Page 20 - kpiebook63023

20 ชุดวิชา ประชาธิปไตยท้องถิ่น (Local Democracy)

มากที่สุดก่อน เว้นเสียแต่กิจการดังกล่าวเกินศักยภาพและความสามารถของกลไกในระดับท้องถิ่นก็ให้กลุ่ม

หรือองค์กรในระดับที่อยู่สูงถัดไปดำาเนินการแทน โดยนัยของความหมายนี้ หน่วยการปกครองท้องถิ่นที่มี
การแต่งตั้งผู้บริหารและสภาท้องถิ่นไม่ถือเป็นประชาธิปไตยท้องถิ่น เพราะเส้นทางของความพร้อมรับผิดชอบ

(Accountability) ไม่ขึ้นต่อประชาชนหากแต่เป็นรัฐบาลที่แต่งตั้งตำาแหน่งเท่านั้น ขณะเดียวกันท้องถิ่นในฐานะ
กลไกหรือสถาบันที่อยู่ในพื้นที่ควรมีอำานาจอิสระในการตัดสินใจและกระทำาต่าง ๆ ในพื้นที่ด้วย

7
วุฒิสาร ตันไชยและเอกวีร์ มีสุข ในการพัฒนากรอบการศึกษาประชาธิปไตยท้องถิ่นไทย เสนอว่า
ควรพิจารณาจากสองแนวคิดคือ 1) แนวคิดประชาธิปไตยท้องถิ่น และ 2) แนวคิดชุมชน ภายใต้แนวความคิด
ประชาธิปไตยท้องถิ่น ประชาธิปไตยในระดับท้องถิ่นไทยควรประกอบด้วย การให้อำานาจและความรับผิดชอบ

แก่ประชาชน, การมีสถาบันและกระบวนการที่เป็นประชาธิปไตยทั้งที่เป็นทางการและไม่เป็นทางการ, และ
การที่ประชาชนมีวิถีดำาเนินชีวิตและมีส่วนร่วมในกระบวนประชาธิปไตย สำาหรับแนวคิดชุมชนนั้นจะช่วย

ส่งเสริมหลักประชาธิปไตยใน 3 ประการ คือ 1) แนวคิดชุมชนให้ความสำาคัญต่อผลประโยชน์ร่วมของส่วนรวม
2) แนวคิดชุมชนช่วยส่งเสริมทุนทางสังคม (social capital) และ แนวคิดชุมชนส่งเสริมนโยบายสาธารณะ

ชุมชนที่มีปะชาชนเป็นศูนย์กลาง

ประการที่สาม จากความหลากหลายของความหมายและความเห็นของนักวิชาการเกี่ยวกับ
ประชาธิปไตยท้องถิ่นข้างต้น สามารถประมวลสาระสำาคัญและองค์ประกอบของประชาธิปไตยท้องถิ่นใน 3 มิติ
ที่เชื่อมโยงและสัมพันธ์กัน ดังแสดงในภาพ คือ

แผนภาพที่ 2 แสดง ความสัมพันธ์ขององค์ประกอบของประชาธิปไตยท้องถิ่น

การเลือกผู้แทน

และความพร้อมรับผิดชอบ
ของผู้แทนต่อประชาชน

ประชาชน การส่งเสริม

เข้ามามีส่วนใน วิถีพลเมืองและบ่มเพาะ
กิจกรรมสาธารณะ ทุนทางสังคม

โดยตรง

ที่มา : ผู้เขียน

7 อ่านเพิ่มเติม วุฒิสาร ตันไชย และ เอกวีร์ มีสุข. (2559). การปฏิรูปสถาบันและกระบวนการเพื่อเสริมสร้าง
ประชาธิปไตยทองถิ่นในประเทศไทย. กรุงเทพฯ : สถาบันพระปกเกล้า. หน้า 42 – 56.