Page 43 - 23154_Fulltext

38

พัฒนาการที่ส าคัญของระบบรัฐสภาเดนมาร์กเกิดขึ้นในปี ค.ศ. 1953 ซึ่งมีการปรับเปลี่ยนรูปแบบของ

ระบบรัฐสภา จากระบบสองสภา (bicameralism) ไปสู่ระบบสภาเดี่ยว (unicameralism) โดยยุบสภาสูง
นอกจากนี้ ยังมีการแก้ไขกฎหมายเลือกตั้งโดยก าหนดเกณฑ์คะแนนขั้นต่ า (threshold) เป็น 2% เพื่อรองรับความ
หลากหลายของพรรคการเมืองที่จะสะท้อนความเป็นพหุนิยมในรัฐสภา ประกอบกับธรรมเนียมปฏิบัติที่ไม่เป็น

ทางการว่าด้วย “ระบบรัฐสภาเชิงลบ” (negative parliamentarism) กล่าวคือ รัฐธรรมนูญไม่ได้ก าหนดตายตัวใน
ระเบียบขั้นตอนการจัดตั้งรัฐบาล หากแต่มีก าหนดไว้เพียงแค่ว่ารัฐบาลต้องลาออกหากเสียงข้างมากของรัฐสภา

ลงคะแนนเสียงไม่ไว้วางใจเป็นส่วนมาก ผลลัพธ์ที่ตามมาท าให้เกิดธรรมเนียมปฏิบัติใหม่ตามมาสามประการ ได้แก่
1) รัฐบาลสามารถอยู่ในต าแหน่งต่อไปได้แม้ว่าจะแพ้การลงคะแนนในประเด็นส าคัญของรัฐสภา สะท้อน

ให้เห็นว่าการคุมเสียงข้างมากในรัฐสภาไม่ได้ส่งผลต่อการกดดันให้รัฐบาลต้องลาออกเสมอไป
2) การต่อรองกับพรรคการเมืองในสภายังคงมีความจ าเป็นเพื่อที่จะผ่านงบประมาณส าคัญออกมาใช้

ความสัมพันธ์เชิงอ านาจในรัฐสภาจึงเป็นในลักษณะที่ยังคงต้องประนีประนอมกันภายใต้การแข่งขันที่
สูงจากการที่พรรคการเมืองมีหลากขั้วทางอุดมการณ์ในสภา
3) กระแสการเกิดรัฐบาลเงาในช่วงทศวรรษ ค.ศ. 1980s เป็นต้นมา เนื่องจากพรรคฝ่ายค้านรวมตัวกัน

เป็นเสียงข้างมากในรัฐสภา เป็นเหตุให้เกิดการจัดความสัมพันธ์เชิงอ านาจใหม่ที่พรรคที่ไม่ได้เป็น
รัฐบาลกลับมีอ านาจต่อรองเพื่อการปกครองเทียบเท่ารัฐบาล (Damgaard and Svensson, 1989)

กล่าวโดยสรุป กลไกที่รัฐธรรมนูญ ค.ศ. 1953 ของเดนมาร์กได้วางเอาไว้นั้นก่อเกิดหมุดหมายที่มีนัยส าคัญ

ต่อพัฒนาการของความสัมพันธ์เชิงอ านาจของระบบรัฐสภาของเดนมาร์ก ได้แก่ ระบบเลือกตั้งแบบสัดส่วนที่
อ านวยต่อการเกิดหลายพรรคการเมืองในสภา และการที่เปลี่ยนรูปแบบของรัฐสภาสภาให้เป็นระบบสภาเดี่ยว

ส่งผลให้เกิดความสัมพันธ์เชิงอ านาจที่พรรคการเมืองในสภาต้องแสวงหาความร่วมมือภายใต้การแข่งขันกันสูง ทว่า
การเกิดรัฐบาลเสียงข้างน้อยก็ไม่ได้เป็นอุปสรรคต่อการท างานของรัฐบาลตราบเท่าที่รัฐบาลยังสามารถ

ประนีประนอมเพื่อให้งบประมาณสามารถผ่านความเห็นชอบของสภา เช่นเดียวกับการประนีประนอมเพื่อให้รอด
พ้นจากการลงมติไม่ไว้วางใจ ซึ่งหากเสียงไม่เพียงพอจะส่งผลต่อการพ้นจากต าแหน่งของรัฐมนตรีตามที่รัฐธรรมนูญ

ก าหนดไว้ นอกจากนั้นการกดดันจากภายนอกรัฐสภาเข้ามามีบทบาทส าคัญมากขึ้นในการตัดสินใจทางการเมือง ไม่
ว่าจะเป็นประชาชน ขบวนการทางสังคม หรือสื่อมวลชน แต่การตัดสินใจของรัฐบาลยังคงด าเนินต่อไปได้อย่าง
อิสระตราบเท่าที่ไม่ได้เป็นการแทรกแซงจากองค์การระหว่างประเทศที่มีอ านาจระดับภูมิภาคอย่างสหภาพยุโรป

โครงสร้างอ านาจและหน้าที่: มิติความสัมพันธ์เชิงอ านาจ

ในมิติความสัมพันธ์เชิงอ านาจของรัฐสภาเดนมาร์ก สามารถพิจารณาได้ 3 ประเด็น ได้แก่
1) เงื่อนไขของการยุติบทบาทของรัฐบาลที่ก าหนดไว้ในรัฐธรรมนูญเดนมาร์ก ค.ศ. 1953 ได้มีการก าหนด

เงื่อนไขของการยุติการท างานของรัฐบาลหรือรัฐมนตรีไว้สองเงื่อนไขดังต่อไปนี้