Page 26 - kpiebook66015
P. 26
ทั้งนี้ ในกรณีที่สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรลาออกจากพรรคการเมืองเองนั้น จะส่งผลให้พ้นจากความ
เป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรเช่นเดียวกับรัฐธรรมนูญฉบับก่อน ๆ ที่บัญญัติไว้ อย่างไรก็ตาม แม้ว่าการบัญญัติ
กลไกเช่นนี้ในรัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบันจะมีลักษณะที่อาจท าให้สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรมีอิสระจากพรรค
การเมืองของตนมากขึ้นบ้างในกรณีที่ถูกขับออกจากพรรค แต่การบัญญัติเจาะจงบังคับให้ผู้สมัครรับเลือกตั้ง
จะต้องสังกัดพรรคก็ยังคงเป็นประเด็นที่ถูกวิพากษ์วิจารณ์ว่าอาจท าให้สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรขาดอิสระได้
3.2.2 การก าหนดให้รัฐมนตรีจะต้องพ้นจากต าแหน่งสมาชิกรัฐสภา
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540 นับเป็นรัฐธรรมนูญฉบับแรกและฉบับเดียว
ที่ก าหนดให้สมาชิกรัฐสภาไม่สามารถด ารงต าแหน่งรัฐมนตรีในเวลาเดียวกันได้ ซึ่งแตกต่างจากรัฐธรรมนูญฉบับ
ที่ผ่านมา ทั้งนี้ สมคิด เลิศไพฑูรย์ ได้สรุปเหตุผลส าคัญที่รัฐธรรมนูญฉบับดังกล่าวไม่ต้องการให้ฝ่ายบริหารด ารง
ต าแหน่งในฝ่ายนิติบัญญัติในขณะเดียวกันไว้ ดังนี้
“1) บทบำทของฝ่ำยบริหำรและบทบำทของฝ่ำยนิติบัญญัติ เป็นบทบำทที่ขัดแย้งกันโดยสิ้นเชิง ฝ่ำย
บริหำรมีหน้ำที่ในกำรบริหำรรำชกำแผ่นดิน ในขณะที่ฝ่ำยนิติบัญญัติมี่หน้ำที่ในกำรควบคุมกำรบริหำรรำชกำร
แผ่นดิน ดังนั้น ในกรณีที่นายกรัฐมนตรี และรัฐมนตรีเป็นสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรในขณะเดียวกัน ก็
เป็นไปไม่ได้เลยที่บุคคลดังกล่าวจะท าหน้าที่ฝ่ายนิติบัญญัติในฐานะที่เป็นผู้ควบคุมการบริหารราชการ
แผ่นดิน
2) เป็นที่ทรำบกันดีว่ำฝ่ำยนิติบัญญัติในประเทศไทยตรำกฎหมำยได้น้อยมำกในแต่ละปี แม้จะมี
สำเหตุหลำยประกำรก็ตำม แต่เหตุผลหนึ่งก็คือ ฝ่ำยนิติบัญญัติในประเทศไทยไม่ได้ให้ควำมสนใจต่อกำรตรำ
กฎหมำยเท่ำที่ควร ผู้ด ำรงต ำแหน่งสมำชิกสภำผู้แทนรำษฎรมักให้ควำมสนใจกับกำรตรำกฎหมำยค่อนข้ำงน้อย
แต่เน้นหนักควำมสนใจของตนเองไปที่กำรเป็นฝ่ำยบริหำรคมำกกว่ำ กำรห้ำมมิให้ฝ่ำยบริหำรด ำรงต ำแหน่งเป็น
ฝ่ำยนิติบัญญัติในขณะเดียวกันจึงเท่ำกับท ำให้ทั้งฝ่ำยบริหำรและฝ่ำยนิติบัญญัติสำมำรถทุ่มเทกำรท ำงำนของ
ตนได้อย่ำงเต็มที่ สอดคล้องกับหลักกำร “แยกงำนกันท ำ” เพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อประเทศชำติเป็น
ส่วนรวม
3) กำรให้ฝ่ำยนิติบัญญัติด ำรงต ำแหน่งเป็นฝ่ำยบริหำรได้ยังเป็นช่องทำงให้มีกำรแสวงหำประโยชน์
จำกกำรเป็นรัฐมนตรี เพรำะสมำชิกสภำผู้แทนรำษฎรทั้งหลำยต่ำงก็มุ่งหวังว่ำตนเองจะสำมำรถรวบรวม
คะแนนเสียงได้จ ำนวนหนึ่งเพื่อไปด ำรงต ำแหน่งรัฐมนตรีตำมโควตำ กำรห้ำมมิให้ฝ่ำยนิติบัญญัติด ำรงต ำแหน่ง
ฝ่ำยบริหำรในขณะเดียวกันจะท ำให้สมำชิกสภำผู้แทนรำษฎรตระหนักว่ำเมื่อใดก็แล้วแต่ที่ไปด ำรงต ำแหน่ง
รัฐมนตรีจะต้องพ้นจำกกำรเป็นสมำชิกสภำผู้แทนรำษฎร และหำกมีกำรเปลี่ยนแปลงคณะรัฐมนตรีก็จะกลับมำ
เป็นสมำชิกสภำผู้แทนรำษฎรไม่ได้จนกว่ำจะมีกำรเลือกตั้งครั้งใหม่”
33
การให้เหตุผลเกี่ยวกับประเด็นที่ก าหนดให้สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรจะด ารงต าแหน่งเป็นรัฐมนตรีใน
ขณะเดียวกันไม่ได้นั้น เมื่อพิจารณาจากบริบทของต่างประเทศประกอบกับเหตุผลของสมคิด เลิศไพฑูรย์
ดังกล่าวข้างต้นแล้ว จะเห็นว่าการก าหนดเงื่อนไขดังกล่าวอาจก่อให้เกิดผลที่ส าคัญสองประการ คือ
33 สมคิด เลิศไพฑูรย์, 2547, หลักการใหม่ตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2540
25
