Page 36 - kpiebook62004
P. 36
บทบาทนานาชาติต่อกระบวนการสร้างสันติภาพในชายแดนใต้ของไทยและบางมุมมองต่อภาพอนาคต
3. กำรศึกษำอนำคตที่น่ำจะเป็นไป (Probable Futures)โดยกำรตั้งค ำถำมว่ำอะไรน่ำจะ
เกิดขึ้นมำกที่สุดหำกสิ่งต่ำง ๆ ด ำเนินไปอย่ำงที่เป็นและผู้คนยังปฏิบัติอย่ำงที่ท ำ และค ำถำมว่ำอะไรจะ
เกิดขึ้นในอนำคตหำกว่ำสิ่งต่ำง ๆ เปลี่ยนไปทำงหนึ่งและผู้คนเปลี่ยนไปทำงหนึ่ง
4. กำรศึกษำอนำคตที่พึงประสงค์ (Preferable Futures)ให้น้ ำหนักกับกำรประเมินคุณค่ำว่ำ
อะไรคือสิ่งที่พึงประสงค์ และไม่พึงประสงค์ โดยเชื่อว่ำอนำคตที่พึงประสงค์เป็นสิ่งที่ร่วมกันสร้ำงได้ และ
อนำคตที่ไม่พึงประสงค์เป็นสิ่งที่ร่วมกันป้องกันได้
ในงำนวิจัยนี้เห็นว่ำ แนวทำงกำรศึกษำในแบบอนำคตศึกษำของเบลล์ มีประโยชน์ต่อกำร
มองภำพอนำคตกระบวนกำรสันติภำพชำยแดนใต้ด้วยเห็นว่ำกำรขยำยมำตรทำงสังคมน่ำจะมีส่วนสัมพันธ์
กับกำรลดควำมขัดแย้งและเพิ่มควำมร่วมมือกับหุ้นส่วนต่ำง ๆ โดยเฉพำะกำรขยำยควำมร่วมมือกับ
นำนำชำติ นอกจำกนี้ ยังเห็นว่ำกำรศึกษำอนำคตเป็นสิ่งที่เป็นไปได้ยิ่งกว่ำนั้น คณะผู้วิจัยยังเห็นว่ำแนวทำง
กำรศึกษำอนำคตที่พึงประสงค์คือหัวใจส ำคัญส ำหรับกำรขับเคลื่อนทิศทำงกระบวนกำรสันติภำพชำยแดน
ใต้ โดยเฉพำะเมื่อประเมินคุณค่ำที่ผู้คนในสังคมยึดถือร่วมกัน คือ ควำมสงบสันติและกำรไม่ใช้ควำมรุนแรง
ต่อกันอันเป็นสิ่งที่ผู้คนในชำยแดนใต้และในสังคมไทยต่ำงเรียกร้องมำตลอดเวลำกว่ำ 15 ปีที่ควำมรุนแรง
ถึงตำยซัดโถมใส่
งำนที่น่ำสนใจเกี่ยวกับกำรวำงแผนฉำกทัศน์อนำคตร่วมกันของ Adam Kanane (2012) เรื่อง
Transformative Scenario Planning: Working Together to Change the Future เป็นงำนที่แสดง
ให้เห็นควำมส ำคัญของกระบวนกำรท ำงำนเพื่อร่วมกันแก้ปัญหำและแปลงเปลี่ยนไปสู่ภำพอนำคตที่ดีกว่ำ
ร่วมกัน Kahane เป็นนักวำงแผนกลยุทธ์ที่ท ำงำนในบริษัทเชลส์มำก่อนที่จะผันตัวมำเป็นนักวิชำกำรที่
ศึกษำเจำะลึกเรื่องกำรก้ำวข้ำมปัญหำท้ำทำยยำก ๆ ไปสู่กำรวำงฉำกทัศน์สู่อนำคตที่ดีกว่ำ ก่อนหน้ำนี้เขำ
ได้เขียนงำน 2 ชิ้นที่ส ำคัญและเป็นสำรตั้งต้นที่น ำมำสู่งำนพัฒนำฉำกทัศน์อนำคตเพื่อออกจำกวังวนของ
ควำมขัดแย้งที่ชำยแดนใต้โดยศูนย์ศึกษำและพัฒนำสันติวิธี คืองำนเรื่อง Solving Tough Problem: An
Open Way of Talking, Listening, and Creating New Realities(2004) และ Power and Love: A
Theory and Practice of Social Change(2009)
กำรวำงฉำกทัศน์ภำพอนำคตชำยแดนใต้ได้เริ่มวำงรำกฐำนมำบ้ำงแล้ว อย่ำงน้อยในงำนที่ ชำญชัย
ชัยสุโกศล ท ำหน้ำที่เป็นบรรณำธิกำร เรื่องภาพอนาคตจังหวัดชายแดนภาคใต้(2554) โดยใช้เครื่องมือ
ส ำคัญคือกำรสำนเสวนำ (Dialogue) เพื่อรับฟังเสียง เรื่องเล่ำของผู้คนในพื้นที่ซึ่งดูเหมือนว่ำก่อนหน้ำนั้น
เสียง และ เรื่องเล่ำต่ำง ๆ ไม่ได้มีทั้งพื้นที่ “เล่ำ” และไม่ได้มีทั้งคนที่จะ “ฟัง” เท่ำใดนัก แต่ด้วยควำม
ต่อเนื่องของกำรเปิดพื้นที่ส ำหรับกำรสนทนำอย่ำงสันติโดยที่มีผู้อ ำนวยควำมสะดวกคือ ศูนย์ศึกษำและ
พัฒนำสันติวิธี มหำวิทยำลัยมหิดล อ ำนวยกำรให้เกิดทั้ง “พื้นที่” และ “สร้ำงบรรยำกำศ” ให้ได้พูดคุยกัน
อย่ำงต่อเนื่อง ดังนั้น ทีละเล็กทีละน้อยก็น ำมำสู่กำรค่อย ๆ ต่อชิ้นส่วนภำพอนำคตที่ปรำรถนำจะเห็น
ร่วมกัน และงำนวิจัยนี้พยำยำมที่จะสร้ำงชิ้นส่วนภำพอนำคตชำยแดนใต้ด้วยกำรสัมภำษณ์ควำมคิดเห็น
23
