Page 139 - b29420_Fulltext
P. 139
สำคัญแต่ในห้วงของการดำเนินโครงการจำเป็นต้องได้รับความร่วมมือจากตัวแสดงอื่นๆด้วย ไม่ว่าจะเป็นผู้นำชุมชน
ทั้งที่เป็นทางการไม่เป็นทางการ ผู้สมัครรับเลือกตั้ง และผู้มีสิทธิเลือกตั้ง
อย่างไรก็ตาม ในทางปฏิบัติ ผลการศึกษาชี้ให้เห็นว่าการดำเนินโครงการเลือกตั้งสมานฉันท์และไม่ซื้อ
สิทธิขายเสียงที่ผ่านมา แกนนำเป็นตัวแสดงหลักเดียวที่มีบทบาทสำคัญในการขับเคลื่อนโครงการเลือกตั้ง
สมานฉันท์และไม่ซื้อสิทธิขายเสียง ยังไม่พบว่าผู้นำชุมชนผู้สมัครและผู้มีสิทธิเลือกตั้งได้เข้ามามีบทบาทในการ
ขับเคลื่อนการเลือกตั้งมากนัก นอกจากเป็นผู้เข้าร่วมกิจกรรมที่ถูกขับเคลื่อนและผลักดันจากแกนนำ ทั้งนี้ส่วนหนึ่ง
อาจเป็นเพราะการตีความเรื่องการเลือกตั้งสมานฉันท์และไม่ซื้อสิทธิขายซึ่งเน้นไปที่การไม่แข่งขันกันในช่วงเริ่มต้น
ของการเชิญชวน จึงส่งผลให้การเข้าหาฝ่ายต่างๆที่เกี่ยวข้องมีคำตอบที่ค่อนข้างชัดเจนว่าจะ ‘แข่งหรือไม่แข่ง’
ซึ่งเมื่อคำตอบมีอยู่เพียง 2 ทางเลือกปัญหาคือ หากผู้สมัครเลือกที่จะไม่แข่งกันการรณรงค์ก็ไม่มีความจำเป็นอีก
ต่อไป ซึ่งเมื่อเป็นเช่นนี้ผู้มีสิทธิเลือกตั้งก็อาจไม่มีแม้แต่โอกาสที่จะได้สัมผัสกับกระบวนการเลือกตั้งสมานฉันท์และ
ไม่ซื้อสิทธิขายเสียง แต่หากผู้สมัครเลือกที่จะแข่งขันกัน บทบาทของผู้นำชุมชนก็ยังจบลงอยู่ดี เนื่องจากกิจกรรม
ต่อจากนั้นแกนนำคือกลไกหลักสำคัญที่จะขับเคลื่อนกิจกรรมต่างๆ
ด้วยเหตุนี้ แม้ปัจจัยด้านตัวแสดงอย่างแกนนำและผู้เกี่ยวข้อง (actors) ทั้งหมดจะมีความสำคัญอย่างมาก
และเป็นอันดับต้นๆ ทว่าปฏิบัติการที่ผ่านมากลับพบว่าตัวแสดงหลักในกระบวนการนี้คือแกนนำ ยังไม่ได้มีการรับ
ช่วงต่อจากผู้นำ ผู้สมัคร และผู้มีสิทธิเลือกตั้งอย่างจริงจังในฐานะกลุ่มคนที่มีความคิดอุดมการณ์เดียวกัน
ที่จะร่วมกันขับเคลื่อนการเลือกตั้งสมานฉันท์และไม่ซื้อสิทธิขายเสียงในระดับพื้นที่อย่างต่อเนื่อง
ประเด็นสำคัญอีกประการหนึ่งนอกเหนือจากประเด็นเรื่องคำอธิบายต่อการเลือกตั้งสมานฉันท์และไม่ซื้อ
สิทธิขายเสียงที่มุ่งเป้าไปยังการไม่แข่งขันกันที่ ‘ปิดโอกาส’ ในการเคลื่อนต่อของผู้สมัครและคนในชุมชนเพื่อ
ร่วมกันเปลี่ยนความรู้ความเชื่อและวัฒนธรรมให้เป็นประชาธิปไตยมากขึ้นแล้ว อีกเรื่องที่เห็นได้ชัดที่ทำให้ตัวแสดง
ทุกฝ่ายยังไม่ได้มีบทบาทเข้ามามีส่วนร่วมในกระบวนการเลือกตั้งสมานฉันท์และไม่ซื้อสิทธิขายเสียงอย่างเต็มที่ก็คือ
เรื่องของ ผลประโยชน์ (benefit) ที่ส่งผลให้ผู้สมัครและผู้มีสิทธิเลือกตั้งที่เข้าร่วมโครงการเลือกตั้งสมานฉันท์และ
ไม่ซื้อสิทธิขายเสียง ส่วนใหญ่ไม่ได้เกิดจากความเข้าใจความสำคัญของโครงการอย่างลึกซึ้งว่ากระบวนการดังกล่าว
จะส่งเสริมต่อประชาธิปไตยในการมีส่วนร่วมทางการเมืองอย่างไร แต่เป็นเพราะผลประโยชน์ที่จะได้รับ
ในส่วนของผู้สมัครมีความชัดเจนในเรื่องของค่าใช้จ่ายในการหาเสียงที่ลดลง ด้านผู้มีสิทธิเลือกตั้งส่วนใหญ่
แม้จะมองว่าเป็นโครงการที่ดีทว่าด้วยกระบวนการของโครงการที่เน้นการไม่แจกเงินก็ทำให้พวกเขาแบ่งรับแบ่งสู้ที่
จะตอบรับโครงการนี้ด้วยความยินดี แต่ถึงอย่างนั้นพวกเขาก็ไม่ได้ต่อต้านหรืออย่างน้อยๆก็ไม่ได้ต่อต้านออกมาให้
เห็นอย่างชัดเจน อีกส่วนคือกลุ่มที่วางเฉยเนื่องจากมองว่าพวกเขาไม่ได้สูญเสียอะไร ไม่ต้องทำอะไร แต่อาจจะไม่ได้
125
