Page 46 - 23154_Fulltext
P. 46
41
เกิดฉันทามติของแต่ละกลุ่มทางสังคมในการเปลี่ยนผ่านสู่ประชาธิปไตยในทศวรรษ 1970 ส่งผลให้ระบบรัฐสภา
ของสเปนมีความเข้มแข็งมากขึ้นจากการที่ระบบพรรคการเมืองเน้นการรวมศูนย์อ านาจให้หัวหน้าพรรคเพื่อเตรียม
ความพร้อมให้พรรคพร้อมเป็นพรรครัฐบาล ทั้งนี้กว่าสองทศวรรษผ่านไปหลังเปลี่ยนผ่านสู่ประชาธิปไตยของสเปน
De Dios เสนอข้อถกเถียงว่า หมุดหมายส าคัญของการพัฒนาระบบพรรคการเมืองอันส่งผลต่อความสัมพันธ์เชิง
อ านาจในรัฐสภาอยู่ที่ “รัฐธรรมนูญ ค.ศ. 1978 ของสเปน” ซึ่งก่อให้เกิดความสัมพันธ์เชิงอ านาจแบบฉันทามติใน
ระบบรัฐสภาสเปน เนื่องจากรัฐธรรมนูญดังกล่าวก่อให้เกิดปัจจัย ได้แก่ ระบบหลายพรรคการเมือง ระบบเลือกตั้ง
แบบสัดส่วน ระบบสองสภา และอ านาจปกครองตนเองระดับภูมิภาค แล้วความสัมพันธ์เชิงอ านาจแบบฉันทามติ
ดังกล่าวก็ได้ก่อให้เกิดผลที่ตามมา 3 ประการ ได้แก่
1) นายกรัฐมนตรีมีอ านาจเหนือรัฐบาล
2) วุฒิสภาอ่อนแอ ไม่สามารถทั้งออกเสียงเลือกนายกรัฐมนตรี รวมถึงไม่สามารถร่วมลงมติไม่ไว้วาง ใจ
นายกรัฐมนตรี
3) ระบบเลือกตั้งแบบสัดส่วน
ผลทั้งสามประการเหล่านี้ ยิ่งส่งผลให้พรรคการเมืองหลักในสภาปรับตัวสู่การเป็นสถาบันการเมืองใน
ลักษณะที่มีอ านาจอย่างสูงในการเลือกผู้สมัครชิงต าแหน่งนากรัฐมนตรีของพรรค ตลอดจนมีความเคร่งครัดยิ่งใน
การควบคุมพฤติกรรมของสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรของพรรคให้เป็นไปตามที่พรรคต้องการ เช่นเดียวกันกับการ
ครอบง าทางอ้อมต่อพฤติกรรมของพรรคร่วมรัฐบาลให้สอดคล้องกับพรรคแกนน ารัฐบาลที่ครองอ านาจน าต้องการ
เนื่องจากสภาผู้แทนราษฎรมีอ านาจเข้มแข็งกว่าวุฒิสภามาก อ านาจต่อรองจึงขึ้นอยู่กับพรรคแกนน ารัฐบาลที่
ควบคุมอ านาจน าในความสัมพันธ์ทางการเมืองในรัฐสภาได้ส าเร็จ
Mújica and Sánchez-Cuenca (2006) อธิบายว่า ระบบรัฐสภาประชาธิปไตยของสเปนมีหมุดหมาย
ส าคัญในปี ค.ศ. 1979 หลังจากประกาศใช้รัฐธรรมนูญสเปน ค.ศ. 1978 ท าให้สเปนมีระบบสภาคู่ที่ดุลอ านาจของ
สภาผู้แทนราษฎรครองอ านาจเหนือกว่าวุฒิสภา อีกทั้งยังส่งผลให้ระบบรัฐสภาสเปนนิยมรวมรัฐบาลเสียงข้างมาก
ในการตั้งรัฐบาลเป็นหลัก พรรคที่ได้ประโยชน์จากพัฒนาการเชิงสถาบันการเมืองในครั้งนี้ก็คือ พรรคสังคมนิยม
แรงงานสเปน (Partido Socialista Obrero Español, PSOE) ซึ่งเป็นพรรคแนวซ้ายกลางที่ชูอุดมการณ์สังคมนิยม
ประชาธิปไตย อย่างไรก็ตาม การที่รัฐธรรมนูญ ค.ศ. 1978 ต้องเปิดโอกาสให้เกิดพรรคการเมืองเข้มแข็งมาตั้ง
รัฐบาลเสียงข้างมาก เพราะเหตุเกิดจากช่วงก่อน ค.ศ. 1977 ระบบรัฐสภาสเปนต้องเผชิญกับปัญหาของระบบไม่
เข้มแข็งเพียงพอจนต้องตั้งรัฐบาลเสียงข้างน้อย ส่งผลให้พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญแต่ละฉบับสามารถ
ตราออกมาผ่านกระบวนการรัฐสภาได้ยากมาก เนื่องจากรัฐบาลเสียงข้างน้อยต้องต่อรองกับฝ่ายค้านเสียงข้างมาก
จนกว่าจะสามารถผ่านร่างกฎหมายแต่ละฉบับ ภายใต้ความสัมพันธ์เชิงอ านาจที่รัฐบาลไม่สามารถต่อรองอ านาจ
ตรากฎหมายกับเสียงข้างมากได้จึงเป็นปัจจัยที่น ามาสู่การแก้ไขรัฐธรรมนูญให้ปรับสมดุลทางอ านาจของระบบ
รัฐสภาสเปนในระยะเวลาต่อมา
ค าถามส าคัญต่อมาคือ หากรัฐสภามี “สมดุล” ในลักษณะที่พรรคการเมืองในสภาเข้มแข็งและมีอ านาจ
ต่อรองสูงเหนือฝ่ายค้านและวุฒิสภานั้น จะน าไปสู่การรวมศูนย์อ านาจและลดทอนมิติความเป็นประชาธิปไตย
หรือไม่ มีการอธิบายอธิบายว่าระบบการเมืองสเปนอาจจะไม่ได้รวมศูนย์เช่นนั้น Bourne (2008) ได้ตั้งข้อสังเกตว่า
