Page 36 - kpiebook65021

โครงการการเสริมสร้างความเข้มแข็งทางด้านสิทธิและการมีส่วนร่วมแก่ประชาชน: กรณีศึกษาการพัฒนานโยบายจากภาคประชาชน จังหวัดจันทบุรี

การด าเนินการใดอันจะกระทบต่อความเป็นอยู่อย่างสงบสุขของประชาชนหรือชุมชน และได้รับแจ้งผล
การพิจารณาโดยรวดเร็ว ทั้งนี้ หน่วยงานของรัฐต้องพิจารณาข้อเสนอแนะนั้นโดยให้ประชาชนที่เกี่ยวข้อง

มีส่วนร่วมในการพิจารณาด้วยตามวิธีการที่กฎหมายบัญญัติ ตลอดจน (4) จัดให้มีระบบสวัสดิการชุมชน สิทธิ
ของบุคคลและชุมชนตามวรรคหนึ่ง หมายความรวมถึง สิทธิที่จะร่วมกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่นหรือรัฐใน
การด าเนินการดังกล่าวด้วย

นอกจากสิทธิของประชาชน รัฐยังมีหน้าที่ต้องจัดให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการตัดสินใจอีกหลายเรื่อง
ซึ่งมีบทบัญญัติเกี่ยวกับการมีส่วนร่วมของประชาชนในหลายมาตรา อาทิ รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย
พุทธศักราช 2560 มาตรา 42 ที่รับรองเสรีภาพในการรวมตัวของบุคคลเป็นองค์กรหรือหมู่คณะ โดยบัญญัติไว้

ว่า บุคคลย่อมมีเสรีภาพในการรวมกันเป็นสมาคม สหกรณ์ สหภาพ องค์กร ชุมชน หรือหมู่คณะอื่น การจ ากัด
เสรีภาพตามวรรคหนึ่งจะกระท ามิได้ เว้นแต่โดยอาศัยอ านาจตามบทบัญญัติแห่งกฎหมายที่ตราขึ้น

เพื่อคุ้มครองประโยชน์สาธารณะ เพื่อรักษาความสงบเรียบร้อยหรือศีลธรรมอันดีของประชาชน หรือเพื่อ
การป้องกันหรือขจัดการกีดกันหรือการผูกขาด

อีกทั้ง รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 มาตรา 57 บัญญัติไว้ว่า รัฐต้อง

(1) อนุรักษ์ฟื้นฟู ส่งเสริมภูมิปัญญาท้องถิ่นและ ศิลปะ วัฒนธรรม ขนบธรรมเนียม และจารีตประเพณีอันดีงาม
ของท้องถิ่นและของชาติ และจัดให้มีพื้นที่สาธารณะส าหรับกิจกรรม ที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งส่งเสริมและสนับสนุน

ให้ประชาชน ชุมชน และองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น ได้ใช้สิทธิและมีส่วนร่วมในการด าเนินการด้วย
และ (2) อนุรักษ์คุ้มครอง บ ารุงรักษาฟื้นฟูบริหารจัดการ และใช้หรือจัดให้มีการ ใช้ประโยชน์จากทรัพยากร

ธรรมชาติ สิ่งแวดล้อม และความหลากหลายทางชีวภาพให้เกิดประโยชน์ อย่างสมดุลและยั่งยืน โดย
ต้องให้ประชาชนและชุมชนในท้องถิ่นที่เกี่ยวข้องมีส่วนร่วมด าเนินการ และได้รับประโยชน์จากการด าเนินการ
ดังกล่าวด้วยตามที่กฎหมายบัญญัติ

ส าหรับมาตรา 58 บัญญัติไว้ว่า การด าเนินการใดของรัฐหรือที่รัฐจะอนุญาตให้ผู้ใดด าเนินการ
ถ้าการนั้นอาจมีผลกระทบต่อทรัพยากรธรรมชาติ คุณภาพสิ่งแวดล้อม สุขภาพ อนามัย คุณภาพชีวิต หรือส่วน

ได้เสียส าคัญอื่นใดของประชาชนหรือชุมชนหรือสิ่งแวดล้อมอย่างรุนแรง รัฐต้องด าเนินการให้มีการศึกษา และ
ประเมินผลกระทบต่อคุณภาพสิ่งแวดล้อมและสุขภาพของประชาชนหรือชุมชน และจัดให้มีการรับฟังความ

คิดเห็นของผู้มีส่วนได้เสียและประชาชนและชุมชนที่เกี่ยวข้องก่อน เพื่อนน ามาประกอบการพิจารณา
ด าเนินการหรืออนุญาตตามที่กฎหมายบัญญัติ บุคคลและชุมชนย่อมมีสิทธิได้รับข้อมูล ค าชี้แจง และเหตุผล
จากหน่วยงานของรัฐก่อนการด าเนินการ หรืออนุญาตตามวรรคหนึ่ง ในการด าเนินการหรืออนุญาตตามวรรคหนึ่ง

รัฐต้องระมัดระวังให้เกิดผลกระทบต่อประชาชน ชุมชน สิ่งแวดล้อม และความหลากหลายทางชีวภาพ
น้อยที่สุด และต้องด าเนินการให้มีการเยียวยา ความเดือดร้อนหรือเสียหายให้แก่ประชาชนหรือชุมชนที่ได้รับ

ผลกระทบอย่างเป็นธรรมและโดยไม่ชักช้า

นอกจากนี้ รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 มาตรา 78 รัฐต้องให้ประชาชน
มีส่วนร่วมในการพัฒนาประเทศด้านต่าง ๆ การจัดท าบริการสาธารณะการตรวจสอบการใช้อ านาจรัฐ

การต่อต้านการทุจริต รวมทั้ง การตัดสินใจทางการเมือง และการอื่น ๆ ที่อาจมีผลกระทบต่อประชาชน และ

11