Page 29 - kpiebook66024
P. 29
1
การตรวจสอบถ่วงดุลระหว่างฝ่ายนิติบัญญัติและฝ่ายบริหาร ภายใต้ระบบรัฐสภา การตรวจสอบถ่วงดุลระหว่างฝ่ายนิติบัญญัติและฝ่ายบริหาร ภายใต้ระบบรัฐสภา
2.2
การสร้างกลไกการตรวจสอบถ่วงดุลระหว่าง
ฝ่ายนิติบัญญัติและฝ่ายบริหารตามหลักการแบ่งแยก
การใช้อำนาจ
เมื่อถือว่าหลักการแบ่งแยกการใช้อำนาจเป็นหลักสำคัญในการกำหนดกลไก
เพื่อป้องกันไม่ให้องค์กรของรัฐองค์กรใดองค์กรหนึ่งมีอำนาจมากเกินไปจนอาจนำไปสู่
การใช้อำนาจไปในทางที่ล่วงละเมิดสิทธิเสรีภาพของประชาชนได้แล้ว ประเด็นสำคัญ
ที่จะต้องกล่าวถึงต่อไปก็คือ จะจัดวางโครงสร้างความสัมพันธ์เชิงอำนาจของทั้งสองฝ่ายนี้
อย่างไร เพื่อให้เกิดการตรวจสอบถ่วงดุลตามหลักการแบ่งแยกการใช้อำนาจ ซึ่งการ
จัดวางโครงสร้างทางการเมืองการปกครองในแต่ละประเทศก็จะกำหนดความสัมพันธ์
เชิงอำนาจนี้ต่างกันออกไป ซึ่งในงานวิจัยนี้ จะขอมุ่งกล่าวถึงเฉพาะการจัดวาง
ความสัมพันธ์เชิงอำนาจของฝ่ายนิติบัญญัติและฝ่ายบริหารเท่านั้น
9
ทั้งนี้ หยุด แสงอุทัย ได้เคยกล่าวถึงความสัมพันธ์เชิงอำนาจของฝ่ายนิติบัญญัติ
และฝ่ายบริหาร โดยกล่าวถึงในมุมของการใช้อำนาจฝ่ายนิติบัญญัติในการตรวจสอบ
ถ่วงดุลฝ่ายบริหาร และการใช้อำนาจฝ่ายบริหารในการตรวจสอบถ่วงดุลกับ
ฝ่ายนิติบัญญัติ ไว้ในหนังสือ “คำบรรยายกฎหมายรัฐธรรมนูญ” ดังนี้
= การตรวจสอบถ่วงดุลฝ่ายบริหารโดยฝ่ายนิติบัญญัติ สามารถทำได้โดย
(1) การกำหนดให้ฝ่ายบริหารจะดำรงตำแหน่งได้ จะต้องได้รับความ
เห็นชอบจากฝ่ายนิติบัญญัติ
ซึ่งการกำหนดให้ฝ่ายบริหารจะต้องอยู่ได้ด้วยความไว้วางใจของ
ฝ่ายนิติบัญญัตินั้น อาจทำได้ โดยให้ฝ่ายนิติบัญญัติเป็นผู้เลือกประมุขของฝ่ายบริหาร
อย่างในระบบรัฐสภา และกำหนดให้ฝ่ายบริหารจะต้องแถลงนโยบายต่อฝ่ายนิติบัญญัติ
ต่อเข้ารับตำแหน่ง โดยฝ่ายนิติบัญญัติจะต้องให้ความไว้วางใจต่อการแถลงนโยบายนั้น
ด้วยการลงมติไว้วางใจ อย่างไรก็ตาม ในกรณีของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย
กำหนดไว้เพียงว่า ให้มีการแถลงนโยบาย แต่ไม่มีการลงมติไม่ไว้วางใจ เนื่องจาก
การแถลงนโยบายก่อนเข้ารับตำแหน่งนั้น เป็นกรณีที่มีการแถลงนโยบายโดยที่รัฐบาล
9 หยุด แสงอุทัย, 2515, คำบรรยายกฎหมายรัฐธรรมนูญ, กรุงเทพฯ : โรงพิมพ์มหาวิทยาลัย
ธรรมศาสตร์ หน้า 56-62
