Page 22 - kpiebook66015
P. 22
“อ ำนำจอธิปไตยย่อมมำจำกปวงชนชำวสยำม พระมหำกษัตริย์ผู้เป็นประมุข ทรงใช้อ ำนำจนั้น
17
แต่โดยบทบัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญนี้”
ด้วยเหตุนี้ ประเทศไทยจึงมีรูปแบบของระบบรัฐบาล (System of Government) เป็นระบบรัฐสภา
(Parliamentary System) ซึ่งเป็นระบบที่ก าหนดให้ประมุขแห่งรัฐ (Head of State) เป็นคนละคนกับประมุข
ของฝ่ายบริหาร (Head of Government) ซึ่งต่างจากระบบประธานาธิบดีแบบสหรัฐอเมริกาที่ก าหนดให้
18
ประมุขแห่งรัฐและประมุขของฝ่ายบริหารต้องเป็นคนเดียวกัน รูปแบบของระบบรัฐบาลไทยจึงมีความ
คล้ายคลึงกับรูปแบบของระบบรัฐบาลในประเทศอังกฤษซึ่งมีพระมหากษัตริย์เป็นประมุขแห่งรัฐเช่นเดียวกัน
ทั้งนี้ ก่อนการประกาศใช้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 นั้น รัฐธรรมนูญแห่ง
ราชอาณาจักรไทยแทบทุกฉบับจะวางโครงสร้างของความสัมพันธ์ระหว่างฝ่ายนิติบัญญัติและฝ่ายบริหาร
ที่เหมือนกันและเหมือนกับระบบรัฐสภาของประเทศอังกฤษ นั่นคือ นายกรัฐมนตรีซึ่งเป็นประมุขของฝ่าย
บริหารนั้น จะต้องได้รับเลือกจากรัฐสภา (ซึ่งในขณะที่มีการประกาศใช้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม
พ.ศ. 2475 นั้น มีสภาผู้แทนราษฎรเพียงสภาเดียว และแม้ภายหลังจะมีการก าหนดให้รัฐสภาประกอบด้วยสอง
19
สภาก็ตาม แต่ก็ยังก าหนดให้เฉพาะสภาผู้แทนราษฎรเท่านั้นที่เป็นองค์กรที่เลือกนายกรัฐมนตรี ) และ
รัฐธรรมนูญก็ยังได้ก าหนดไว้ตลอดมาว่า ในการบริหารราชการแผ่นดินนั้น คณะรัฐมนตรีจะต้องปฏิบัติหน้าที่
20
ด้วยความไว้วางใจของรัฐสภา และด้วยเหตุนี้เอง รัฐสภาจึงมีอ านาจในการควบคุมการบริหารราชการแผ่นดิน
21
ได้โดยสภาผู้แทนราษฎรมีอ านาจตั้งกระทู้ถาม หรือลงมติไม่ไว้วางใจ และในขณะเดียวกัน รัฐบาลก็สามารถ
22
ยุบสภาผู้แทนราษฎรได้ ที่ส าคัญรัฐธรรมนูญที่มีการประกาศใช้ทุกฉบับก่อนการประกาศใช้รัฐธรรมนูญแห่ง
ราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 นั้น ได้ก าหนดให้ในกรณีที่สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรได้รับการแต่งตั้งเป็น
23
รัฐมนตรี ก็ไม่ต้องลาออกจากการเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร ซึ่งการก าหนดเงื่อนไขลักษณะนี้เหมือนกับ
ระบบรัฐสภาในประเทศอังกฤษซึ่งสมาชิกรัฐสภาสามารถด ารงต าแหน่งเป็นรัฐมนตรีได้ในขณะเดียวกัน โดย
มองว่าการก าหนดเช่นนี้ท าให้รัฐมนตรีซึ่งเป็นต าแหน่งของฝ่ายบริหารนั้น มีจุดยึดโยงกับประชาชนอย่างชัดเจน
ยิ่งขึ้น และในขณะนั้นก็ยังไม่เกิดการตั้งค าถามเรื่องการขัดกันแห่งผลประโยชน์หรือการตรวจสอบถ่วงดุลการ
ท างานของฝ่ายบริหารโดยรัฐสภาเลย
นอกจากนี้ ในส่วนของกลไกการควบคุมการบริหารราชการแผ่นดินนั้น ตั้งแต่รัฐธรรมนูญแห่ง
ราชอาณาจักรสยาม พุทธศักราช 2475 ก็ได้ก าหนดให้สภาผู้แทนราษฎรสามารถควบคุมการบริหารราชการ
แผ่นดินโดยการตั้งกระทู้ถามได้ โดยอาจตั้งกระทู้ถามรัฐมนตรีที่เกี่ยวกับสิ่งที่เป็นหน้าที่การงานได้ แต่รัฐมนตรี
ก็มีสิทธิที่จะไม่ตอบได้ถ้าหากเห็นว่าประเด็นที่มีการถามนั้น เป็นประเด็นที่ยังไม่ควรเปิดเผย เนื่องจากอาจจะ
17 รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม พุทธศักราช 2475 มาตรา 2
18 วิษณุ เครืองาม, 2523, กฎหมายรัฐธรรมนูญ, กรุงเทพ ฯ : ส านักพิมพ์นิติบรรณการ หน้า 194
19 รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม พุทธศักราช 2489 มาตรา 66
20 มาตรา 69 วรรคหนึ่ง
21 มาตรา 70
22 มาตรา 32
23 รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรสยาม พุทธศักราช 2475 มาตรา 49
21
