Page 23 - kpiebook64014

รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ2 “บทบัญญัติทางกฎหมายเพื่อการป@องกันและปราบปรามการทรมานและการกระทำใหFบุคคลสูญหาย” สถาบันพระปกเกลFา

3) สิทธิที่จะได.รับการยอมรับวcาเปfนบุคคลตามกฎหมาย

บุคคลที่ถูกทรมานหรือถูกกระทำให;สูญหายย<อมได;รับผลกระทบต<อสิทธิที่จะได;รับการยอมรับว<า

เป_นบุคคลตามกฎหมาย โดยกติกา ICCPR บัญญัติไว;ชัดเจนในข;อ 16 ว<า “บุคคลทุกคนมีสิทธิที่จะได;รับการยอมรับ

53
ว<าเป_นบุคคลตามกฎหมาย”
สิทธิที่จะได;รับการยอมรับว<าเป_นบุคคลตามกฎหมาย (Right to Recognition of a Person

54
Before the Law) เป_นสิทธิมนุษยชนขั้นพื้นฐานอีกสิทธิหนึ่งที่เกี่ยวข;องกับการดำรงอยู<ของบุคคล เนื่องจาก
ระบบกฎหมายต<าง ๆ มักกำหนดให;การมีสถานะตามกฎหมายของบุคคล เป_นเงื่อนไขเบื้องต;นในการที่บุคคลหนึ่ง

จะได;รับความคุ;มครองจากรัฐและมีความสามารถที่จะอุปโภคสิทธิมนุษยชน อื่น ๆ ได; ในอดีตพบว<ามีเหตุการณ,
55
จำนวนมากที่มีการกระทำในลักษณะที่ปฏิเสธการมีสถานะตามกฎหมายของบุคคล เช<น การเอาบุคคลลงเป_นทาส
การเหยียดสีผิว หรือการนำตัวบุคคลไปเป_นนักโทษในค<ายกักกัน ซึ่งบุคคลที่ตกอยู<ในสภาพดังกล<าวล;วนไม<มีสถานะ

56
ตามกฎหมายในฐานะที่เป_นบุคคล แต<มีสถานะเป_นเพียงทรัพย,สินหรือสถานะอื่น ๆ เท<านั้น นอกจากนี้ การที่
บุคคลหนึ่งต;องตกอยู<ในสถานะที่เป_นคนไร;สัญชาติ กล<าวคือ ไม<อาจถือสัญชาติใดได;เพราะมิได;รับการยอมรับว<าเป_น

คนชาติของรัฐใดเลย ก็อาจทำให;การเข;าถึงการอุปโภคสิทธิมนุษยชนของบุคคลนั้นถูกจำกัดได; ดังนั้น การที่บุคคล
หนึ่งได;รับการยอมรับว<าเป_นบุคคลตามกฎหมาย จะทำให;บุคคลนั้นมีสถานะเป_น “ผู;ทรงสิทธิและหน;าที่” (Bearer

of Rights and Duties) ทั้งนี้ Hannah Arendt ผู;เขียนหนังสือ The Origin of Totalitarianism ได;สรุปไว;อย<าง
57
น<าสนใจว<า สิทธิที่จะได;รับการยอมรับว<าเป_นบุคคลตามกฎหมาย คือ “สิทธิในการที่จะมีสิทธิ” (Rights to Have
58
Rights)

ในกรณีการทรมาน บุคคลที่ถูกทรมานมักไม<อยู<ในสถานะที่จะอุปโภคสิทธิมนุษยชนใด ๆ ในฐานะที่
เป_นมนุษย,คนหนึ่งได; เพราะต;องตกอยู<ภายใต;การควบคุมหรือการสั่งการของผู;ทรมานและอาจไม<ได;รับการยอมรับ

ว<าเป_นบุคคลตามกฎหมายอีกต<อไป ส<วนกรณีการกระทำให;บุคคลสูญหายนั้น แม;มิอาจพิสูจน,ให;แน<ชัดได;ว<าบุคคล

นั้นมีสภาพชีวิตความเป_นอยู<อย<างไรหรือเสียชีวิตไปแล;วหรือไม< แต<การที่บุคคลสูญหายไปก็อาจทำให;บุคคลนั้น
ได;รับการสันนิษฐานว<าได;ถึงแก<ความตายแล;ว ส<งผลให;บุคคลนั้นไม<ได;รับการยอมรับว<าเป_นบุคคลตามกฎหมายอีก

ต<อไป ในเรื่องนี้ ประมวลกฎหมายแพ<งและพาณิชย,ของไทยวางหลักไว;ว<า หากบุคคลใดได;ไปจากภูมิลำเนาหรือถิ่น

ที่อยู< และไม<มีใครรู;แน<ว<าบุคคลนั้นยังมีชีวิตอยู<หรือไม<ตลอดระยะเวลา 5 ป§ ผู;มีส<วนได;เสียหรือพนักงานอัยการจะ

53 Supra Note 11, ICCPR, Art. 16.
54 Supra Note 18, p. 83.
55 Supra Note 36, p. 369, para. 1
56 Ibid, para. 2.
57 Ibid, para. 2.
58 Hannah Arendt, The Origin of Totalitarianism (Harcourt, Brace, Jovanovich), 1973), p. 420.

23