Page 61 - kpi21588
P. 61
ร่างรายงาน บทบาทของพลเมืองในการป้องกันและแก้ไขปัญหาการเลือกตั้งที่ไม่สุจริตเที่ยงธรรม เพื่อพัฒนาและเสริมสร้างความเข้มแข็งของประชาธิปไตยไทย 4-21
สูงสุดในเขตเมืองคือ 3,000 บาท ในบางกรณีที่เป็นการจ่ายเหมาเงินบางส่วนถูกกักเก็บไว้ที่หัวคะแนนที่เรียกว่า
“ค่าหัวคิว” หัวคะแนนจะเป็นคนที่รู้ดีว่าบ้านไหนเข้าได้ บ้านไหนเข้าไม่ได้หรือซื้อไม่ได้ อย่างไรก็ตามในการ
เลือกตั้งวันที่ 24 มีนาคม 2562 ที่ผ่านมารูปแบบของการซื้อยกครัวไม่ได้เกิดขึ้นได้ง่ายๆ เพราะโอกาสที่บ้านที่มี
คนรุ่นใหม่ทั้งที่มีสิทธิเลือกตั้งหรือไม่มีสิทธิเลือกตั้งจะมีอิทธิพลต่อการตัดสินใจลงคะแนนกับสมาชิกใน
ครอบครัวหรือการโพสแจ้งบอกข้อมูลในสื่อออนไลน์ที่อาจน ามาสู่หลักฐานการซื้อเสียงได้
- เฝ้าคูหา หัวคะแนนที่ด าเนินการในการซื้อสิทธิขายเสียงจะนั่งอยู่
หน้าคูหาเพื่อส ารวจดูการเดินทางมาลงคะแนนเสียงและผู้ที่รับเงินเดินไปแล้ว เปรียบเป็นการตรวจเช็คข้อตกลง
ระหว่างผู้ซื้อกับผู้ชาย ประชาชนที่รับเงินจะเห็นหัวคะแนนที่อาจมานั่งรถหรือแม้แต่ท าหน้าที่ในหน่วยเลือกตั้ง
ประเด็นนี้ไม่ใช่แค่กดดันผู้รับเงินเท่านั้น แต่หัวคะแนนมีความกดดันจากผลการเลือกตั้ง เพราะการเอาเงิน
นักการเมืองมาจัดสรรในพื้นที่ต้องมีการสร้างหลักประกันจ านวนคนตามสัดส่วนของเงิน ดังนั้นก็เกิดกรณีที่
หัวคะแนนหนีหลังเลือกตั้งเพราะไม่สามารถท าจ านวนได้ตามที่ตกลงกันกับนักการเมือง ในช่วงเช้าให้ 200 ตอน
เที่ยงยังไม่ตรงตามเป้าให้ 300 บาทและก่อนปิดหีบจะให้หัวละ 800 เพราะต้องท าให้จ านวนผู้มาลงคะแนนได้
ตามเป้าที่ก าหนดตัวเลขกับนักการเมือง
การซื้อสิทธิขายเสียงยังคงปรากฏในพื้นที่ โดยกระจายตัวอยู่ในกลุ่มเครือ
ญาติ กลุ่มสตรีแม่บ้านยังเป็นกลุ่มเป้าหมายที่ส าคัญของกลุ่มหัวคะแนนและนักการเมือง เพราะผู้หญิงเป็นคน
พูดง่ายและมีปฏิสัมพันธ์ดี หากแต่การตัดสินใจลงคะแนนเสียงให้ผู้สมัคร/พรรคการเมืองใดไม่ได้ขึ้นอยู่กับการ
ซื้อสิทธิขายเสียงเพียงอย่าเดียว นโยบายถือเป็นสิ่งส าคัญต่อการพิจารณาตัดสินใจเลือกของผู้คน อย่างไรก็ตาม
แม้การซื้อสิทธิขายเสียงจะไม่มีอิทธิพลต่อการตัดสินใจของคนในชุมชน แต่การซื้อสิทธิขายเสียงจะยังคงอยู่ไม่
หายไปตามกาลเวลา “...ซื้อเสียงไม่มีวันหายไปจากโลก เหมือนยาเสพติด อยู่ที่จิตส านึกของคน...” ประเด็นที่
น่าสนใจคือ เคยมีการพยายามส่งหัวคะแนนจัดตั้งจากภายนอกเข้ามาแต่ไม่ได้ผลเท่ากับการมีหัวคะแนนเป็นคน
ในชุมชน โดยเฉพาะการเป็นผู้น าชุมชนในระดับหมู่บ้าน
ประเภทของหัวคะแนนในพื้นที่ชุมชนหลักๆ ที่ปรากฎในการเลือกตั้งคือ
- ผู้น าชุมชน หัวคะแนนคือ กลุ่มผู้น า ซึ่งเป็นกุญแจส าคัญของการ
ชนะการเลือกตั้ง ถ้าหัวคะแนนเก่ง คุมคะแนนเสียงได้จะมีผลต่อการชนะการเลือกตั้ง ผู้น ามีสองประเภทคือ
ผู้น าที่เป็นทางการได้แก่ ก านัน ผู้ใหญ่บ้าน รวมไปถึงสมาชิกสภาจังหวัด และผู้น ากลุ่มประธานชุมชน ประธาน
แม่บ้านซึ่งมีอ านาจเป็นต้นทุน หัวคะแนนอื่นไม่สามารถมีบทบาทได้เท่ากับผู้น าชุมชน ดังนั้นผู้น าชุมชนคือ
หัวคะแนนหลักของพรรคการเมือง ในทางกลับกันหากมีการเลือกตั้งท้องถิ่น ส.ส.ก็จะเป็นหัวคะแนนให้กับ
ท้องถิ่น
- อาสาสมัครสาธารณะสุขประจ าหมู่บ้าน (อสม . ) อสม.
กลายเป็นกลุ่มหัวคะแนนอีกกลุ่มที่มีอ านาจในทางการเมืองในพื้นที่ คบทบาทของ อสม. แม้จะเป็นเรื่อง
สาธารณะสุขและสุขภาพอนามัยของคนในชุมชนแต่การก่อตัวของปฏิสัมพันธ์ระหว่าง อสม.กับชุมชนมีความ
