Page 145 - kpiebook62006
P. 145
140
สร้างพลเมือง เนื่องจากครูผู้สอนจะเป็นกลไกส าคัญที่มีบทบาทในการสร้างพลเมือง และมีอิทธิพลอย่างมากต่อ
ความเชื่อ ความคิด และทัศนคติของผู้เรียน การจัดการเรียนการสอน การถ่ายทอด บุคลิกภาพ หรือกระทั่งการ
แสดงออกในบทบาทของผู้สอนจึงเป็นสิ่งที่ผู้เรียนสามารถซึมซับตลอดระยะเวลาที่อยู่ในระบบการศึกษากว่า
20 ปี ห้องเรียนจึงเป็นแหล่งเรียนรู้ส าคัญในการหล่อหลอมให้ผู้เรียนได้ซึมซับวิถีสภาพแวดล้อมของสังคม
ประชาธิปไตย ทั้งนี้ ผู้วิจัยมีความเห็นว่าที่ผ่านมาการจัดการเรียนการสอนของประเทศไทยเน้นการสอนว่าการ
เป็นพลเมืองที่ดีคือการต้องเชื่อฟังรัฐ เคารพและท าตามกฎระเบียบของสังคมเท่านั้น จนกลับกลายเป็นการไม่
ยอมรับความคิดเห็นที่แตกต่าง หรือไม่กล้าที่จะปฏิเสธต่อความไม่ถูกต้องชอบธรรมของกฎหมายไม่ว่าในเชิง
เนื้อหาหรือกระบวนการ ซึ่งทัศนคติ และพฤติกรรมเช่นนี้ล้วนขัดกับวิถีประชาธิปไตย
ท้ายที่สุด ผู้วิจัยยังมีความเห็นอีกว่าการจัดการศึกษาในโรงเรียน/สถาบันการศึกษา
ต้องไม่ละเลยชุมชนและภูมิปัญญาท้องถิ่น ต้องท าให้ผู้เรียนได้เรียนรู้วิถีชุมชน และต้องให้ชุมชนมีส่วนร่วมใน
การจัดการศึกษาของโรงเรียนในท้องถิ่นของตนเอง การให้ท้องถิ่นมีบทบาทก็เป็นการเสริมสร้างวิถีประชาธิปไตย
ที่มุ่งให้พลเมืองได้มีส่วนร่วมในท้องถิ่น หากปล่อยให้การจัดการศึกษามาจากการรวมศูนย์และสั่งการจาก
ส่วนกลางเสียทั้งหมด ก็ไม่ต่างจากการใช้อ านาจนิยมในการผูกขาดและควบคุมโดยรัฐ ซึ่งไม่สอดคล้องกับวิถี
วัฒนธรรมประชาธิปไตยด้วยเช่นกัน
4.2.2 หลักสูตรการจัดการศึกษา
จากการศึกษาโดยการทบทวนวรรณกรรมในบทที่ 2 และบทที่ 3 ท าให้พบว่าตัวแบบของการ
จัดการศึกษาเพื่อสร้างความเป็นพลเมืองนั้น ในแง่ของหลักสูตรแล้วควรมีการจัดทั้งในโรงเรียน และนอก
โรงเรียน เนื่องจากการสร้างความเป็นพลเมืองนั้น ต้องท าให้ผู้คนเกิดความรู้ความเข้าใจ มีความตื่นรู้ และ
ตระหนักถึงวิถีวัฒนธรรมประชาธิปไตย ดังนั้น การปลูกฝังและท าความเข้าใจแต่เพียงในชั้นเรียนจึงไม่อาจเพียง
พอที่จะสร้างพลเมืองให้มีความเป็นพลเมืองภายใต้ระบอบประชาธิปไตย ซึ่งอาจพิจารณาหลักสูตรการจัด
การศึกษา ได้ดังนี้
4.2.2.1 หลักสูตรการจัดการศึกษาในโรงเรียน/สถาบันการศึกษา
โรงเรียนหรือสถาบันการศึกษาเป็นหน่วยงานหลักที่มีหน้าที่ในการจัดการศึกษาเพื่อ
สร้างความเป็นพลเมืองให้เกิดขึ้นในเด็กและเยาวชน จากการทบทวนวรรณกรรมพบว่า ที่ผ่านมาประเทศไทย
ได้มีการจัดท า “ยุทธศาสตร์พัฒนาการศึกษาเพื่อสร้างความเป็นพลเมือง พ.ศ.2553-2561” และ “หลักสูตร
แกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551” เพื่อก าหนดคุณสมบัติของความเป็นพลเมืองไทยไว้ 6
ประการ และก าหนดเนื้อหารายวิชาเกี่ยวกับหน้าที่พลเมือง เพื่อให้น าไปปรับใช้ในการจัดการศึกษาใน
