Page 79 - kpiebook62008
P. 79
๔๘
เสียภาษีของผู้เสียภาษีแต่ละคน ทั้งยังสามารถลดความเหลื่อมล้ำทางสังคมได้อีกด้วย การนำหลักการทางภาษีมา
บัญญัติให้เป็นรูปธรรมมากขึ้นในรูปของหน้าที่ของรัฐตามรัฐธรรมนูญจึงเป็นนิมิตหมายอันดีในการที่จะเห็นการ
จัดระบบภาษีของรัฐเป็นไปในทิศทางที่สอดคล้องกับหลักการและทฤษฎีทางภาษีที่ควรจะเป็น
๓.๒.๓ บทบาทของหน้าที่ของรัฐที่มีต่อหน้าที่และสิทธิของผู้เสียภาษี
๙๐. เนื่องจากหน้าที่ของรัฐตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๖๐ เป็นบทบัญญัติบังคับ
ให้รัฐต้องกระทำซึ่งแตกต่างจากนโยบายพื้นฐานแห่งรัฐ การกำหนดหน้าที่ของรัฐในการรักษาวินัยการเงินการคลัง
และการจัดระบบภาษีอย่างเป็นธรรมจึงเป็นการบังคับรัฐให้ต้องดำเนินการต่าง ๆ เกี่ยวกับภาษีอากรตั้งแต่การ
จัดเก็บจนกระทั่งการใช้จ่ายเงินภาษีให้อยู่ภายใต้กรอบวินัยการเงินการคลังและเป็นไปอย่างเป็นธรรมซึ่งสอดคล้อง
กับหลักการและทฤษฎีภาษีที่รัฐพึงปฏิบัติ ในการกำหนดกรอบดังกล่าวย่อมส่งผลต่อหน้าที่และสิทธิของผู้เสียภาษี
อย่างยิ่งรัฐจำเป็นต้องกำหนดหน้าที่ของผู้เสียภาษีและคุ้มครองสิทธิของผู้เสียภาษีให้เป็นไปตามกรอบที่รัฐธรรมนูญ
และกฎหมายที่เกี่ยวข้องกำหนดไว้โดยพิจารณาเงื่อนไขต่าง ๆ อย่างเคร่งครัด อีกทั้งรัฐธรรมนูญยังเปิดโอกาสให้
สิทธิแก่ประชาชนและชุมชนที่จะติดตามและเร่งรัดให้รัฐดำเนินการ รวมตลอดทั้งฟ้องร้องหน่วยงานของรัฐที่
เกี่ยวข้อง เนื่องจากหน้าที่ในการรักษาวินัยการเงินการคลังและการจัดระบบภาษีอย่างเป็นธรรมนั้นเป็นหน้าที่ของ
รัฐเพื่อให้เกิดประโยชน์แก่ประชาชนโดยตรง การกำหนดหน้าที่ของรัฐดังกล่าวจึงมีบทบาทสำคัญในการติดตามและ
เร่งรัดให้เกิดการสร้างสมดุลระหว่างหน้าที่และสิทธิของผู้เสียภาษีเพื่อให้สอดคล้องกับทฤษฎีและหลักการทางภาษี
ที่พึงปฏิบัติ
๙๑. การรักษาวินัยการเงินการคลังตามหลักความชอบด้วยกฎหมายภาษีกับหน้าที่และสิทธิของผู้เสียภาษี
การรักษาวินัยการเงินการคลังของรัฐจำเป็นต้องเป็นไปตามหลักความชอบด้วยกฎหมายตามที่ได้กล่าวไปแล้วใน
หัวข้อ (๓.๒.๑) รัฐจึงมีหน้าที่สำคัญในการประกันหลักความชอบด้วยกฎหมายภาษีซึ่งมีบทบาทสำคัญต่อหน้าที่และ
สิทธิของผู้เสียภาษี บทบาทดังกล่าวปรากฏให้เห็นตั้งแต่การตรากฎหมายภาษีตลอดจนการกำหนดรายละเอียดต่าง
ๆ ตามกฎหมายลำดับรอง กล่าวคือ ภายใต้การรักษาวินัยการเงินการคลังตามหลักความชอบด้วยกฎหมาย รัฐไม่
อาจตรากฎหมายภาษีตามอำเภอใจได้ แต่จำเป็นต้องตรากฎหมายภาษีผ่านความยินยอมของฝ่ายนิติบัญญัติ ฝ่าย
นิติบัญญัติจึงมีอำนาจในจำกัดสิทธิของผู้เสียภาษีโดยเฉพาะการกำหนดเกี่ยวกับโครงสร้างของภาษีอันได้แก่ หน่วย
ภาษี ฐานภาษี ตลอดจนอัตราภาษี ส่วนรายละเอียดของการจัดเก็บภาษี ฝ่ายนิติบัญญัติอาจกำหนดให้ฝ่ายบริหารมี