Page 105 - 23464_Full text

104

จากพรรคที่มีความเป็นสถาบันและอัตลักษณ์พรรคที่เข้มแข็ง กลายมาเป็นพรรคแนวอุปถัมภ์ท้องถิ่น
110
(local patronage party) ในลักษณะที่คล้ายกับพรรคภูมิใจไทย ชาติไทยพัฒนา ฯลฯ
โดยสรุปอาจกล่าวได้ว่าระบบเลือกตั้งผสมแบบเสียงข้างมากแบบบัตร 2 ใบไม่ได้ให้ประโยชน์

กับพรรคพลังประชารัฐและพรรคประชาธิปัตย์อย่างที่ทั้งสองพรรคซึ่งเป็นผู้ผลักดันการแก้ไขนั้น
คาดหวัง การที่ประชาชนมีทางเลือกมากขึ้นในการใช้สิทธิของตนเลือกคนที่รักและเลือกพรรคที่ชอบ
ประชาชนจ านวนไม่น้อยได้แบ่งคะแนนที่พวกเขามีเลือกผู้สมัครจากพรรคแนวท้องถิ่นอุปถัมภ์เพราะ
ดูแลอุปถัมภ์ชาวบ้านได้ดีสม่ าเสมอในระดับพื้นที่ (ดูแลถนนหนทาง ก าจัดยุงลาย สร้างบ่อน้ า ซ่อม

สะพาน ช่วยเหลือยามมีภัยพิบัติหรือโรคระบาด รับเรื่องราวร้องทุกข์ ฝากงาน ไปงานบวช งานศพ
และงานแต่ง ฯลฯ) แต่บัตรบัญชีรายชื่อ ประชาชนเทคะแนนให้พรรคที่มีนโยบายระดับชาติและ
อุดมการณ์ทางการเมืองที่ชัดเจน ท าให้พรรคการเมืองที่ผู้สมัครแข็งแรงกว่าพรรคไม่สามารถเติบโต
เป็นพรรคการเมืองขนาดใหญ่ที่ชนะเลือกตั้งได้ ส่วนพรรคภูมิใจไทยนั้นถือว่าระบบเลือกตั้งผสมแบบ

เสียงข้างมากไม่ได้สร้างความได้เปรียบหรือเสียเปรียบมากนัก หากเทียบกับผลการเลือกตั้งปี 2562
ถือว่าพรรคได้ที่นั่งมากกว่าเดิม (จาก 51 เป็น 71) แต่ปัจจัยส าคัญมาจากการที่พรรคดึงกลุ่ม
นักการเมือง “บ้านใหญ่” และตระกูลการเมืองที่มีฐานเสียงส่วนบุคคลเข้มแข็งในหลายจังหวัดให้ย้าย

มาเข้าพรรคได้ส าเร็จ ท าให้ได้ที่นั่งมากขึ้น ส่วนคะแนนนิยมพรรคนั้นไม่ได้เพิ่มขึ้นตามไปด้วย อันที่จริง
คะแนนของพรรคกลับลดลงกว่าเดิมเมื่อสมัยทศวรรษก่อน โดยในการเลือกตั้งปี 2554 ภูมิใจไทยชนะ
เลือกตั้ง ส.ส. เขตเพียง 34 ที่นั่ง แต่ได้คะแนนบัญชีรายชื่อ 1,281,652 คะแนน (คิดเป็นร้อยละ 3.94)
ในปี 2566 ที่นั่งส.ส. เขตเพิ่มขึ้นเท่าตัว (จาก 34 เป็น 68) แต่คะแนนบัญชีรายชื่อกลับลดลงเหลือ
1,138,202 คะแนน (3.03%) ดังนั้นจุดยืนของพรรคภูมิใจไทยในช่วงที่มีการถกเถียงเรื่องการแก้ไข

รัฐธรรมนูญในระบบเลือกตั้งที่พรรคภูมิใจไทยแสดงจุดยืนแบบเพิกเฉยในวิวาทะนี้ ทั้งไม่สนับสนุนและ
ไม่คัดค้านการเปลี่ยนระบบเลือกตั้ง ก็ต้องถือว่าแกนน าพรรคประเมินผลกระทบของการเปลี่ยนกติกา
เลือกตั้งได้อย่างถูกต้องว่าระบบเลือกตั้งแบบบัตร 2 ใบ (หาร 100) ไม่ได้ส่งผลกระทบต่อพรรคภูมิใจ

ไทยที่เน้นแต่การแข่งขันในระบบเขตมากนัก

110 บทวิเคราะห์ที่อธิบายความถดถอยของพรรคประชาธิปัตย์ให้น้ าหนักไปที่หลายปัจจัยประกอบกัน ตั้งแต่ปัจจัย
ด้านผู้น า จุดยืนทางการเมือง อุดมการณ์ แนวนโยบาย ความขัดแย้งภายในภรรคระหว่างกลุ่มย่อยต่างๆ รวมถึงการ
คัดเลือกผู้สมัคร ดู “Democrat disarray: What’s behind the dramatic decline of Thailand’s oldest party?”
ThaiPBS World, 22 Nov. 2022 https://www.thaipbsworld.com/democrat-disarray-whats-behind-the-
dramatic-decline-of-thailands-oldest-party/; Tita Sanglee, “Thailand’s Democrat Party: Gone and Almost
Forgotten?” The Diplomat, 26 July 2023 https://thediplomat.com/2023/07/thailands-democrat-party-
gone-and-almost-forgotten/; “ผลเลือกตั้งประชาธิปัตย์ ส.ส.ต่ าสุดในประวัติศาสตร์ หาหัวหน้าพรรคใหม่,” ประชาชาติ
ธุรกิจ, 17 พ.ค. 2566.