Page 178 - kpiebook65043
P. 178
1 สรุปการประชุมวิชาการ
สถาบันพระปกเกล้า ครั้งที่ 23
ประชาธิปไตยในภูมิทัศน์ใหม่
กติกาการใช้อำนาจทางการเมืองนั้นถูกต้องตามรูปแบบแล้ว และสถาบันทางการเมืองนั้นได้ใช้
อำนาจตามที่กติกากำหนดแล้วก็ถือว่ามีความชอบธรรม ซึ่งความชอบธรรมตามรูปแบบนี้
ไม่เพียงพอในยุคปัจจุบันแล้ว เนื่องจากปัจจุบันเกิดความเชื่อและแนวคิดเรื่องการมอง
ความชอบธรรมตามความเป็นจริง โดยมองว่าความชอบธรรมนั้น จะพิจารณาแต่เพียง
การกำหนดกติกาหรือการใช้อำนาจตามกติกาแต่เพียงรูปแบบอย่างเดียวไม่ได้ แต่ต้องมองถึง
“ที่มาของอำนาจในการกำหนดกติกา” นั้นด้วย หรือกล่าวให้ถึงที่สุดก็คือ การมองว่า “กติกานั้น
มาจากใคร” และคนที่ออกกติกานั้น มีความชอบธรรมหรือไม่ ที่มาของผู้ออกกฎหมาย
ที่กำหนดกติกาในการใช้อำนาจของสถาบันทางการเมืองนั้น เป็นประชาธิปไตยหรือเผด็จการ
เป็นต้น
ดังนั้น ในเมื่อสถาบันทางการเมืองมีสองส่วน คือ กติกาของการใช้อำนาจของสถาบัน
ทางการเมือง และการใช้อำนาจของสถาบันทางการเมือง การมองความชอบธรรมก็จะต้อง
พิจารณาทั้งสองส่วนด้วยกัน คือ ความชอบธรรมแห่งที่มาของกติกาที่กำหนดการใช้อำนาจของ
สถาบันทางการเมืองตลอดจนที่มาของกติกาที่กำหนดเรื่องการเข้าสู่อำนาจของคนใช้อำนาจใน
สถาบันทางการเมืองนั้นด้วย และความชอบธรรมอีกส่วนก็คือ ความชอบธรรมในการใช้อำนาจ
ทางการเมืองในสถาบันทางการเมือง
ส่วนอย่างไรจึงจะถือว่าชอบธรรมนั้น วรรณภาก็ได้ให้ความเห็นต่อว่าความชอบธรรม
ในบางกรณีก็มีส่วนเกี่ยวข้องกับความสอดคล้องกับบริบททางประวัติศาสตร์และวัฒนธรรม
นั่นคือ “...(สถาบันทางการเมืองใดที่)ไม่สอดคล้องกับสถานการณ์ ประวัติศาสตร์ หรือ
วัฒนธรรมของสังคมนั้น ๆ ก็อาจจะก่อให้เกิดการล่มสลายของสถาบันได้” 4
ค้นหา “ความชอบธรรม” เพื่อสร้างสถาบันทางการเมืองที่เข้มแข็ง
ภายใต้ภูมิทัศน์ใหม่ของการเมืองไทย
เป็นที่ต้องยอมรับกันอย่างหนึ่งว่า มุมมองในเรื่องความชอบธรรมของสถาบัน
ทางการเมืองนั้นได้เปลี่ยนแปลงไป โดย ยิ่งชีพ อัชฌานนท์ ได้เสนอว่า เมื่อพิจารณาถึงความ
ชอบธรรมในการใช้อำนาจของสถาบันทางการเมืองแล้ว จะเห็นได้ว่าความชอบธรรม ประกอบด้วย
สององค์ประกอบ คือ หนึ่ง องค์ประกอบด้านที่มา นั่นคือการพิจารณาว่าผู้ใช้อำนาจในสถาบัน
ทางการเมืองนั้นมีที่มาได้อย่างไร มีจุดยึดโยงกับประชาชนหรีือไม่ หรือว่ามาจากการแต่งตั้ง
และแต่งตั้งมาจากใคร ด้วยวิธีการอย่างไร โดยการมีที่มาจากการแต่งตัั้งอาจจะเกิดการตั้ง
สรุปการประชุมกลุ่มย่อยที่ 2 ไม่มีความชอบธรรมไปเสียทั้งหมด เพราะยังมีองค์ประกอบที่สอง คือ องค์ประกอบด้านเนื้อหา
คำถามเรื่องความชอบธรรม แต่ก็ไม่ใช่ว่าถ้าหากมีที่มาที่มาจากการแต่งตั้งแล้ว จะถูกมองว่า
ซึ่งหมายถึงลักษณะของการใช้อำนาจ เช่น การใช้อำนาจให้มีความโปร่งใส ได้แก่ การให้ชี้แจง
เหตุผลต่อสาธารณะทุกการตัดสินใจ หรือพยายามใช้อำนาจให้มีจุดยึดโยงกับประชาชนอย่าง
4
ความในวงเล็บ เติมโดยผู้เรียบเรียง
