Page 40 - kpiebook66024
P. 40
การตรวจสอบถ่วงดุลระหว่างฝ่ายนิติบัญญัติและฝ่ายบริหาร ภายใต้ระบบรัฐสภา การตรวจสอบถ่วงดุลระหว่างฝ่ายนิติบัญญัติและฝ่ายบริหาร ภายใต้ระบบรัฐสภา
พบว่าในช่วงเวลาดังกล่าวมีการขอเปิดอภิปรายทั่วไปเพื่อลงมติไม่ไว้วางใจก็จริง
แต่ก็ไม่มีการลงมติไม่ไว้วางใจครั้งใดเลยที่สามารถทำให้รัฐมนตรีพ้นจากตำแหน่งได้
แต่ในส่วนของการเปิดอภิปรายเพื่อลงมติไม่ไว้วางใจนี้ พบว่า มีหลายครั้งที่
นายกรัฐมนตรีตัดสินใจยุบสภาเพื่อให้มีการเลือกตั้งใหม่เมื่อมีการยื่นญัตติขอเปิด
อภิปรายไม่ไว้วางใจ ทั้งในสมัยรัฐบาลหม่อมราชวงศ์คึกฤทธิ์ ปราโมทย์ และในสมัย
ของนายชวน หลีกภัย 27
อย่างไรก็ตาม การกำหนดรูปแบบของระบบรัฐสภาดังกล่าว ได้ก่อให้เกิดปัญหา
ต่อระบบการเมืองการปกครองของประเทศไทย โดยปัญหาที่สำคัญคือ
ความมีเสถียรภาพของรัฐบาล ทั้งนี้ รัฐธรรมนูญไม่ได้กำหนดให้ผู้สมัครเป็นสมาชิก
สภาผู้แทนราษฎรจะต้องสังกัดพรรคการเมือง ทำให้เกิดสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรอิสระ
เป็นจำนวนมาก และสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรอิสระนี้ ก็มักจะรวมตัวกันเพื่อต่อรอง
ผลประโยชน์กับรัฐบาล ทำให้เกิดความวุ่นวายทางการเมืองเนื่องจากรัฐบาลเอง
ก็ไม่สามารถคุมสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรอิสระเหล่านี้ได้ ส่งผลให้รัฐบาล
ขาดเสถียรภาพในที่สุด ดังจะเห็นได้จากกรณีที่มีการยุบสภาบ่อยครั้ง และในหลายกรณี
ก็เกิดความวุ่นวายทางการเมืองจนนำไปสู่การก่อรัฐประหารในที่สุด ด้วยเหตุนี้ เมื่อมี
28
การประกาศใช้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2517 จึงบังคับให้
ผู้สมัครเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจะต้องสังกัดพรรคการเมือง อันเนื่องมาจาก
แนวความคิดที่ว่า ถ้าหากพรรคการเมืองเข้มแข็งแล้ว พรรคการเมืองใดที่ชนะการเลือกตั้ง
โดยได้เสียงข้างมากในสภาผู้แทนราษฎรก็จะได้จัดตั้งรัฐบาล และรัฐบาลที่จัดตั้งขึ้น
บนพื้นฐานพรรคการเมืองที่เข้มแข็งนี้ ก็จะทำให้รัฐบาลเข้มแข็งมากขึ้นและสามารถ
บริหารราชการแผ่นดินได้อย่างมีเสถียรภาพเนื่องจากสามารถควบคุมสมาชิกสภา
ผู้แทนราษฎรได้ผ่านระบบพรรคการเมือง โดยมีการบัญญัติดังต่อไปนี้
29
27 ตระกูล มีชัย และชมพูนุท ตั้งถาวร, เรื่องเดียวกัน หน้า XIV
28 iLaw, สรุปรัฐธรรมนูญ 2560 : ให้เอกสิทธิ์งูเห่า ลดบทบาทพรรคคุม ส.ส., สืบค้นเมื่อวันที่ 1
มิถุนายน 2565 จาก https://ilaw.or.th/node/5536?fbclid=IwAR24IBVy2TKAFmNvntSDpzeo
fdPEQI5JkHuMmmmboduAE5KZO0oOzzcI7V0
29 มนตรี รูปสุวรรณ และคณะ, ความสัมพันธ์ระหว่างฝ่ายนิติบัญญัติกับฝ่ายบริหารและ
เสถียรภาพของรัฐบาล, สืบค้นเมื่อวันที่ 20 พฤษภาคม 2565 จาก https://www.kpi-lib.com/multim/
research/11/b4341(7).pdf
