Page 10 - รายงานฉบับสมบูรณ์
P. 10
ในทางกฎหมาย ไม่ว่าจะเป็นการยุบพรรคการเมืองเนื่องจากการกระท าอันเป็นการขัดต่อหลักการปกครอง
ในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุข หรืออาจจะเป็นการล้มล้างการปกครอง
ในระบอบดังกล่าว (ค าวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญที่ 3/2562) หรือ เป็นกรณีการกระท าความผิดเนื่องจากการให้
พรรคการเมืองกู้เงิน (ค าวินิจฉัยศาลรัฐธรรมนูญที่ 37/2563) ตลอดจนการตีความว่า “พรรคการเมือง
เป็นนิติบุคคลทางกฎหมายมหาชน” ซึ่งส่งผลกระทบอย่างมากมายต่อการด าเนินกิจกรรมของพรรคการเมือง
อันอาจน าไปสู่การยุบพรรคการเมืองได้ ที่ส าคัญ ยังมีอีกหลายประเด็นที่ถูกหยิบยกขึ้นมาเพื่อสนับสนุน
การตีความอย่างเคร่งครัดของศาลรัฐธรรมนูญ เช่น “การป้องกันการมีอิทธิพลครอบง าพรรคการเมือง”
โดยประเด็นเหล่านี้เป็นประเด็นที่เพิ่งปรากฏชัดเจนหลังการประกาศใช้รัฐธรรมนูญฉบับปัจจุบัน
ปฏิเสธไม่ได้ว่าการยุบพรรคการเมืองเหล่านี้ส่งผลกระทบร้ายแรงต่อระบบกฎหมาย การเมืองและ
ประชาธิปไตย ในแง่ร้ายแรงที่สุด การยุบพรรคเป็นจุดเริ่มต้นการบิดผันระบบกฎหมายและอ านาจตุลาการ
การยุบพรรคเป็นเชื้อปะทุทางการเมืองให้เกิดการชุมนุมบนท้องถนนได้อีกด้วย ดังนั้น หัวข้อการยุบพรรค
การเมืองจึงเป็นหัวข้อส าคัญยิ่งในการศึกษากฎหมายรัฐธรรมนูญของไทย
ที่ผ่านมา การศึกษาเรื่องกฎหมายเกี่ยวกับการยุบพรรคการเมืองซึ่งศึกษาในช่วงที่มีการประกาศใช้
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 ซึ่งเตือนถึงผลร้ายจากการขยายการใช้กลไกการยุบ
พรรคการเมืองออกไปเกินความจ าเป็น แต่ก็ปรากฏว่าเมื่อมีการประกาศใช้รัฐธรรมนูญ 2560 บทบัญญัติเรื่อง
การยุบพรรคกลับถูกขยายออกไปมากกว่าเดิม จึงสมควรมีการศึกษาวิจัย เรื่อง “ปัญหาการบังคับใช้
พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเมือง พ.ศ. 2560 : ศึกษากรณีการยุบพรรคการเมือง
อันเนื่องมาจากการกระท าความผิด” เพื่อด าเนินการศึกษาและให้ข้อเสนอที่เป็นประโยชน์ต่อการปรับปรุง
กฎหมายหรือแนวทางการใช้กฎหมายต่อไป
1.2 ค าถามวิจัย
หัวข้อการยุบพรรคการเมืองนั้นมีผู้ศึกษาเป็นจ านวนไม่น้อย นับแต่ปรากฏการณ์ยุบพรรคการเมือง
ระหว่างช่วง 2549-2553 อย่างไรก็ดี ยังไม่มีผู้ศึกษาถึงการยุบพรรคการเมืองภายใต้รัฐธรรมนูญ
แห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 และกรณีศึกษาทั้งสองครั้งที่เกิดขึ้น ยิ่งไปกว่านั้น การศึกษาส่วนใหญ่
ไม่ได้ครอบคลุมถึงการยุบพรรคการเมืองในต่างประเทศในระบอบที่ไม่เป็นประชาธิปไตย ซึ่งเป็นแง่มุมที่ส าคัญ
ในการใช้ประเมินการยุบพรรคการเมืองของไทย
งานวิจัยนี้จึงเป็นทั้งการทบทวนประสบการณ์ร่วมสมัยของไทยให้ครบถ้วนมากยิ่งขึ้น และเสนอ
แง่มุมใหม่ๆ ในการศึกษาการยุบพรรคการเมืองภายใต้บริบทการเมืองอ านาจนิยม
งานวิจัยนี้จึงตั้งค าถามว่า การยุบพรรคการเมืองของไทย ภายใต้กลไกพระราชบัญญัติประกอบ
รัฐธรรมนูญว่าด้วยพรรคการเอง พ.ศ. 2560 ช่วยปกป้องหรือท าลายประชาธิปไตยกันแน่
~ 7 ~
