Page 28 - kpiebook66024

1
การตรวจสอบถ่วงดุลระหว่างฝ่ายนิติบัญญัติและฝ่ายบริหาร ภายใต้ระบบรัฐสภา การตรวจสอบถ่วงดุลระหว่างฝ่ายนิติบัญญัติและฝ่ายบริหาร ภายใต้ระบบรัฐสภา

ในประเทศอังกฤษ (Westminster Model) ซึ่งกำหนดให้ที่มาของฝ่ายบริหารมาจาก
เสียงข้างมากของฝ่ายนิติบัญญัติ และในบางกรณีผู้ดำรงตำแหน่งเป็นสมาชิกสภา
ผู้แทนราษฎรยังสามารถดำรงตำแหน่งเป็นรัฐมนตรีได้ด้วยนั้น ยิ่งเท่ากับขัดต่อ

หลักการแบ่งแยกการใช้อำนาจ หรือแม้แต่การปกครองในหลายประเทศที่กำหนดให้
ฝ่ายตุลาการ (รวมถึงอังกฤษด้วย) สามารถตรวจสอบการกระทำของฝ่ายบริหาร
ในลักษณะที่เป็น การกระทำทางรัฐบาล ได้นั้น ก็ยิ่งจะทำให้เห็นได้อย่างชัดเจนว่า

ขัดต่อหลักการแบ่งแยกการใช้อำนาจ 7

อย่างไรก็ตาม ถ้าหากพิจารณาจากประเทศที่ปกครองด้วยระบอบประชาธิปไตย
ทั้งหมด อาจกล่าวได้ว่ารูปแบบการปกครองของประเทศสหรัฐอเมริกาและประเทศ

ฝรั่งเศสนั้น ยังคงรูปแบบของหลักการแบ่งแยกการใช้อำนาจที่ชัดเจนได้อยู่ (หรืออย่าง
น้อยที่สุดก็ชัดเจนกว่ารูปแบบของการแบ่งแยกการใช้อำนาจในประเทศอังกฤษ)
แต่ก็เป็นที่น่าสังเกตว่า การสร้างระบบการแบ่งแยกการใช้อำนาจที่กำหนดให้ทุกองค์กร

มีที่มาที่แตกต่างกันและไม่เกี่ยวข้องกันนั้น ก็จะทำให้เกิดการตรวจสอบถ่วงดุลที่ชัดเจน
ยิ่งขึ้น และทำให้แต่ละองค์กรสามารถทำหน้าที่ตรวจสอบได้เต็มที่ เช่น ในกรณีของ
สหรัฐอเมริกา อำนาจนิติบัญญัติของรัฐสภาอาจถูกตรวจสอบได้ด้วยการคัดค้าน

ร่างกฎหมายโดยประธานาธิบดี หรือการตรวจสอบของฝ่ายตุลาการว่ากฎหมายนั้น
ขัดรัฐธรรมนูญ (แต่ไม่ได้เป็นการยกเลิกกฎหมาย) และการใช้อำนาจบริหาร
บางประการของประธานาธิบดีก็อาจต้องได้รับความเห็นชอบจากรัฐสภา และคำพิพากษา

ของศาลก็อาจถูกกลับได้ด้วยการแก้ไขเพิ่มเติมรัฐธรรมนูญมาตรา 5 เป็นต้น 8

ทั้งนี้ เมื่อพิจารณาถึงหลักการแบ่งแยกการใช้อำนาจแล้ว จะเห็นได้ว่า หลักการ
ดังกล่าวมุ่งที่จะให้เกิดการจัดวางโครงสร้างขององค์กรที่ใช้อำนาจรัฐ โดยแบ่งอำนาจ

อธิปไตยหรือก็คือหน้าที่ (function) ในอำนาจอธิปไตยเหล่านั้นออก และให้องค์กร
ที่ใช้อำนาจอธิปไตยต่างองค์กรกันเป็นผู้ใช้อำนาจเหล่านั้น โดยไม่ปล่อยให้การใช้
อำนาจเหล่านั้นผูกขาดอยู่ที่องค์กรองค์กรหนึ่งแต่เพียงองค์กรเดียว ซึ่งอาจนำไปสู่

การผูกขาดอำนาจและล่วงละเมิดต่อสิทธิเสรีภาพของประชาชนได้

7 Roger Masterman, ibid, p. 12
8 Ibid.