Page 9 - kpiebook67014

ค่อนข้าง “ปลอม” ที่จะบ่งบอกว่าเป็นความมั่นคงทางสังคม ในมุมมองนี้ มาตรฐานความเป็นอยู่และความสามารถ
ให้ได้มันมาต่างหากที่เป็นความมั่นคงทางสังคมอย่างแท้จริง

4) ความยากจนและความขาดแคลน เป็นมุมมองที่ได้รับการกล่าวถึงในการวัดความมั่นคงทางสังคม
เพราะแม้แนวทาง “มาตรฐานความเป็นอยู่และความสามารถ” จะบ่งบอกความมั่นคงทางสังคมได้ในหลายสภาพ
ปัญหา แต่ในกรณีศึกษาที่เกี่ยวข้องกับความยากจนมักจะพบความล้มเหลวของความสามารถที่จะได้มาซึ่งความ
จ าเป็นขั้นต่ าของชีวิต อย่างความสามารถให้ได้มาซึ่งโภชนาหาร เสื้อผ้าที่สวมใส่สบาย การเสียชีวิตที่ป้องกันได้

ฯลฯ ได้กลายมาเป็นตัวแปรของความมั่นคงทางสังคมแทน
แนวคิดว่าด้วยมั่นคงทางสังคมนั้น ให้ความรู้สึกถึงความมั่นคงปลอดภัยในชีวิต ตามนิยามและความหมาย
ที่ Burgess & Stern และ Dreze & Sen ได้ให้ไว้ หากเมื่อค้นหาความหมายความมั่นคงทางสังคมในภาษาอังกฤษ
คือ Social security จะพบว่ามีผู้ที่ท าการศึกษาในเรื่องนี้ไปในเชิงเศรษฐกิจ รายได้ การประกันสังคมในภาค

แรงงาน เสียเป็นส่วนมาก ดังข้อสังเกตของ Atkinson & Hills (1991) ที่ท าการเปรียบเทียบบทเรียนจากนโยบาย
ด้านความมั่นคงทางสังคมในประเทศพัฒนาแล้ว ส าหรับงานวิจัยนี้ ให้ความส าคัญกับความมั่นคงทางสังคมในมิติ
ของสังคม โดยให้หมายถึง ความส าเร็จของกิจกรรมหรือการด าเนินการเพื่อให้เกิดความรู้สึกมั่นคงปลอดภัยในเชิง
สังคม โดยพิจารณาได้จากความรู้สึกของคนที่อยู่ในสังคมนั้น ๆ ซึ่งเป็นการมองความมั่นคงทางสังคมในเชิงจิตวิสัย

ดังที่ Dreze and Sen (1991) ได้วิพากษ์ไว้ว่าอาจไม่ได้สะท้อนถึงความขาดแคลนที่เกิดขึ้นจริง อย่างไรก็ดี งานวิจัย
ชิ้นนี้ไม่ได้มุ่งวัดความมั่นคงทางสังคมเชิงรายได้หรือเศรษฐกิจ หากแต่เน้นศึกษาในเชิงว่ากิจกรรมที่เสริมสร้างทุน
ทางวัฒนธรรมส่งผลอย่างไรบ้างต่อความมั่นคงทางสังคม จึงเป็นการให้ความหมายของความมั่นคงทางสังคมที่

เหมาะสมเป็นกรอบในการศึกษาวิจัยครั้งนี้
ส าหรับการท าให้เกิดความมั่นคงทางสังคม Atkinson and Hills (1991) ได้ทบทวนการสร้างความมั่นคง
ทางสังคมในประเทศที่พัฒนาแล้ว ซึ่งมักประกอบด้วยกรอบส าคัญสามประการ ส่วนใหญ่เกี่ยวข้องกับการ
เสริมสร้างรายได้หรือความมั่นคงทางเศรษฐกิจ ได้แก่
1) ความช่วยเหลือทางสังคมที่ถูกออกแบบมาเพื่อบรรเทาความยากจน เพื่อเป็นการประกันรายได้

พื้นฐาน หรือในยามฉุกเฉิน เช่น การให้การช่วยเหลือด้านรายได้ขั้นต่ าในฝรั่งเศส หรือการให้สวัสดิการ
ในอเมริกา เป็นต้น
2) การประกันสังคมที่เกี่ยวข้องกับการจัดหาความมั่นคงและการกระจายของรายได้ตลอดชีวิต เช่น การ

จ่ายประกันสังคมแห่งชาติในอังกฤษ ผลประโยชน์กรณีว่างงานในฝรั่งเศส เป็นต้น
3) การกระจายความมั่นคงไปยังกลุ่มเป้าหมายเฉพาะ เช่น การจัดสรรผลประโยชน์ให้กับกลุ่มเด็ก หรือ
งบประมาณสนับสนุนการที่เกี่ยวกับครอบครัวในอเมริกา เป็นต้น
ความจ าเป็นของการมีโครงการด้านความมั่นคงทางสังคมเหล่านี้ ประการแรกคือ ปัญหาทางสังคมมีการ

ขยายวงกว้างและความขาดแคลนยังคงมีอยู่อย่างต่อเนื่อง ท าให้เกิดสภาวะความล้มเหลวต่อความสามารถและ
ความจ าเป็นพื้นฐาน กับประการที่สอง เมื่อมีประเด็นอ่อนไหวจะกระทบต่อความมั่นคงในสถานะความเป็นอยู่ ซึ่ง
ภาวะอ่อนไหวอาจเป็นผลจากบริบทเชิงบุคคลอย่างความเจ็บป่วยหรือการเสียชีวิตของเสาหลักของครอบครัว
หรือไม่ก็เป็นผลจากความผันผวนของบริบททางสังคมอย่างเช่น ความล้มเหลวทางการเพาะปลูก สงครามกลาง

เมือง เป็นต้น (Dreze & Sen, 1991, p.10)
อย่างไรก็ตาม ไม่ว่าประเทศพัฒนาแล้วหรือประเทศก าลังพัฒนาต่างมีข้อจ ากัดหรืออุปสรรคในการด าเนิน
นโยบายโครงการเพื่อเสริมสร้างความมั่นคงทางสังคม ประเทศก าลังพัฒนาอาจพบข้อจ ากัดในเชิงงบประมาณท าให้
ไม่สามารถผลักดันโครงการด้านประกันสังคมจนท าให้คนในสังคมไม่รู้สึกถึงความปลอดภัยทางรายได้ หรืออาจมี

ข้อจ ากัดในเชิงการบริหารงานของหน่วยงานรัฐอีกมากมายในขั้นตอนของการน านโยบายไปสู่การปฏิบัติ ดังนั้น

- 6 -