Page 34 - 23154_Fulltext
P. 34
29
หัวหน้าฝ่ายราชการ จึงควรจะมีที่มาแตกต่างจากสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรนั้น ก็จ าเป็นที่จะต้องลดอ านาจของ
สมาชิกวุฒิสภาให้มาก เพราะไม่ได้มีที่มาที่เชื่อมโยงกับสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร
นอกจากนี้ งานชิ้นนี้ยังเสนอให้มีคณะกรรมการสรรหาสมาชิกวุฒิสภามีองค์ประกอบไปด้วย ประธานสภา
ผู้แทนราษฎร ผู้น าฝ่ายค้านในสภาผู้แทนราษฎร นายกรัฐมนตรี ประธานศาลรัฐธรรมนูญ ประธานศาลฎีกา
ประธานศาลปกครองสูงสุด ประธานกรรมการการเลือกตั้ง ประธานผู้ตรวจการแผ่นดิน ประธานกรรมการป้องกัน
และปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ ประธานกรรมการตรวจเงินแผ่นดิน ประธานกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ
ประธานสภาที่ปรึกษาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ และอัยการสูงสุด และในส่วนข้อเสนอเกี่ยวกับการก าหนด
ความสัมพันธ์ระหว่างรัฐสภาและคณะรัฐมนตรี ได้แก่ การยกเลิกให้สมาชิกสภาผู้แทนราษฎรต้องสังกัดพรรค แต่
ได้มีการการก าหนดหลักเกณฑ์ในการยื่นญัตติขอเปิดอภิปรายทั่วไปแยกอ านาจนิติบัญญัติกับอ านาจบริหาร และมี
การห้ามสมาชิกรัฐสภาเป็นรัฐมนตรี
ตัวอย่างงานศึกษาเชิงโครงสร้างและอ านาจหน้าที่ของรัฐสภาคือ ภูมิ มูลศิลป์ (2564) ซึ่งศึกษาบทบาท
อ านาจหน้าที่ของวุฒิสภาในระบบสภาคู่กับประสิทธิผลในการเสริมสร้างเสถียรภาพทางการเมืองและการพัฒนา
ประชาธิปไตยไทย โดยศึกษาวิเคราะห์บทบาทหน้าที่ของวุฒิสภาไทย ในส่วนที่มีต่อการเสริมสร้างและพัฒนาความ
เข้มแข็งของระบบการเมืองและประชาธิปไตยของไทย โดยท าการศึกษาวุฒิสภาในประเทศอังกฤษ ญี่ปุ่น
สหรัฐอเมริกา ฟิลิปปินส์ และฝรั่งเศส
ส่วนของประเทศไทยนั้น ก่อนรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2540 พบว่าสมาชิกวุฒิสภามาจาก
การแต่งตั้ง แต่รัฐธรรมนูญฉบับดังกล่าวก าหนดให้สมาชิกวุฒิสภามาจากการเลือกตั้ง และมีอ านาจหน้าที่ที่เพิ่มขึ้น
แต่หลักการดังกล่าวได้ล้มเลิกไปเพราะมีการกล่าวว่า องค์กรอิสระถูกแทรกแซง และที่มาของสมาชิกสภาผู้แทน
ราษฎรและวุฒิสภามีความใกล้ชิดกันจนยากที่จะตรวจสอบกันได้ ในรัฐธรรมนูญ พ.ศ. 2550 จึงต้องการท าให้
วุฒิสภาเป็นสภาของผู้ทรงคุณวุฒิที่มีความหลากหลายและมีความเป็นกลางมากที่สุด โดยก าหนดคุณสมบัติให้ไม่มี
ความเกี่ยวข้องกับสมาชิกสภาผู้แทนราษฎร ไม่เป็นหรือเคยเป็นผู้ด ารงต าแหน่งในพรรคการเมือง หรือต้องพ้นจาก
ต าแหน่งนั้น ๆ มาแล้วไม่ต่ ากว่า 5 ปี แต่สมาชิกวุฒิสภาได้รับการวิพากษ์วิจารณ์จากประชาชนบางส่วนว่าท าให้
พัฒนาการประชาธิปไตยของไทยก้าวถอยหลังเนื่องจากไม่ได้มาจากการเลือกตั้ง ส่วนวุฒิสภาตามรัฐธรรมนูญแห่ง
ราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2560 นั้น ยังอยู่ที่แนวทางในการก าหนดให้สมาชิกวุฒิสภาต้องไม่ฝักใฝ่หรือยอมตนอยู่ใต้
อาณัติของพรรคการเมืองใด ๆ แต่สิ่งที่เป็นปัจจัยต่อประสิทธิภาพในการปฏิบัติหน้าที่ของวุฒิสภาได้แก่การมีกลไก
การติดตามและสภาพบังคับ โดยจากการศึกษาพบว่า ในกรณีของประเทศไทย บทบาทของวุฒิสภาในการพิจารณา
ร่างกฎหมายให้มีความรอบคอบและถูกต้อง ค่อนข้างมีประสิทธิภาพดังจะเห็นได้จากปริมาณของร่างกฎหมายที่มี
การพิจารณาโดยวุฒิสภาในแต่ละปี ส่วนการปฏิบัติหน้าที่ในฐานะสภาตรวจสอบ พบว่ายังมีปัญหาเกี่ยวกับสภาพ
บังคับและการติดตามการด าเนินงานขององค์กรหรือบุคคลอื่นที่วุฒิสภาส่งข้อเสนอแนะหรือข้อทักท้วงไปเพื่อให้
ด าเนินงาน
