Page 107 - 23464_Full text

106

เพื่อไทยจะชนะการเลือกตั้งมาเป็นอันดับหนึ่งอย่างแน่นอน นักวิชาการบางคนและตัวพรรคเพื่อไทย
113
เองเชื่อมั่นว่าพรรคจะชนะการเลือกตั้งด้วยคะแนนเสียงแบบ “แลนด์สไลด์”
ผลการเลือกตั้งที่พรรคเพื่อไทยแพ้การเลือกตั้งให้กับก้าวไกลจึงเป็นผลการเลือกตั้งที่ผิดความ

คาดหมายของทุกฝ่ายทั้งนักวิเคราะห์รวมถึงพรรคการเมืองที่แข่งขันกันในระบบ พรรคเพื่อไทย
ประกาศเป้าหมายไว้ที่ 310 ที่นั่ง แต่ผลการเลือกตั้งจริงพบว่าได้เพียง 141 ที่นั่ง ต่ ากว่าเป้าหมายที่ตั้ง
ไว้ครึ่งหนึ่ง อันที่จริงต้องกล่าวว่ามีเหตุผลที่พรรคเพื่อไทยจะประเมินว่าตนเองมีโอกาสชนะการ
เลือกตั้งมาเป็นอันดับหนึ่งโดยได้เสียงข้างมากเกินครึ่ง เพราะหากย้อนกลับไปดูผลการเลือกตั้งในช่วงปี

2544-2554 ที่มีการใช้ระบบเลือกตั้งผสมแบบเสียงข้างมากที่มีบัตร 2 ใบ พรรคเพื่อไทยท าผลงาน
ภายใต้ระบบนี้ได้ดีอย่างยิ่ง คือได้ที่นั่งมาเป็นอันดับหนึ่งทุกครั้งและได้ที่นั่ง ส.ส. อยู่ระหว่าง 233-377
ที่นั่ง พรรคท าผลงานได้ดีทั้งในส่วนคะแนนบัญชีรายชื่อและคะแนนเขต โดยการแข่งขันในระบบเขต
พรรคเพื่อไทยมักจะชนะประมาณครึ่งหนึ่งหรือมากกว่านั้นของจ านวนเขตเลือกตั้งทั้งหมด (เลือกตั้งปี

2544 เพื่อไทยได้ 200 ที่นั่งจาก 400 ที่นั่ง; ปี 2548 ได้ 310 จาก 400 ที่นั่ง; ปี 2550 ได้ 199 จาก
400 ที่นั่ง; ปี 2554 ได้ 204 จาก 375 ที่นั่ง) ส่วนคะแนนบัญชีรายชื่อของเพื่อไทยจะอยู่ระหว่าง
ร้อยละ 41 ถึง 67 ซึ่งถือว่าเป็นสัดส่วนที่สูงมากเหนือกว่าพรรคการเมืองอื่นๆ อย่างทิ้งห่าง ฉะนั้น

ผลการเลือกตั้งครั้งนี้ที่พรรคเพื่อไทยได้ที่นั่งส.ส. เพียง 141 ที่นั่ง เพิ่มขึ้นจากการเลือกตั้งครั้งที่แล้ว
เพียง 5 ที่นั่งทั้งที่เปลี่ยนมาใช้ระบบเลือกตั้งที่พรรคเพื่อไทยมีความได้เปรียบ จึงสะท้อนถึงประเด็น
ส าคัญในทางวิชาการว่าด้วยข้อจ ากัดของการออกแบบสถาบันทางการเมือง กล่าวคือ ระบบเลือกตั้ง
แบบเดียวกันเมื่อน ามาใช้ในสภาพแวดล้อมทางสังคมและการเมืองที่เปลี่ยนแปลงไป ระบบเลือกตั้งนั้น
จะไม่ได้ส่งผลลัพธ์เหมือนเดิม ในการเลือกตั้ง 2566 พรรคเพื่อไทยได้คะแนนลดลงทั้งในบัตรที่เลือก

ผู้แทนเขตและบัตรบัญชีรายชื่อ โดยสัดส่วนคะแนนบัญชีรายชื่อลดลงเหลือร้อยละ 29.22 ตามหลัง
ก้าวไกลที่ได้คะแนนบัญชีรายชื่อร้อยละ 38.48 ฉะนั้นปัจจัยส าคัญที่ระบบเลือกตั้งผสมแบบเสียงข้าง
มากก่อให้เกิดผลลัพธ์ที่แตกต่างก็มาจากปัจจัยเรื่องพรรคการเมืองคู่แข่งหน้าใหม่ของเพื่อไทยมี

ความเข้มแข็งมากขึ้น
อย่างไรก็ตาม พรรคเพื่อไทยยังมีคะแนนนิยมที่มั่นคงในภาคอีสานและภาคเหนือ โดยพรรค

เพื่อไทยยังเป็นขวัญใจของคนในภาคอีสานอย่างชัดเจน สามารถชนะคะแนนบัญชีรายชื่อมาเป็นอันดับ
หนึ่งได้ 26 จังหวัด โดยเกือบทั้งหมดอยู่ในภาคอีสานและมีบางส่วนอยู่ในภาคเหนือ จังหวัดเหล่านี้
ได้แก่ กาฬสินธุ์ ขอนแก่น ชัยภูมิ เชียงราย นครพนม โคราช น่าน บึงกาฬ พะเยา พิจิตร มหาสารคาม

แพร่ มุกดาหาร ยโสธร ร้อยเอ็ด เลย ศรีสะเกษ หนองบัวล าภู หนองคาย สกลนคร สุโขทัย สุรินทร์
อุดรธานี อุบลราชธานี อ านาจเจริญ อุตรดิตถ์ (รวบรวมโดยผู้วิจัย) และลักษณะที่ส าคัญของคะแนน
ของพรรคเพื่อไทย คือ ในแต่ละเขตเลือกตั้ง พรรคเพื่อไทยได้คะแนนจากบัตรเลือกตั้งระบบเขตกับ
ระบบบัญชีรายชื่อใกล้เคียงกัน สะท้อนว่าผู้เลือกตั้งส่วนใหญ่ที่เลือกเพื่อไทยมีแนวโน้มลงคะแนนให้

เพื่อไทยทั้งสองใบ เพียงแค่ว่าฐานคะแนนนิยมรวมทั้งประเทศของเพื่อไทยน้อยลงจากการเลือกตั้ง
ในช่วงปี 2544-2554

113 “สมชัยฟันธงสูตรหาร100 ท าเพื่อไทยแลนด์สไลด์แน่ จับตา ส.ว. ตีตก แนะรอดูสัญญาณ 2 ลุง,” สยามรัฐ, 20
พ.ค. 2565; “‘สมศักดิ์’ รับเพื่อไทย มีโอกาสแลนด์สไลด์จริง เผยผลโพล 2 เดือนก่อน มั่นใจรัฐบาลแน่,” มติชน, 17
มี.ค. 2566.