Page 6 - kpiebook67014

เป็นการศึกษาทุนทางวัฒนธรรมในมิติการท่องเที่ยวชุมชนและการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมที่จะสามารถพัฒนา
เศรษฐกิจในพื้นที่ควบคู่ไปการเผยแพร่ทุนทางวัฒนธรรมที่มีไปสู่คนภายนอก

ส าหรับงานวิจัยชิ้นนี้ มีจุดมุ่งหมายหลักในการเสริมสร้างความมั่นคงทางสังคมโดยใช้ทุนทางวัฒนธรรมที่มี
ในพื้นที่ โดยมีเทศบาลต าบลเชียงคาน อ าเภอเชียงคาน จังหวัดเลย เป็นพื้นที่กรณีศึกษาน าร่อง เนื่องจากเทศบาล
ต าบลเชียงคานเป็นพื้นที่การพัฒนาเมืองที่มีขนาดเหมาะสม ระดับการพัฒนาทางเศรษฐกิจยังไม่มากเกินไปดังเช่น
เมืองท่องเที่ยวขนาดใหญ่ อีกทั้งยังมีคุณลักษณะทางวัฒนธรรมที่ส าคัญ ได้แก่ มีพื้นที่ติดต่อกับเขตภูทอกและภู

หมอน ซึ่งเป็นเขตพื้นที่ป่าสงวนและมีพื้นที่ติดกับแม่น้ าโขง มีสถานที่ส าคัญและประเพณีที่เป็นเอกลักษณ์ของพื้นที่
อีกทั้งยังเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่ได้รับความนิยมอย่างมากทั้งในและต่างประเทศ (องค์การบริหารการพัฒนาพื้นที่
พิเศษเพื่อการท่องเที่ยวอย่างยั่งยืน, 2564)
เชียงคานเป็นพื้นที่ที่มีประวัติศาสตร์ความเป็นมาที่เชื่อมโยงกับวัฒนธรรมซึ่งมีการพัฒนาเปลี่ยนแปลงไป

ตามเงื่อนไขทางสังคม การเมือง เศรษฐกิจและการท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ โดยกระบวนการปรับเปลี่ยนพื้นที่สู่การ
เป็นพื้นที่ท่องเที่ยวเชิงศิลปะและวัฒนธรรมเกิดจากกระแสของการจัดการท่องเที่ยวโดยชุมชนและท้องถิ่น ซึ่งเชื่อ
กันว่าจะสามารถสร้างความยั่งยืนให้กับแหล่งท่องเที่ยวได้ ภายใต้อัตลักษณ์ของพื้นที่ทางศิลปะและวัฒนธรรมเชียง
คาน ที่มีประวัติศาสตร์เฉพาะชุมชน ภูมิทัศน์วัฒนธรรม ความโบราณของเรือนชายโขง ความเรียบง่ายและความ

งดงามของวิถีชีวิตและพิธีกรรมที่สัมพันธ์กับศาสนาและความเชื่อ (ไทยโรจน์ พวงมณี, 2559) อย่างไรก็ตาม เมื่อ
การท่องเที่ยวเชียงคานได้รับความนิยมมากขึ้น ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงขึ้นในชุมชน เกิดปรากฏการณ์ท าให้
วัฒนธรรมท้องถิ่นให้เป็นสินค้าเพื่อการท่องเที่ยว (ณัฐพล มีแก้ว, 2555) ในขณะเดียวกันการเปลี่ยนวัฒนธรรมให้

กลายเป็นสินค้ามีส่วนท าให้วัฒนธรรมไม่สามารถที่จะใช้กับชีวิตต่อไปได้อีก ท าให้วัฒนธรรมหมดพลังที่จะ
เปลี่ยนแปลงอย่างสร้างสรรค์ต่อไป (นิธิ เอียวศรีวงศ์, 2536) ซึ่งลักษณะดังกล่าวของเทศบาลต าบลเชียงคาน มี
ความท้าทายทางทุนวัฒนธรรมทั้ง 3 รูปแบบ ได้แก่ เป็นสิ่งที่ฝังอยู่ในตัวคนหรือกลุ่มคน รูปลักษณ์และตัวตน กับ
ความเป็นสถาบัน ว่ามีปัจจัยใดที่ควรให้ความส าคัญ และจะพัฒนาพื้นที่อย่างไรให้คงความมั่นคงทางสังคมตาม
ระบอบประชาธิปไตยด้วย

การเสริมสร้างความมั่นคงทางสังคมโดยใช้ทุนทางวัฒนธรรมที่มีในพื้นที่เทศบาลต าบลเชียงคาน จึงเป็น
แนวทางการใช้ทุนทางวัฒนธรรมที่มี ไปต่อยอดอย่างสร้างสรรค์ ภายใต้อัตลักษณ์ ส่งเสริมภูมิปัญญา ศิลปะ
วัฒนธรรม ขนบธรรมเนียมและจารีตประเพณีอันดีงามของคนในท้องถิ่น อันเป็นการสอดคล้องกับหลักสิทธิของ

บุคคลและชุมชนตามบทบัญญัติของรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันมาตรา 43 และให้การท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์และยั่งยืน
ในพื้นที่เทศบาลต าบลเชียงคานด ารงอยู่ได้ภายใต้วัฒนธรรมท้องถิ่นที่มีพลวัต สร้างสรรค์และยั่งยืน และที่ส าคัญคือ
เกิดจากการมีส่วนร่วมของประชาชนในพื้นที่ที่ค านึงถึงประโยชน์ที่จะเกิดขึ้น สอดรับกับความต้องการและสภาพ
บริบทของพื้นที่อย่างแท้จริง อันเป็นวิถีการเสริมสร้างความมั่นคงของสังคมตามระบอบของประชาธิปไตย

1.2 วัตถุประสงค์
1) เพื่อสร้างการมีส่วนร่วมในการเสริมสร้างความมั่นคงทางสังคมด้วยทุนทางวัฒนธรรม ของพื้นที่เทศบาล
ต าบลเชียงคาน

2) เพื่อศึกษาแนวทางการเสริมสร้างความมั่นคงทางสังคมด้วยทุนทางวัฒนธรรม ของพื้นที่เทศบาลต าบล
เชียงคาน
3) เพื่อศึกษาปัจจัยเกี่ยวกับทุนทางวัฒนธรรมที่มีประสิทธิผลต่อการเสริมสร้างความมั่นคงทางสังคม ของ
พื้นที่เทศบาลต าบลเชียงคาน

- 3 -