Page 14 - รายงานฉบับสมบูรณ์

การรับรองไว้ในระดับสากล คือ มาตรา 20 ของค าประกาศสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน (Universal Declaration

of Human Rights)

“บุคคลย่อมีสิทธิในเสรีภาพที่จะชุมนุมและสมาคมโดยสันติ”
7
ในกติกาสากลว่าด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง (International Covenant on Civil and

Political Rights, ICCPR) รับรองสิทธินี้ไว้เช่นกันในมาตรา 22

“บุคคลย่อมมีสิทธิในเสรีภาพในการสมาคมกับผู้อื่น รวมถึงสิทธิในการจัดตั้งและเข้าร่วมสหภาพ

แรงงานเพื่อปกป้องผลประโยชน์ของเขาเอง

การจ ากัดการใช้สิทธินี้จะกระท ามิได้ นอกจากจะก าหนดโดยกฎหมายและเพียงเท่าที่จ าเป็นส าหรับ

สังคมประชาธิปไตย เพื่อประโยชน์แห่งความมั่นคงของชาติหรือความปลอดภัย ความสงบเรียบร้อย
การสาธารณสุข หรือศีลธรรมของประชาชน หรือการคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพของบุคคลอื่น ความในข้อนี้ไม่

ห้ามการวางข้อจ ากัดอันชอบด้วยกฎหมายในการใช้สิทธินี้ของทหารและต ารวจ”
8
แม้ว่ารัฐธรรมนูญส่วนใหญ่ในโลกจะไม่ได้ก าหนดเรื่องพรรคการเมืองไว้ โดยระบุไว้เพียงแต่สิทธิ

ของประชาชนแต่ละคนที่จะลงคะแนนเสียงเลือกผู้แทนของตนเข้าไปในรัฐสภา ในความเป็นจริงพรรคการเมือง

เป็นกลไกส าคัญที่ช่วยให้ประชาธิปไตยแบบผู้แทนด าเนินไปได้อย่างมีประสิทธิภาพ พรรคการเมืองเป็นตัวกลาง
เชื่อมต่อระหว่างประชาชนผู้เป็นเจ้าของอ านาจอธิปไตยกับรัฐ

ในอดีต พรรคการเมืองเคยถูกผู้ร่างรัฐธรรมนูญสหรัฐอเมริกามองว่าเป็นสิ่งที่ขัดขวางกลไกรัฐสภา

9
เป็นสิ่งที่ท าให้เกิดความแตกแยกขัดแย้งระหว่างประชาชน แต่พรรคการเมืองก็ก าเนิดขึ้นเองหลังจาก
10
การจัดท าร่างรัฐธรรมนูญไม่นาน แสดงให้เห็นว่าพรรคการเมืองนั้นเป็นปรากฏการณ์ปกติของระบอบ
ประชาธิปไตย เมื่อรัฐธรรมนูญอนุญาตให้ประชาชนมีสิทธิเสรีภาพในทางการเมือง เสรีภาพในการแสดงออก

เสรีภาพในการชุมนุม และเสรีภาพในการจัดตั้งสมาคม (freedom of expression, freedom of communication,

and freedom of assembly) ประชาชนที่มีแนวคิดคล้ายคลึงกันย่อมพบปะ สร้างพันธมิตร และจัดตั้งสมาคม
ของผู้ร่วมอุดมการณ์เดียวกัน ซึ่งจะต้องพัฒนาไปเป็นพรรคการเมืองในท้ายที่สุด

เมื่อสหภาพโซเวียตล่มสลาย สัญญาณอย่างหนึ่งของการเปลี่ยนผ่านสู่ประชาธิปไตยคือการก าเนิดขึ้น
ของการเมืองหลายพรรค (multi-party politics) เพื่อแข่งขันกันน าเสนอนโยบายต่าง ๆ ให้ประชาชนได้เลือก

ดังนั้น พรรคการเมืองจึงเป็นตัวกลางเชื่อมต่อระหว่างประชาชนกับรัฐ พรรคการเมืองช่วยรวบรวม

ความปรารถนาที่หลากหลายของประชาชนเข้าด้วยกันแล้วน าเสนอออกมาเป็นนโยบายของพรรค

ในกระบวนการนี้ เพื่อดึงดูดแรงสนับสนุนจากประชาชนให้กว้างขวางที่สุด พรรคการเมืองย่อมลดทอนข้อเสนอ
ที่สุดโต่ง (radical) และพยายามแสวงหาจุดร่วมที่ทุกฝ่ายยอมรับได้ ซึ่งเมื่อได้รับเลือกตั้งแล้วก็ต้องพยายาม

7 Article 20, Universal Declaration of Human Rights.
8 Article 22, ICCPR.
9 S. C. Stokes, ‘Political Parties and Democracy’ (1999) 2 Annual Review of Political Science 243, 245.
10 Id.

~ 11 ~