Page 144 - kpiebook62006
P. 144
139
ผู้คนโดยเฉพาะในสังคมเกษตรกรรม มีวิถีการบริหารจัดการทรัพยากรและสามารถพึ่งพาตนเองในชุมชน
สิ่งเหล่านี้ล้วนสะท้อนให้เห็นถึงการเมืองการปกครองในชุมชนที่สามารถบริหารจัดการตนเองได้ อันเป็น
เสริมสร้างให้ประชาชนในชุมชนมีความรู้สึกถึงความเป็นพลเมืองของชุมชนในการมีส่วนร่วมวางแผน แก้ไข
ปัญหา ตัดสินใจ และบริหารจัดการชุมชนโดยใช้วัฒนธรรมและภูมิปัญญาของท้องถิ่นเอง การก่อร่างสร้างความ
เป็นพลเมืองในชุมชน จึงเป็นรากฐานส าคัญของการปกครองในระบอบประชาธิปไตย ที่มุ่งเน้นการกระจาย
อ านาจอย่างเสมอภาคให้กับพลเมืองและชุมชนต่าง ๆ ในประเทศ มิใช่รวมอ านาจไว้ที่ส่วนกลางแบบเบ็ดเสร็จ
เด็ดขาด เมื่อคนในชุมชนมีความส านึกและรักในชุมชนของตนเองแล้ว จึงน าไปสู่การร่วมคิด ร่วมท าเพื่อพัฒนา
ท้องถิ่นของตนเองในฐานะที่ตนเป็นพลเมืองในชุมชน ก่อให้เกิดส านึกของความเป็นสังคมประชาธิปไตยใน
ระดับชุมชน น าไปสู่การสร้างความเป็นพลเมืองในสังคมประชาธิปไตยระดับประเทศได้
อาจกล่าวได้ว่า การพัฒนาพลเมืองในระดับชุมชนท้องถิ่นให้มีอ านาจในการจัดการ
ตนเอง และลดการพึ่งพาจากส่วนกลาง การเป็นเช่นนี้ได้ก็จ าเป็นจะต้องส่งเสริมการสร้างความรับผิดชอบให้
เกิดขึ้นแก่พลเมืองในทุกระดับ และลดการผูกขาดอ านาจไว้ที่รัฐบาลส่วนกลาง ซึ่งไม่สามารถบริหารจัดการได้
ในทุกเรื่องให้สอดคล้องกับวัฒนธรรม และวิถีชีวิตที่แตกต่างหลากหลายในแต่ละท้องถิ่น เป็นการสนับสนุนให้
ชุมชนท้องถิ่นมีอิสระที่จะออกแบบ วางแผนการพัฒนา และสร้างความเข้มแข็งด้วยตนเอง ทั้งในมิติของ
13
เศรษฐกิจ สังคม และการเมือง อันเป็นการกระจายภาระและความรับผิดชอบไปให้พลเมืองในชุมชน องค์กร
14
ท้องถิ่นช่วยกันดูแลและรับผิดชอบ เป็นการสร้างประชาธิปไตยขั้นรากฐานของชาติจากชุมชนนั่นเอง
(3) โรงเรียนหรือสถาบันการศึกษา ปฏิเสธไม่ได้ว่าบทบาทส าคัญของโรงเรียนหรือ
สถาบันการศึกษาเป็นสถาบันทางสังคมที่มีความส าคัญต่อการบ่มเพาะและกล่อมเกลาให้เด็กและเยาวชน
สามารถเป็นพลเมืองของประเทศที่ดีได้หรือไม่ จากการศึกษาวิจัยพบว่าการเมืองเป็นเรื่องที่ไม่สามารถแยกออก
จากการศึกษาได้ การเมืองจะมีบทบาทส าคัญในการออกแบบและก าหนดทิศทางการศึกษาของประเทศว่าจะ
เป็นอย่างไร และต้องการให้พลเมืองของประเทศนั้นเป็นแบบใด ในทางกลับกันการศึกษาก็เป็นฐานรากส าคัญ
ของการเตรียมความพร้อมและสร้างพลเมืองของประเทศด้วยเช่นกัน
นอกจากนั้นแล้ว สถาบันอุดมศึกษาที่มีคณะครุศาสตร์ หรือคณะศึกษาศาสตร์ที่ต้อง
ผลิตบัณฑิตที่เป็นผู้ประกอบวิชาชีพครูนั้น ต้องมีความเข้าใจในแนวคิดและหลักการของการจัดการศึกษาเพื่อ
13 ทิพย์พาพร ตันติสุนทร, พลเมือง สิทธิมนุษยชน และประชาธิปไตย, (กรุงเทพมหานคร: สถาบันนโยบายศึกษา, 2557), หน้า 100.
14 อุดร ตันติสุนทร, อุดรกับท้องถิ่น และการกระจายอ านาจ, (กรุงเทพมหานคร: ส านักพิมพ์เสมาธรรม, 2555), หน้า 69 อ้างถึงใน
ทิพย์พาพร ตันติสุนทร, พลเมือง สิทธิมนุษยชน และประชาธิปไตย, (กรุงเทพมหานคร: สถาบันนโยบายศึกษา, 2557), หน้า 101.
