Page 39 - 23461_Fulltext

30

อ านาจหน้าที่ตามที่ระบุไว้ในรัฐธรรมนูญ 2560 จะสอดคล้องกับงานวิจัยข้างต้นบางส่วน คือ เพิ่ม
บทบาทของศาลเพื่อทบทวนวินิจฉัยค าชี้ขาดการตัดสิทธิเลือกตั้ง และคงงานประชาสัมพันธ์ไว้ แต่ ก.ก.ต. ยังมี

หน้าที่จัดการเลือกตั้ง ไม่ใช่แค่ก ากับดูแล

3. ผู้ตรวจการแผ่นดิน

ผู้ตรวจการแผ่นดิน (Ombudsman) มีด้วยกันสามคน ซึ่งมีคุณสมบัติเฉพาะ คือ ผู้ซึ่งได้รับการสรรหา
ต้องเป็นผู้มีความซื่อสัตย์สุจริตเป็นที่ประจักษ์ และมีความรู้ ความเชี่ยวชาญและประสบการณ์เกี่ยวกับการ
บริหารราชการแผ่นดินไม่ต่ ากว่าอธิบดีหรือหัวหน้าส่วนราชการที่เทียบเท่าหรือหัวหน้าหน่วยงานของรัฐที่เทียบ

ได้ไม่ต่ ากว่ากรมตามที่คณะกรรมการสรรหาประกาศก าหนด โดยต้องด ารงต าแหน่งดังกล่าวเป็นเวลาไม่น้อย
กว่าห้าปี จ านวนสองคน และเป็นผู้มีประสบการณ์ในการด าเนินกิจการอันเป็นสาธารณะมาแล้วไม่น้อยกว่า
126
ยี่สิบปี จ านวนหนึ่งคน
ผู้ตรวจการแผ่นดินมีเขตอ านาจกว้างขวาง และมีวิธีการร้องเรียนที่ยืดหยุ่นมาก บุคคล คณะบุคคล

หรือชุมชนก็ร้องเรียนได้ โดยร้องเรียนทั้งหน่วยงานของรัฐ รัฐวิสาหกิจ และราชการส่วนท้องถิ่น โดยไม่มี
ค่าใช้จ่าย ถึงแม้ไม่มีข้อร้องเรียน ผู้ตรวจการก็อาจจะเข้าไปตรวจสอบได้หากเห็นว่ามีผลกระทบต่อประชาชน
127
โดยส่วนรวม หรือเพื่อคุ้มครองประโยชน์สาธารณะ
อย่างไรก็ดี ความยืดหยุ่นนี้ก็เป็นจุดอ่อนเนื่องจากอ านาจของผู้ตรวจการแผ่นดินทับซ้อนกับหน่วยงาน
อื่นได้ง่าย ดังข้อวิจารณ์ในบทแรก
128
ภายใต้รัฐธรรมนูญ 2560 ผู้ตรวจการแผ่นดินมีอ านาจหน้าที่ดังต่อไปนี้ คือ
- เสนอแนะต่อหน่วยงานของรัฐที่เกี่ยวข้องเพื่อให้มีการปรับปรุงกฎหมาย กฎ ข้อบังคับ
ระเบียบ หรือค าสั่ง หรือขั้นตอนการปฏิบัติงานใดๆ บรรดาที่ก่อให้เกิดความเดือดร้อน

หรือความไม่เป็นธรรมแก่ประชาชน หรือเป็นภาระแก่ประชาชนโดยไม่จ าเป็นหรือเกิน
สมควรแก่เหตุ
- แสวงหาข้อเท็จจริงเมื่อเห็นว่ามีผู้ได้รับความเดือดร้อนหรือความไม่เป็นธรรมอัน

เนื่องมาจากการไม่ปฏิบัติตามกฎหมายหรือปฏิบัตินอกเหนือหน้าที่และอ านาจตาม
กฎหมายของหน่วยงานของรัฐ หรือเจ้าหน้าที่ของรัฐ เพื่อเสนอแนะต่อหน่วยงานของรัฐ
ที่เกี่ยวข้องให้ขจัดหรือระงับความเดือดร้อนหรือความไม่เป็นธรรมนั้น
- เสนอต่อคณะรัฐมนตรีให้ทราบถึงการที่หน่วยงานของรัฐยังมิได้ปฏิบัติให้ถูกต้องครบถ้วน

ตามหมวด 5 หน้าที่ของรัฐ
ดังนั้น อ านาจของผู้ตรวจการแผ่นดินจะกว้างขวางกว่า ก.ก.ต.เพราะอาจเข้าไปตรวจสอบ ทั้งกรณีการ
ไม่ปฏิบัติตามกฎหมาย เกิดความเสียหายก็ได้ หรือความไม่เป็นธรรม ความเดือดร้อนใดๆ ก็ได้เช่นกัน โดย
กฎหมายบัญญัติว่า ก่อนผู้ตรวจการแผ่นดินจะมีข้อเสนอแนะใดๆ ต่อหน่วยงานของรัฐผู้ถูกตรวจสอบ ต้องร่วม

หารือกับหน่วยงานที่เกี่ยวข้องเพื่อแสวงหาทางออกร่วมกันเสียก่อน
129

126 รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 มาตรา 228.
127 พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยผู้ตรวจการแผ่นดิน พ.ศ. 2560 มาตรา 32.
128 รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 มาตรา 230.
129 พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยผู้ตรวจการแผ่นดิน พ.ศ. 2560 มาตรา 32 วรรคสอง.