Page 22 - 23461_Fulltext
P. 22
13
บทที่ 3 ประสบการณ์ของต่างประเทศ
เราควรจะจัดวางอ านาจอธิปไตยที่สี่ อ านาจตรวจสอบรัฐบาล ไว้อย่างไรดี ค าตอบของค าถามนี้ขึ้นอยู่กับ
บริบทของแต่ละประเทศก็จริง แต่การศึกษาประสบการณ์ของนานาประเทศย่อมเป็นแนวทางชี้ให้เห็นว่า การ
จัดองค์กรอิสระเพื่อการตรวจสอบนั้น สามารถท าอย่างไรได้บ้าง
บทนี้จึงเป็นการส ารวจประสบการณ์ของประเทศไต้หวัน และแอฟริกาใต้ เพื่อน ามาเปรียบเทียบกัน
ประเทศเหล่านี้มีบริบทคล้ายคลึงกับไทยด้านพัฒนาการการเมือง หรือทางเศรษฐกิจ จึงเหมาะสมจะเป็น
ตัวเลือกมาเปรียบเทียบ
ไต้หวันเป็นต้นแบบทางความคิดในการออกแบบรัฐธรรมนูญ 2540 ในเรื่ององค์กรอิสระเพื่อการตรวจสอบ
อ านาจรัฐ นอกจากนี้ ไต้หวันยังเป็นตัวอย่างของประเทศในเอเชียตะวันออกที่ประสบความส าเร็จที่สุดประเทศ
หนึ่งในการเปลี่ยนผ่านจากระบอบเผด็จการเข้าสู่ประชาธิปไตยที่ยั่งยืน แสดงให้โลกเห็นว่า แนวคิดเรื่องพันธะ
จากอดีต (path dependence) และค่านิยมแบบเอเชีย (Asian Values) ที่เชื่อถือกันมานั้นไม่จ าเป็นต้องเป็น
จริง
อย่างไรก็ตามการจัดวางองค์กรอิสระในรัฐธรรมนูญ 2560 นั้นใกล้เคียงกับการจัดวางองค์กรอิสระในหมวด
ที่ 9 ของรัฐธรรมนูญแอฟริกาใต้มากกว่า ซึ่งเป็นจุดสนใจของนักวิชาการรัฐธรรมนูญเปรียบเทียบ มีการศึกษา
จริงจัง ประกอบกับธรรมชาติการเมืองที่คล้ายคลึงกันมากกว่า คือ คุณภาพประชาธิปไตยไม่สูงมากนัก แม้จะ
ด้วยสาเหตุที่ต่างกันไป
ค าถามหลักในการส ารวจแต่ละประเทศ คือ แต่ละประเทศมีการจัดวางองค์กรอิสระในรูปแบบใดบ้าง
องค์กรอิสระเหล่านี้มีอ านาจตรวจสอบอะไรบ้าง และสุดท้าย องค์กรอิสระเหล่านี้สัมพันธ์กับอ านาจอื่นเช่นไร
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง อ านาจตุลาการ
1. ไต้หวัน
ประเทศไต้หวัน หรือสาธารณรัฐจีน ตั้งอยู่บนเกาะไต้หวัน เกาะไต้หวันเดิมเคยเป็นส่วนหนึ่งของ
อาณาจักรจีน จนกระทั่งชาวตะวันตก ฮอลันดา และสเปน เดินทางเข้ามาตั้งถิ่นฐานยึดครองในยุคศตวรรษที่
17 จึงเกิดข้อพิพาทกัน ก่อนจะถูกราชวงศ์ชิงรุกไล่ออกไปจนเป็นผลส าเร็จ ในช่วงปลายศตวรรษที่ 19 ราชวงศ์
ชิงเสื่อมถอย เกาะไต้หวันตกเป็นของญี่ปุ่นจนกระทั่งภายหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ญี่ปุ่นผู้แพ้สงครามจึงคืน
เกาะให้จีน แต่เมื่อรัฐบาลจีนคณะชาติ น าโดยจอมพลเจียง ไค เช็ค พ่ายให้แก่กองทัพคอมมิวนิสต์ของเหมา
เจ๋อ ตุง จึงได้ย้ายรัฐบาลมายังเกาะไต้หวันและสถาปนาขึ้นเป็นรัฐเอกเทศขึ้น
ระหว่างช่วงสงครามเย็น ด้วยภัยคุกคามจากคอมมิวนิสต์ ท าให้เจียงไคเช็คปกครองเกาะไต้หวันแบบ
เผด็จการ ประกาศภาวะฉุกเฉินนานหลายทศวรรษ จนกระทั่งภายหลังสงครามเย็นสิ้นสุดลง รัฐบาลพรรคก๊ก
มินตั๋งจึงยอมคืนอ านาจในประชาชนและเปิดให้มีการปกครองโดยระบอบประชาธิปไตย ปัจจุบัน ไต้หวัน
ปกครองโดยรัฐบาลของพรรคประชาธิปไตยก้าวหน้า Democratic Progressive Party (DPP) ภายใต้การน า
ของไช่ อิง เหวิน
