Page 66 - kpi20902

65

เมตต์ เมตต์การุณจิต (2553) การมีส่วนร่วม หมายถึง การเปิดโอกาสให้บุคคลหรือกลุ่มบุคคล

เข้ามามีส่วนร่วมในกิจกรรม ไม่ว่าจะเป็นทางตรงหรือทางอ้อม ในลักษณะของการร่วมรับรู้ ร่วมคิด ร่วมท้า

ร่วมตัดสินใจ ร่วมติดตามผล

โดยสรุป จากที่นักวิชาการทั งในและต่างประเทศได้ให้ความหมายไว้ สามารถสรุปได้ว่า

การมีส่วนร่วมเป็นกระบวนการหรือกิจกรรมที่เปิดโอกาสให้ประชาชนสร้างจิตส้านึกในการรับผิดชอบร่วมกัน

ในพื นที่อาศัยหรือในชุมชนของตนเอง ผ่านกิจกรรมต่างๆ เช่น การร่วมมือกัน การตัดสินใจร่วมกันด้าเนิน

กิจกรรม ร่วมกันติดตามตรวจสอบ และร่วมกันประเมินผลการด้าเนินการ ทุกกระบวนการเป็นไปอย่าง

มีอิสรภาพ เสมอภาค และสามารถน้าผลที่ได้มาปรับปรุง พัฒนาและแก้ไขงาน โดยใช้ความคิดสร้างสรรค์ และ

ความเชี่ยวชาญของแต่ละคนในการแก้ปัญหาของชุมชน ประสานความร่วมมือของคนในชุมชน จนก่อเกิด

เป็นพลังที่สามารถขับเคลื่อนชุมชนไปสู่ความเข้มแข็งอย่างยั่งยืนได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยการศึกษาครั งนี

เน้นไปที่กระบวนการการท้างานของชุมชนแบบมีส่วนร่วมเป็นส้าคัญ เพื่อสะท้อนให้เห็นว่ากระบวนการ

มีส่วนร่วมเป็นกลไกที่ส้าคัญในการขับเคลื่อนการท้างานของชุมชนท้องถิ่นในอนาคตเพื่อให้เกิดการพัฒนาอย่าง

ยั่งยืน

2.5.1 ขั นตอนของกระบวนการมีส่วนร่วม

กระบวนการมีส่วนร่วมของประชาชน มีนักวิชาการที่ได้ท้าการวิจัย ได้กล่าวถึงกระบวนการ

มีส่วนร่วมตามประเด็นส้าคัญต่างๆ เช่น

ถวิลวดี บุรีกุล (2543) ได้กล่าวถึงกระบวนการมีส่วนร่วมที่น้ามาประมวลเป็นระดับไว้ได้อย่าง

น่าสนใจ โดยถวิลวดี ได้ท้าวิจัยเรื่องประชาธิปไตยแบบมีส่วนร่วม และได้ข้อสรุปถึงกระบวนการมีส่วนร่วม

ควรจะมีล้าดับขั นประกอบไปด้วย การให้ข้อมูล การเปิดรับความคิดเห็นของประชาชน การปรึกษาหารือ

การวางแผนร่วมกัน การร่วมปฏิบัติ และการควบคุมติดตามโดยประชาชน โดยเป็นการเริ่มจากการสื่อสาร

ทางเดียว ซึ่งเป็นการให้ข้อมูลแต่เพียงอย่างเดียวไปจนถึงสื่อสารสองทางที่เป็นการปรึกษาหารือ ร่วมคิด

ร่วมวางแผน และเมื่อสื่อสารจนเข้าใจตรงกันแล้ว จึงเป็นการร่วมท้า และในที่สุดเป็นการร่วมติดตามควบคุม

ซึ่งนับเป็นขั นตอนของการมีส่วนร่วมสูงสุด

อภิญญา กังสนารักษ์ (2544) ได้น้าเสนอกระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชนว่า ชุมชนต้อง

มีส่วนร่วมใน 4 ขั นตอน ได้แก่ 1) การมีส่วนร่วมในการริเริ่มโครงการ ร่วมค้นหาปัญหา และสาเหตุของ

ปัญหาภายในชุมชน ร่วมตัดสินใจก้าหนดความต้องการและร่วมล้าดับความส้าคัญของความต้องการ 2) การ

มีส่วนร่วมในขั นการวางแผน ก้าหนดวัตถุประสงค์ วิธีการ แนวทางการด้าเนินงาน รวมถึงทรัพยากรและ