Page 34 - kpiebook62011
P. 34
30
ข้อ 16 ของคู่มือปฏิบัติตามความสมัครใจว่าด้วยการจัดการการถือครองที่ดิน การประมงและป่าไม้
ในบริบทของความมั่นคงทางอาหารในระดับชาติ (Voluntary Guidelines on the Responsible
Governance of Tenure in the Context of National Food Security) เป็นหลักการสากลที่ใช้พิจารณา
กฎหมายว่าด้วยการเวนคืนอสังหาริมทรัพย์ รายงานฉบับนี้จะเปรียบเทียบกฎหมายว่าด้วยการเวนคืน
อสังหาริมทรัพย์ของไทยกับแนวทางดังกล่าว โดยอ้างอิงผลการศึกษาที่สถาบันทรัพยากรโลก (World
Resources Institute: WRI) จัดทำร่วมกันกับมหาวิทยาลัยโกรนิงเกน (University of Groningen)
เนเธอร์แลนด์
เนื้อหาในส่วนนี้แบ่งออกเป็น 3 ส่วนย่อย ส่วนแรก จะกล่าวถึงข้อ 16 ของคู่มือปฏิบัติตามความ
สมัครใจฯ ส่วนที่สอง จะอภิปรายผลการศึกษาที่จัดทำโดยสถาบันทรัพยากรโลก และส่วนสุดท้าย จะสรุป
ประเด็นปัญหาเกี่ยวกับกฎหมายเวนคืนของไทย เพื่อใช้ในการวิเคราะห์และสังเคราะห์ต่อไป
4.1 ข้อ 16 ของคู่มือปฏิบัติตามความสมัครใจ
ในปี ค.ศ. 2012 คณะกรรมาธิการว่าด้วยความมั่นคงทางอาหารโลกแห่งสหประชาติ (UN Committee
on World Food Security) มีมติรับรองคู่มือปฏิบัติตามความสมัครใจว่าด้วยการจัดการการถือครองที่ดิน
การประมงและป่าไม้ในบริบทของความมั่นคงทางอาหารในระดับชาติ ในข้อ 16 ของคู่มือดังกล่าวระบุหลักการ
เกี่ยวกับการเวนคืนอสังหาริมทรัพย์และค่าทดแทนไว้ ซึ่งสรุปสาระสำคัญได้ดังนี้
กรอบที่ 1 สาระสำคัญของข้อ 16 ของคู่มือปฏิบัติตามความสมัครใจฯ
ข้อ 16.1 “รัฐควรที่จะเวนคืนสิทธิในที่ดินเพื่อประโยชน์สาธารณะ โดยรัฐควรที่จะกำหนดแนวคิดว่าด้วย
ประโยชน์สาธารณะให้ชัดเจนลงในกฎหมายเพื่อให้เกิดความชอบด้วยกฎหมายในการเวนคืน”
“(รัฐควรที่จะเวนคืนเฉพาะ) ทรัพยากรเท่าที่จำเป็น”
“(รัฐ) ควรที่จะเคารพสิทธิของผู้ถือโดยชอบด้วยกฎหมาย โดยเฉพาะกลุ่มเปราะบางและกลุ่มชาย
ขอบ โดยให้ค่าชดเชยตามกฎหมายในประเทศ”
ข้อ 16.2 “รัฐควรที่จะระมัดระวังในกรณีที่การเวนคืนนั้นอยู่ในพื้นที่ทางวัฒนธรรม ศาสนาหรือสิ่งแวดล้อม
อย่างมีนัยสำคัญ หรือในที่ที่มีความสำคัญอย่างมากต่อการดำรงชีวิตของคนและกลุ่มเปราะบาง”
“รัฐควรที่จะรับรองให้การวางแผนและกระบวนการเวนคืนมีความโปร่งใสและการมีส่วนร่วม มีการ
ระบุผู้ที่ได้รับผลกระทบ และดำเนินการแจ้งให้ทราบตลอดจนการปรึกษาหารือในทุกๆ ขั้นตอนอย่าง
เหมาะสม”
พระราชบัญญัติว่าด้วยการเวนคืนอสังหาริมทรัพย์ พ.ศ. 2530
