Page 54 - 22665_Fulltext

37

2.3 แนวคิดพื้นฐานของการเจรจาและการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท

ในหัวข้อเรื่องแนวคิดพื้นฐานของการเจรจาและการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท จะน าเสนอใน

หัวข้อย่อยที่ประกอบไปด้วย

2.3.1 ความส าคัญของการเจรจาและการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท
2.3.2 ความหมาย แนวคิดทั่วไปของการเจรจาและการไกล่เกลี่ยโดยคนกลาง
2.3.3 การเจรจาแบบมุ่งเน้นความร่วมมือ
2.3.4 การไกล่เกลี่ยข้อพิพาทโดยคนกลางในบริบทที่แตกต่าง

2.3.1 ความส าคัญของการเจรจาและการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท

การเจรจา (Negotiation) และการไกล่เกลี่ยโดยคนกลาง (Mediation) เป็น
เครื่องมือที่ส าคัญในการจัดการกับความขัดแย้งและความรุนแรงที่เกิดขึ้นด้วยกระบวนการพูดคุยกัน

อย่างเป็นระบบมีขั้นตอนมีศิลปะในการพูดคุยกันภายใต้บรรยากาศที่เอื้ออ านวยให้เกิด มี

สภาพแวดล้อมที่เหมาะสมให้คนที่ขัดแย้งกันสามารถมาเผชิญหน้ากันได้เมื่อถึงจุดหรือสถานการณ์ที่
เหมาะสม และเป็นการพูดคุยที่เป็นการไกล่เกลี่ย ไม่เกลี้ยกล่อม ตะล่อม ข่มขู่ และบังคับ แต่เป็น

กระบวนการของความสมัครใจ และเกิดการยอมรับจากคู่กรณี เป็นการพูดคุยที่บรรลุเป้าหมายทั้ง 3

มุมที่ควรจะเป็น กล่าวคือ บรรลุเป้าหมาย (เนื้อหา)ที่ชัดเจนร่วมกัน มีกระบวนการที่ยอมรับร่วมกัน
และเกิดสัมพันธภาพต่อกันอย่างยั่งยืนและต่อเนื่อง สัมพันธภาพอย่างยั่งยืนมีความส าคัญ มิใช่การเน้น

แต่เพียงการท าบันทึกข้อตกลงแต่ละเลยความสัมพันธ์อันดีต่อกัน มิเช่นนั้นก็จะประสบปัญหา ดังที่
ชัยวัฒน์ สถาอานันท์ (2546) กล่าวว่า “สนธิสัญญาสันติภาพหรือข้อตกลงสันติภาพนั้น มิได้เป็นการ

แก้ไขปัญหา หากเป็นเพียง “แช่เย็น” ความขัดแย้งไว้ชั่วคราวเพื่อให้เกิดโอกาสในการเจรจาหาลู่ทาง
แก้ไขปัญหาอื่นๆ ต่อไป”

การเจรจา 2 ฝ่ายหรือแม้แต่การไกล่เกลี่ยที่มีคนกลางนั้น หลายฝ่ายคาดหวังว่าจะเกิด
บันทึกข้อตกลงซึ่งมีความส าคัญแต่ไม่ใช่สิ่งสุดท้ายในกระบวนการการไกล่เกลี่ยข้อพิพาท มีงาน

วิชาการที่สนับสนุนแนวคิดดังกล่าว เช่น งานของ Ibrahim Abdi and Mason (2019) ได้อธิบายถึง

บันทึกข้อตกลงว่าเป็นแนวทางระยะสั้น แต่ต้องพัฒนาต่อไปในระยะกลางและระยะยาว เพื่อพัฒนา
เป็นนโยบายต่อไป ในงานดังกล่าวได้อธิบายว่า สันติภาพสามารถเป็นวิธีการ กระบวนการระหว่างทาง

ได้ วิธีการเรียกรวมว่า The SMALL มีค าอธิบายคือ S คือ ระยะสั้น (short term), M คือระยะกลาง

(medium term) และ L คือระยะยาว (long term) ส่วน L สุดท้ายคือ Linkage เป็นการเชื่อมโยง
ทั้ง 3 แนวทางเข้าไว้ด้วยกัน เป็นการเชื่อมประสานเพื่อให้เกิดสันติภาพทั้งจากในระดับชุมชน ภูมิภาค

และประเทศ อีกทั้งระหว่างคนท างานด้านสันติภาพภายในพื้นที่กับคนท างานด้านสันติภาพภายนอก
พื้นที่ ค าอธิบายคือ ในการท างานระยะสั้นคือการไกล่เกลี่ยและจะมีการท าบันทึกข้อตกลง และการ