Page 64 - kpi20902
P. 64
63
ชุมชนเขาไปเสีย ข้อเสนอให้ชุมชนท้องถิ่นจัดการตนเอง ไม่ใช่การ “ร้องขอ” แต่เป็น “การทวงคืน” (reclaim)
สิทธิในการจัดการตนเองของชุมชน เพราะประวัติศาสตร์ที่ผ่านมานับพันๆ ปีนั น ชุมชนส่วนใหญ่เขาจัดการ
ตนเองในทุกเรื่องราวอยู่แล้ว ประเทศไทยมีกว่า 80,000 ชุมชนเมืองและชนบท การปฏิรูปที่ไม่ได้เปลี่ยนแปลง
ชุมชน 80,000 ชุมชนเหล่านี จะเรียกได้อย่างไรว่าเป็นการปฏิรูปประเทศไทย การเปลี่ยนแปลงชุมชนฐานราก
ทั งหมดนี จะท้าได้อย่างไร ถ้าไม่ท้าให้คนในองค์กรชุมชนกว่า 300,000 องค์กร ตื่นขึ นมาท้างานจัดการเรื่องราว
ของตนเอง ชุมชนท้องถิ่นจัดการตนเองนั น ชุมชนลงมือท้าด้วยตนเอง ท้าทุกเรื่อง ท้าต่อเนื่อง ยาวนาน... ไม่ว่า
รัฐบาลจะสนับสนุนหรือไม่ก็ตาม
แนวคิดแบบนี ท้าให้เห็นว่าสิทธิเริ่มแรกที่ชุมชนท้องถิ่นควรจะต้องรีบด้าเนินการทันทีก็คือการดูแล
ตนเองและชุมชนของตนเองเพราะที่ผ่านมาถูกปลูกฝังว่าปัญหาที่เกิดขึ นจะต้องมีหน่วยงานภาครัฐหรือ
นักการเมืองเข้ามาแก้ไขปัญหาให้ โดยลืมนึกไปว่าการแก้ไขปัญหาที่เกิดขั นควรจะต้องรีบด้าเนินการที่ตนเอง
ก่อนได้ โดยไม่จ้าเป็นจะต้องรอการช่วยเหลือจากภายนอก เปรียบเทียบเหมือนกับไฟก้าลังไหม้ หากเจ้าของ
บ้านรอแต่ให้คนมาช่วยดับไฟโดยไม่รีบด้าเนินการเสียก่อน ความเสียหายย่อมเกิดขึ นอย่างรุนแรง แต่หาก
เจ้าของบ้านพยายามช่วยเหลือตนเองก่อน ปัญหาไฟที่ก้าลังลามอาจจะทุเลาเบาบางลงได้เสียก่อนแล้ว แต่เมื่อ
ขึ นชื่อว่าเป็นชุมชนซึ่งมีความหมายถึงคนที่อาศัยอยู่ร่วมกันในพื นที่และนิเวศเดียวกันเสียแล้ว ยิ่งเป็นตัวสะท้อน
ถึงการยื่นมือเข้ามาช่วยเหลือ และมีส่วนร่วมในการแก้ไขปัญหาร่วมกันของคนในชุมชนนั นเอง
2.5 ทฤษฎีการมีส่วนร่วม
เนื่องจากในชุมชนไม่ได้ประกอบด้วยคนหรือบุคคลแค่คนเดียว การจะสร้างความเข้มแข็งให้กับชุมชน
จึงจ้าเป็นจะต้องอาศัยความร่วมมือของคนที่อยู่ในชุมชน ประสานความร่วมมือกันโดยการก้าหนดเป้าหมาย
ร่วมกันของชุมชนในการพัฒนาซึ่งการมีส่วนร่วมจ้าเป็นต้องมีขั นตอนที่สอดคล้องกันกับการด้าเนินงานให้มี
ประสิทธิภาพ ซึ่งกระบวนการมีส่วนร่วมมีนักวิชาการได้ให้ความหมายไว้หลากหลาย ดังนี
Aronstein (1969) การมีส่วนร่วม หมายถึง การเข้าไปมีส่วนร่วมโดยไม่มีบทบาทอะไรเลย ย่อมไม่ได้
ผลการมีส่วนร่วมที่มีคุณภาพนั น ผู้เข้าร่วมจะต้องรู้จักใช้อ้านาจและสามารถควบคุมกิจกรรมนั นได้ จึงจะท้าให้
เกิดผลอย่างมีประสิทธิภาพ
Berkley (1975) การมีส่วนร่วม หมายถึง การที่ผู้น้าเปิดโอกาสให้ผู้ตามทุกคนเข้ามามีส่วนร่วม
ตัดสินใจในการท้างานเท่าที่จะสามารถกระท้าได้
William Erwin (1976) การมีส่วนร่วม หมายถึง กระบวนการให้ประชาชนเข้ามามีส่วนเกี่ยวข้อง
ในการด้าเนินงานพัฒนา ร่วมคิด ร่วมตัดสินใจ แก้ปัญหาของตนเอง
