Page 23 - kpiebook65033
P. 23
22 ตัวชี้วัดหลักนิติธรรม
(2) หลักเงื่อนไขของกฎหมายหรือหลักไม่มีกฎหมาย
ไม่มีอ�านาจ การพิจารณาเกี่ยวกับหลักเงื่อนไขของกฎหมายหรือ
หลักไม่มีกฎหมายไม่มีอ�านาจ มีข้อพิจารณา 2 ประการ คือ (2.1) ความหมาย
ของหลักเงื่อนไขของกฎหมายหรือหลักไม่มีกฎหมายไม่มีอ�านาจ และ
(2.2) ความหมายของ “กฎหมาย” ตามหลักนี้
(2.1) ความหมายของหลักเงื่อนไขของ
กฎหมายหรือหลักไม่มีกฎหมายไม่มีอ�านาจ
หลักเงื่อนไขของกฎหมายหรือหลักไม่มีกฎหมาย
ไม่มีอ�านาจเป็นหลักที่เรียกร้องที่แตกต่างไปจาก “หลักความมาก่อนของ
กฎหมาย” กล่าวคือ หลักความมาก่อนของกฎหมายเป็นหลักที่เรียกร้อง
ในทางปฏิเสธมิให้การกระท�าทางปกครองขัดแย้งกับกฎหมายที่ใช้บังคับอยู่
ในขณะที่หลักเงื่อนไขของกฎหมายหรือหลักไม่มีกฎหมายไม่มีอ�านาจ
เป็นหลักที่เรียกร้องว่า ฝ่ายปกครองจะมีอ�านาจในการกระท�าอย่างใด
อย่างหนึ่งได้ต่อเมื่อมีกฎหมายให้อ�านาจฝ่ายปกครองกระท�าการดังกล่าวได้
โดยเฉพาะอย่างยิ่งการกระท�าที่อาจกระทบต่อสิทธิของประชาชน
หากการกระท�าของฝ่ายปกครองหรือมาตรการอันใดอันหนึ่งซึ่งกระทบ
ต่อสิทธิของประชาชนโดยปราศจากกฎหมายที่ให้อ�านาจในการกระท�า
ดังกล่าว การกระท�าของฝ่ายปกครองเช่นนั้นย่อมเป็นการไม่ชอบด้วย
กฎหมาย เพราะปราศจากอ�านาจในทางกฎหมาย ในความหมายนี้
กฎหมายจึงเป็นทั้งที่มาของอ�านาจ และในขณะเดียวกันก็เป็นข้อจ�ากัด
การใช้อ�านาจของฝ่ายปกครองในขณะเดียวกันด้วย
หากพิจารณาหลักเงื่อนไขของกฎหมายหรือ
หลักไม่มีกฎหมายไม่มีอ�านาจในแง่ความสัมพันธ์เชิงองค์กรแล้วจะเห็นได้
ว่า ฝ่ายปกครองซึ่งเป็นองค์กรที่มิได้มีความชอบธรรมในทางประชาธิปไตย
