Page 109 - 23464_Full text

108

ในกรณีของไทย จ าเป็นที่จะต้องศึกษาวิจัยเพิ่มเติมเพื่อค้นหาว่าอะไรคือปัจจัยที่ท าให้พรรค
การเมืองสองพรรคใหญ่ที่เคยมีอิทธิพลอย่างสูงต่อการเมืองไทยได้รับการสนับสนุนลดลง

ดังปรากฏการณ์ที่สะท้อนในการเลือกตั้ง 2566 ที่พรรคเพื่อไทยและพรรคประชาธิปัตย์ถูกท้าทายจาก
การเกิดขึ้นของพรรคก้าวไกล พลังประชารัฐ รวมไทยสร้างชาติ และพรรคอื่นๆ จนท าให้ระบบเลือกตั้ง
ผสมแบบบัตร 2 ใบที่ทั้งพรรคเพื่อไทยและประชาธิปัตย์ผลักดันอย่างกระตือรือร้นก็ไม่สามารถช่วยให้
ทั้งสองพรรคกลับมาสู่สถานะที่ยิ่งใหญ่เหมือนแต่เดิมได้

ตารางที่ 18: คะแนนบัญชีรายชื่อของพรรคเพื่อไทยระหว่างการเลือกตั้ง พ.ศ. 2544-2566
116
การเลือกตั้ง คะแนนบัญชีรายชื่อ จ านวน ส.ส. ทั้งหมด

2544 11,634,495 (43.69%) 248

2548 18,993,073 (67%) 377

2550 12,331,381 (41.08%) 233

2554 15,744,190 (48.41%) 265

2562 - 136

2566 10,962,522 (29.22%) 141

ที่มา: คณะกรรมการการเลือกตั้ง

ง. การให้ความส าคัญกับพรรคขนาดเล็ก (representation)

เกณฑ์ส าคัญประการหนึ่งในการพิจารณาถึงผลกระทบของระบบเลือกตั้ง คือ การประเมินว่า
ระบบเลือกตั้งนั้นเปิดโอกาสให้พรรคขนาดเล็กสามารถแข่งขันและได้รับเลือกเข้าสู่สภาหรือไม่
ในสัดส่วนที่มากน้อยเพียงใด การที่ประเด็นนี้ถูกให้ความส าคัญก็เนื่องมาจากว่าระบอบประชาธิปไตย

ที่มีคุณภาพจะต้องเคารพเสียงข้างน้อยและสะท้อนเสียงที่หลากหลายของประชาชน ระบอบ
ประชาธิปไตยเริ่มจากฐานคิดว่าคนแต่ละกลุ่มในสังคมมีความคิด ความเชื่อ ผลประโยชน์ และ
อัตลักษณ์ที่หลากหลาย ระบบการเมืองที่ดีไม่ควรจะปิดกั้นความหลากหลายดังกล่าวและบังคับให้
ทุกคนคิดเห็นและมีอัตลักษณ์เดียวกัน แต่ควรจะเปิดโอกาสให้ความแตกต่างหลากหลายดังกล่าวได้

แสดงออกและคนแต่ละกลุ่มได้มีโอกาสมีตัวแทนสะท้อน “เสียง”ของความหลากหลายนั้นในระบบ

ถึงกระนั้นก็ตาม ประเด็นส าคัญที่ต้องค านึงถึงในการออกแบบระบบเลือกตั้งเพื่อเปิดโอกาสให้
พรรคขนาดเล็กคือ การมีพรรคขนาดเล็กที่มากเกินไปในสภามิได้น าไปสู่คุณภาพประชาธิปไตยเสมอไป
กระทั่งในบางสถานการณ์อาจส่งผลบั่นทอนเป้าหมายที่ส าคัญประการอื่น ได้แก่ เสถียรภาพทาง

การเมืองและความเข้มแข็งของระบบพรรคการเมือง นอกจากนั้นการมีพรรคการเมืองขนาดเล็ก
จ านวนมากในสภา แต่พรรคเหล่านั้นมิได้มีนโยบายทางเลือกให้กับสังคมก็เป็นสภาวะที่มิได้ก่อ
ประโยชน์ต่อคุณภาพของระบอบประชาธิปไตยเช่นกัน เพราะพรรคการเมืองเหล่านั้นไม่ได้เป็นตัวแทน

116 การเลือกตั้งปี 2562 ไม่มีบัตรบัญชีรายชื่อ จึงไม่สามารถระบุคะแนนในส่วนนี้ได้