Page 34 - kpiebook66023

มาตรการทางกฎหมาย : ศึกษารูปแบบนิติบุคคลที่เหมาะสมเพื่อการส่งเสริมวิสาหกิจเพื่อสังคม

น่าเชื่อถือของรูปแบบกฎหมายพิเศษนี้ได้ ซึ่งอาจท าให้คนมองว่า ผู้ประกอบการเพื่อสังคมไม่ได้มีความ
จริงใจที่จะแก้ปัญหาสังคมจริง ๆ ได้

แน่นอนว่าไม่มีรูปแบบองค์กรหรือกฎหมายใดที่สามารถตอบสนองความต้องการของทุก

คนได้ (No one size that fits all) L3C เองก็มีข้อด้อยเช่นเดียวกัน จริง ๆ อาจไม่เรียกว่าเป็นข้อจ ากัดเสีย
ทีเดียว แต่เป็นเหมือนการคาดการณ์ที่ผิดพลาด กล่าวคือ ตอนร่างกฎหมายนั้น คาดว่า L3C จะสามารถหา
รายได้ส่วนหนึ่งจากมูลนิธิเอกชน (private foundations) เช่น มูลนิธิ บิลและเมลินดา เกตส์ (Bill &
Melinda Gates Foundation) เนื่องจากมูลนิธิเอกชนเหล่านี้ได้รับสิทธิประโยชน์ทางภาษี โดยมีเงื่อนไขว่า

จะต้องบริจาคเงินหรือลงทุนในกิจการที่เป็นประโยชน์ต่อสังคม (Program-Related Investments: PRIs)
จ านวนร้อยละ 5 ต่อปีจากก าไรสุทธิ ท าให้การลงทุนกับ L3C ก็ถือเป็น PRI อย่างหนึ่ง ซึ่งสามารถน าไป
ยกเว้นภาษีได้ แต่ปัญหาที่เกิดขึ้นคือ มูลนิธิเอกชนเหล่านี้ โดยเฉพาะมูลนิธิขนาดเล็กและกลาง กลับไม่ไว้ใจ
52
ที่จะลงทุนใน L3C และไม่ต้องการยุ่งยากในเรื่องการแจกแจงรายละเอียดเรื่องค่าใช้จ่าย ปัญหาดังกล่าว
สะท้อนให้เห็นถึงความส าคัญของบทบาทของกฎหมายและการออกแบบกฎหมายอย่างมาก เพราะแม้ว่าเรา
จะมีกฎหมายส าหรับเรื่องใดเรื่องหนึ่ง แต่ก็อาจมีกฎหมายอื่นที่เกี่ยวข้องอีกด้วย

เนื่องจาก L3C มีพื้นฐานเป็นบริษัทจ ากัด ท าให้สามารถหารายได้จากการขายสินค้าและ
บริการได้ง่ายกว่ารูปแบบองค์กรไม่แสวงหาก าไร โดยกฎหมายก าหนดว่าการท ากิจกรรมทางธุรกิจนั้น
จะต้องเป็นไปเพื่อวัตถุประสงค์เพื่อสังคมหรือการกุศล แต่การหารายได้หรือก าไรนั้น กฎหมายไม่ได้มี

ก าหนดข้อจ ากัดไว้ นักวิชาการบางกลุ่มมองว่า กฎหมายบริษัททั่วไปก็มีความยืดหยุ่นเพียงพอที่จะรองรับ
ความเป็นลูกผสมของวิสาหกิจเพื่อสังคมได้ จึงอาจไม่จ าเป็นต้องมีกฎหมายใหม่โดยเฉพาะก็ได้ แต่ใน
ขณะเดียวกัน ก็มีอีกกลุ่มเห็นว่า วิสาหกิจเพื่อสังคมนั้นท าให้เกิดความเคลื่อนไหวทางสังคม กล่าวคือ ท าให้

เกิดทั้งรูปแบบองค์กรธุรกิจแบบใหม่ และวิธีการด าเนินธุรกิจแบบใหม่ ซึ่งอาจเรียกได้ว่า นวัตกรรมทาง
สังคม (social innovation) ดังนั้น การเกิดขึ้นของรูปแบบองค์กรใหม่นี้ จึงไม่ได้เป็นเรื่องความจ าเป็น
หรือไม่ แต่เกิดขึ้นในฐานะที่เป็นส่วนหนึ่งของการเปลี่ยนแปลงทางสังคมดังกล่าว และหากพิจารณา
พัฒนาการของวิสาหกิจเพื่อสังคมในยุโรปแล้ว จะพบว่าเกิดการเคลื่อนไหวทางสังคมในลักษณะเดียวกัน ซึ่ง
53
รวมถึงการออกกฎหมายใหม่ออกมาด้วยเช่นกัน

L3C มีองค์ประกอบหลักที่กฎหมายก าหนด 3 ประการ คือ (1) L3C จะต้องด าเนิน
กิจกรรมต่าง ๆ เพื่อบรรลุเป้าหมายของสาธารณประโยชน์ (2) L3C จะต้องไม่จัดตั้งขึ้นเพียงเพื่อจะสะสม
ทรัพย์สินหรือสร้างก าไรเท่านั้น และ (3) L3C จะต้องไม่จัดตั้งขึ้นเพื่อวัตถุประสงค์ทางการเมือง โครงสร้าง
ทางกฎหมายของ L3C นั้น ได้ต้นแบบมาจากมาตรา 4944(c) ของประมวลกฎหมายภาษีของสหรัฐอเมริกา

52 J. Haskell Murray and Edward I. Hwang. (2011). Purpose with Profit: Governance, Enforcement, Capital-
Raising and Capital-Locking in Low-Profit Limited Liability Companies. University of Miami Law Review,
66(1), pp. 1-52, 24-25. 19
53 Smiddy, supra note 49.