Page 12 - kpiebook67014
P. 12
ของ Shorani et al. (2021) ศึกษาทุนวัฒนธรรมที่เป็นตัวตน (Embodied) วัตถุ (Objectified) และสถาบัน
(Institutionalized) ในจังหวัดโกเลสถาน (Golestan) ของอิหร่าน และพบว่าทุนทางวัฒนธรรมเหล่านี้ส่งผลต่อ
"ความรู้สึกมั่นคงทางสังคม"
ส่วน Nazaktabar and Kiyapei (2022) มีการศึกษาที่คล้ายกัน โดยศึกษาผลกระทบของทุนทาง
วัฒนธรรมต่อความรู้สึกมั่นคงทางสังคมของผู้หญิงในเมืองส่าหรี (Sari) ในจังหวัด Mazandaran ของอิหร่าน พบว่า
มีความสัมพันธ์เชิงบวกอย่างมีนัยส าคัญระหว่างองค์ประกอบของทุนทางวัฒนธรรมกับความรู้สึกมั่นคงทางสังคมใน
กลุ่มผู้หญิง ดังนั้น สถาบันการศึกษาและสื่อสังคมออนไลน์โดยเฉพาะเครือข่ายทีวีสามารถให้เกิดความรู้สึกมั่นคง
ทางสังคมของผู้หญิงผ่านรายการโทรทัศน์ที่มีคุณภาพ
ส่วนการศึกษาวิจัยในประเทศไทย ประเด็นการศึกษาวิจัยทุนทางวัฒนธรรมที่เชื่อมโยงกับการเสริมสร้าง
ความมั่นคงทางสังคม พบว่ามีการศึกษาในประเด็นทุนทางวัฒนธรรมที่พบในแต่ละพื้นที่ ปัญหาอุปสรรคของการ
เสริมสร้างทุนทางวัฒนธรรมในแต่ละพื้นที่ศึกษา ตลอดจนให้ข้อเสนอแนะในการเสริมสร้างทุนทางวัฒนธรรม
ยกตัวอย่าง โฆสิต แพงสร้อย (2561, น.38-39) ศึกษาเรื่องการจัดการทางวัฒนธรรมของผู้น าชุมชนใน
พื้นที่จังหวัดกาฬสินธุ์ เพื่อส่งเสริมกิจกรรมสร้างความมั่นคงทางสังคมอย่างยั่งยืน พบอุปสรรค ได้แก่ การวางแผนที่
ขาดการมีส่วนร่วมของชาวบ้าน การจัดโครงสร้างการท างานยังขาดการเข้ามาร่วมงานของกลุ่มเยาวชนและผู้หญิง
ขาดความเชื่อมโยงคณะท างานแต่ละชุด การจัดคนท างานยังขาดผู้มีความเชี่ยวชาญเฉพาะด้านวัฒนธรรม ส่วนการ
ควบคุมติดตามผล ยังขาดความต่อเนื่องของการปฏิบัติงาน และได้ให้ข้อเสนอแนะเชิงปฏิบัติต่อการส่งเสริม
กิจกรรมทางวัฒนธรรมเพื่อเสริมสร้างความมั่นคงทางสังคมในพื้นที่จังหวัดกาฬสินธุ์ ได้แก่ การจัดตั้งศูนย์
อ านวยการกลางชุมชนที่ครบถ้วน เช่น มีวัสดุอุปกรณ์ในการบันทึกและจัดเก็บข้อมูล เป็นศูนย์ประสานงานและ
ขับเคลื่อนโครงการ นอกจากนี้ ควรมีการจัดอบรมผู้น าชุมชน ประชาชน เพื่อสร้างความเข้าใจในการจัดการทาง
วัฒนธรรม โดยท าการเผยแพร่ในช่องทางที่หลากหลายและกว้างขวาง
ชวดี โกศล (2561) ศึกษาการใช้ทุนทางวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์เขตพื้นที่ภาคเหนือ พบว่า การรวมตัว
ของประชาชนกลุ่มชาติพันธุ์ ท าให้เกิดพลังในการต่อรองเพื่อขับเคลื่อนนโยบายของรัฐร่วมกับคนในท้องถิ่นอย่าง
สร้างสรรค์ ทุนทางวัฒนธรรมในการรวมกลุ่มได้ถูกน ามาใช้ประโยชน์ต่อยอดในเชิงเศรษฐกิจ ท าให้เกิดการสร้าง
รายได้และสามารถยึดเป็นอาชีพหลักและอาชีพเสริม ในเชิงประโยชน์ต่อสังคมทุนทางวัฒนธรรมช่วยให้เกิดความ
เข้มแข็ง และความสามัคคีในชุมชน เมื่อไปผนวกกับเรื่องเศรษฐกิจ ได้ท าให้เกิดการสร้างเมืองของการท่องเที่ยวทาง
วัฒนธรรมโดยอาศัยวัฒนธรรมฐานรากของกลุ่มชาติพันธุ์ และได้ให้ข้อเสนอแนะต่อการใช้ทุนทางวัฒนธรรมของ
ท้องถิ่นที่มีอยู่ให้เป็นรายได้ให้กับชุมชน คือ การเน้นก าไรแบบพอประมาณ สร้างสินค้าทางวัฒนธรรมให้เกิด
คุณภาพมากกว่าเน้นเชิงปริมาณ สร้างความมั่นใจให้กับวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ท้องถิ่นตนเอง
เช่นเดียวกันกับอนันต์ คติยะจันทร์ และคณะ (2564, น.195-196) ศึกษาเกี่ยวกับการพัฒนาทุนวัฒนธรรม
ของชุมชนพื้นที่ชายแดนไทย จังหวัดหนองคาย พบว่า จุดแข็งเมืองหนองคายคือมีผู้มีภูมิปัญญาทางความรู้ที่
หลากหลาย เช่น ความรู้ด้านเครื่องจักสาน การท าเครื่องมือทางการเกษตร ประมง สมุนไพรพื้นบ้าน ศาสนา ในเชิง
กระบวนการสร้างและพัฒนาทุนวัฒนธรรม หนองคายมีความหลากหลายทางเชื้อชาติ วัฒนธรรม ภาษา อาหาร
การแต่งกาย เพราะเป็นเมืองชายแดน ซึ่งเป็นเอกลักษณ์สร้างรายได้แก่ชุมชน อีกทั้งชุมชนมีพื้นฐานชีวิตแบบ
เศรษฐกิจพอเพียง มีเครือข่ายทางสังคมที่เด่นชัด ท าให้เกิดการต่อยอดคุณค่าทางทุนวัฒนธรรมอย่างต่อเนื่อง
2.3 แนวคิดภูมิคุ้มกันทางสังคม (Social immunity)
แนวคิดภูมิคุ้มกันทางสังคม (social immunity) เป็นแนวคิดในแวดวงสาธารณสุขที่อธิบายถึงกลไกของ
ร่างกายมนุษย์ที่จะสร้างภูมิคุ้มกันขึ้นมาเพื่อต่อต้านเชื้อโรคทั้งภายในและภายนอกร่างกาย ซึ่งแนวคิดนี้ยังถูก
- 9 -
