Page 25 - kpiebook66024

1
การตรวจสอบถ่วงดุลระหว่างฝ่ายนิติบัญญัติและฝ่ายบริหาร ภายใต้ระบบรัฐสภา

ที่สำคัญ หลักการดังกล่าวนี้มีการกล่าวถึงและอภิปรายกันเป็นอย่างมาก
ในกลุ่มนักวิชาการด้านการเมืองและนักวิชาการด้านกฎหมาย ว่าการนำหลักการแบ่งแยก
การใช้อำนาจมาปรับใช้นั้น จะทำให้เกิดผลเช่นไร และมีข้อจำกัดอย่างไร ที่สำคัญ

เนื่องจากหลายประเทศที่ปกครองด้วยระบอบประชาธิปไตยและได้นำเอารูปแบบ
การตรวจสอบถ่วงดุลในระบบรัฐสภาแบบประเทศอังกฤษมาปรับใช้ ก็ได้มีการปรับ
รูปแบบการตรวจสอบถ่วงดุลในระบบรัฐสภา จึงได้เกิดแนวคิดใหม่ในการสร้างกลไก

การตรวจสอบถ่วงดุล โดยในส่วนนี้ ผู้เขียนจะขอกล่าวถึง (1) สาระสำคัญของหลักการ
แบ่งแยกการใช้อำนาจ และ (2) การสร้างกลไกการตรวจสอบถ่วงดุลระหว่าง
ฝ่ายนิติบัญญัติและฝ่ายบริหารตามหลักการแบ่งแยกการใช้อำนาจ จากนั้นจะขอ

กล่าวถึงแนวความคิดที่เกิดขึ้นในยุคหลังจากที่มีการนำระบบรัฐสภาของประเทศ
ต้นแบบไปปรับใช้ นั่นคือ (3) แนวคิดเกี่ยวกับระบบรัฐสภาที่ทำให้มีเหตุผลขึ้น
และ (4) แนวคิดเกี่ยวกับเสถียรภาพรัฐบาล

2.1
สาระสำคัญของหลักการแบ่งแยกการใช้อำนาจ

ประเด็นเกี่ยวกับเรื่องหลักการแบ่งแยกการใช้อำนาจเป็นเรื่องที่มีการถกเถียง
และอภิปรายมาอย่างยาวนาน ซึ่งประเทศที่นำเอาหลักการดังกล่าวไปปรับใช้และสร้าง
ระบบการปกครองได้อย่างใกล้เคียงกับแนวคิดทฤษฎีดังกล่าวมากที่สุดคือการสร้าง

การปกครองในระบอบประชาธิปไตยระบบประธานาธิบดีซึ่งกำหนดให้ฝ่ายบริหารและ
ฝ่ายนิติบัญญัติมีที่มาที่แยกออกจากกันและใช้อำนาจตรวจสอบถ่วงดุลซึ่งกันและกัน
อย่างไรก็ตาม เมื่อมีการมองการปกครองระบอบประชาธิปไตยระบบรัฐสภาแล้ว

โดยเฉพาะอย่างยิ่งระบบรัฐสภาของประเทศอังกฤษซึ่งถือเป็นต้นแบบของระบบรัฐสภา
ในโลก ก็จะยิ่งเกิดการถกเถียงว่ารูปแบบการปกครองดังกล่าวนั้น สอดคล้องกับ
หลักการแบ่งแยกการใช้อำนาจหรือไม่ 2

ทั้งนี้ หลักการแบ่งแยกการใช้อำนาจได้เคยถูกกล่าวถึงโดยจอห์น ลอค (John
Locke) ซึ่งกล่าวถึงการประนีประนอมในเรื่องเกี่ยวกับอำนาจของรัฐสภาและ
พระราชอำนาจของพระมหากษัตริย์อังกฤษ (Prerogative Power) และได้เสนอว่า

2 Roger Masterman, 2011 The Separation of Power in Contemporary Constitution :
Judicial Competence and Independence in the United Kingdom, UK : Cambridge University
Press, p.9