจนและความขาดแคลน เป็นมุมมองที่ได้รับการกล่าวถึงในการวัดความมั่นคง
ทางสังคม เพราะแม้แนวทาง “มาตรฐานความเป็นอยู่และความสามารถ” จะบ่งบอกความมั่นคง
ทางสังคมได้ในหลายสภาพปัญหา แต่ในกรณีศึกษาที่เกี่ยวข้องกับความยากจนมักจะพบ
่
ความล้มเหลวของความสามารถที่จะได้มาซึ่งความจำาเป็นขั้นตำาของชีวิต อย่างความสามารถ
ให้ได้มาซึ่งโภชนาหาร เสื้อผ้าที่สวมใส่สบาย การเสียชีวิตที่ป้องกันได้ ฯลฯ ได้กลายมาเป็นตัวแปร
ของความมั่นคงทางสังคมแทน
แนวคิดว่าด้วยมั่นคงทางสังคมนั้น ให้ความรู้สึกถึงความมั่นคงปลอดภัยในชีวิต ตามนิยาม
และความหมายที่ Burgess & Stern และ Dreze & Sen ได้ให้ไว้ หากเมื่อค้นหาความหมาย
ความมั่นคงทางสังคมในภาษาอังกฤษ คือ Social security จะพบว่ามีผู้ที่ทำาการศึกษาในเรื่องนี้
ไปในเชิงเศรษฐกิจ รายได้ การประกันสังคมในภาคแรงงาน เสียเป็นส่วนมาก ดังข้อสังเกตของ
Atkinson & Hills (1991) ที่ทำาการเปรียบเทียบบทเรียนจากนโยบายด้านความมั่นคงทางสังคม
ในประเทศพัฒนาแล้ว สำาหรับงานวิจัยนี้ ให้ความสำาคัญกับความมั่นคงทางสังคมในมิติของสังคม
โดยให้หมายถึง ความสำาเร็จของกิจกรรมหรือการดำาเนินการเพื่อให้เกิดความรู้สึกมั่นคงปลอดภัย
ในเชิงสังคม โดยพิจารณาได้จากความรู้สึกของคนที่อยู่ในสังคมนั้น ๆ ซึ่งเป็นการมองความมั่นคง

20