Page 146 - kpiebook62006
P. 146
141
โรงเรียน/สถาบันการศึกษาตั้งแต่ระดับประถมศึกษาถึงอุดมศึกษา อย่างไรก็ตาม ที่ผ่านมาหลักสูตรการจัด
การศึกษาที่จัดขึ้นนั้นล้วนมาจากการก าหนดโดยภาครัฐ แต่ไม่ได้เกิดจากการมีส่วนร่วมหรือความตระหนักของ
คนในสังคม ดังนั้น แม้มีการก าหนดวิชาหน้าที่พลเมืองไว้ในหลักสูตรการศึกษา เพื่อให้นักเรียนได้เรียนเนื้อหา
แต่กลับพบกระบวนการหรือวิธีการจัดการศึกษารายวิชาดังกล่าว หรือรายวิชาอื่น ๆ ส่วนใหญ่ยังมิได้มีการ
ปรับเปลี่ยน ยังเป็นการชี้น าของผู้สอน โดยไม่ได้มุ่งให้เกิดการร่วมคิด ร่วมท า และเปิดโอกาสให้มีการรับฟังความ
คิดเห็นที่แตกต่างกัน การซึมซับวิถีของความเป็นพลเมืองในระบอบประชาธิปไตยในห้องเรียนย่อมไม่เกิดขึ้น
ดังนั้น ส าหรับการจัดหลักสูตรการศึกษาเพื่อสร้างความเป็นพลเมืองในโรงเรียนหรือ
สถาบันการศึกษา ผู้วิจัยเห็นว่าต้องมุ่งเน้นใน 3 เรื่องหลัก กล่าวคือ
(1) ต้องท าให้ผู้เรียนมีความรู้ความเข้าใจในระบบการเมืองภายใต้ระบอบประชาธิปไตย
อันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข และความรู้ความเข้าใจในสิ่งรอบตัวไม่ว่าจะเป็นมิติเศรษฐกิจ มิติสังคม มิติ
วัฒนธรรม และสิ่งแวดล้อมที่เชื่อมโยงสัมพันธ์กับผู้เรียน
(2) ต้องสร้างให้ผู้เรียนมีคุณลักษณะและทักษะส่วนบุคคลที่จ าเป็นต่อวิถีการด ารงชีวิต
ในระบอบประชาธิปไตย เช่น การคิดสร้างสรรค์ การคิดวิเคราะห์อย่างเป็นระบบและมีเหตุมีผล การมีความอดทน
และมีวุฒิภาวะทางอารมณ์ ความรับผิดชอบต่อตนเอง เป็นต้น
(3) ต้องสร้างให้ผู้เรียนมีคุณลักษณะและทักษะในการอยู่ร่วมกันกับผู้อื่น เช่น การ
เคารพสิทธิของผู้อื่น การยอมรับในความแตกต่าง การรู้จักรับฟังความคิดเห็น ความรับผิดชอบต่อสังคม การ
เคารพกฎระเบียบของสังคม เป็นต้น
การจัดการศึกษาโดยโรงเรียนหรือสถาบันการศึกษาให้สอดคล้องกับการสร้าง
พลเมืองในระบอบประชาธิปไตย จึงต้องสร้างห้องเรียนให้เป็นแหล่งเรียนรู้ร่วมกันระหว่างผู้สอนกับผู้เรียนอย่าง
สร้างสรรค์ เน้นให้เกิดการมีส่วนร่วมแบบร่วมคิดร่วมลงมือท า ไม่ครอบง าความคิด รับฟังและเคารพต่อความ
คิดเห็นที่แตกต่าง รู้จักถกเถียงและอภิปรายโต้แย้งอย่างมีเหตุมีผล เพื่อให้เกิดความรู้และความคิดใหม่ ๆ จาก
ตัวผู้เรียนเอง รู้จักและฝึกฝนทักษะในการประมวลข้อมูลข้อเท็จจริงจากหลากหลายแง่มุม เพื่อน ามาสู่การคิด
วิเคราะห์สังเคราะห์และแสวงหาทางเลือกร่วมกัน สนับสนุนให้เกิดเสรีภาพในการแสดงออก ตลอดจนส่งเสริม
ให้รู้จักใช้เสรีภาพได้ถูกต้องและเป็นประโยชน์ต่อบุคคลและสังคม
การจัดการศึกษาในโรงเรียนหรือสถาบันการศึกษาโดยเฉพาะในศตวรรษที่ 21 จึง
ต้องท าให้ผู้เรียนมีความรู้ความเข้าใจด้านวิชาการควบคู่ไปกับทักษะทางสังคม ควรให้ผู้เรียนมีความรู้สึกว่า
